369
DUTTWEILER MERKWAARDIG GENIE
PITTIG
BONGO
AARDBEIEN JAM
Albert Heijn
59
OPLEIDING CAISSIÈRES
IN RIJDENDE SCHOOL
ii Bliksemsnel groeiend
bedrijf: LIEBHERR
De oudjes en de jongen
- -
Vele vijanden, maar
veel meer vrienden
STRIJDBAAR
LEVEN
TROM
Albert Heijn
GEMENGDE SLA
BONGO-TUNE
Max Woiski jr.
verse
aardbeien!
Zijr-rj heiel
OOGST
AARDBEIEN "OP^ SAP
per blikje
75 jaaren aktiever dan ooit!
Gehaktsneetje
PRIMEUR VOOR
NEDERLAND
Oud brood iu huis?
2
ALLERHANDE
AUGUSTUS 1962
rjNLANGS OVERLEED EEN DER OPVALLENDSTE
persoonlijkheden van Zwitserland en van Europa:
Gottlieb Duttweiler. Bij zijn begrafenis stonden
duizenden in de rij om hem de laatste eer te bewijzen. Wie
was deze Duttweiler? In Zwitserland was hij zeer populair
en wellicht is deze uitspraak van hem een der beste ver
klaringen. Hij zei:
„Het rendeert meer de méns in het middelpunt van het
commerciële denken en handelen te plaatsen dan de
■frank, het pond sterling of de dollar
TJIJ handelde zijn gehele leven
vanuit het standpunt dat het
kapitalisme als stelsel zich alleen
kan handhaven als het zich vrij
willig belast met de nakoming
van sociale verplichtingen. Dit
idee heeft hem, in 1941, zijn
gehele bedrijf, een enorm voe
dingsmiddelenbedrijf, MIGROS
geheten, doen schenken aan zijn
klanten in de vorm van een
coöperatie.
Hij stierf op 73-jarige leeftijd en
had toen een buitengewoon strijd
baar leven achter de rug. Niet
alleen als leider van geweldige
handelsondernemingen maar ook
als politicus; hij had van 1933 een
zetel in het Zwitserse parlement
waar hij altijd opviel door grote
roerigheid; een lastig man die
onophoudelijk streed tegen bureau
cratie en staatsbemoeiing.
Klein begonnen
Als zoon van de administrateur
van een levensmiddelenbedrijf ge
boren (1888), doorliep hij de han
delsschool en kreeg een handels
opleiding. In 1910 trad hij in dienst
bij een groothandel, in 1917 was
hij firmant van een zaak die vele
filialen had in het gehele land.
In 1925 stichtte hij MIGROS, het
bedrijf dat een der bekendste werd
van Zwitserland en dat te ver
gelijken valt met onze grote Neder
landse voedingsmiddelenbedrijven,
waarvan Albert Heijn een der
grootste is.
Hij wierp de knuppel in het
hoenderhok tot groot leedwezen
van grossiers en andere tussenhan
del door meteen reeds de ver
koop van zijn levensmiddelen te
beginnen met de record-lage han
delsmarge van slechts 8 percent.
Ook zijn distributiesysteem week
geheel af van het gebruikelijke.
Zo zette hij de toen nog betrek-
kelijk-zeldzame Ford T vrachtauto
in en maakte hiervan rijdende
winkels. Dit kleine bedrijf groeide
uit tot 383 filialen, waarvan 111
supermarts (Migros-Markte) en
zogenaamde Kombiladen (Superet
tes, waar men een nog groter sor
tering artikelen kan kopen) en 284
zelfbedieningszaken alsmede 138
rijdende winkels. In 1960 bedroeg
de gezamenlijke omzet 888 miljoen
Zwitserse franken (en dat op een
bevolking van 5 miljoen!).
Met 22 aangesloten produktiebe-
drijven en 14 bedrijfscentrales en
magazijnen is het geheel nu het
eigendom van 565.000 leden van de
15 regionale Migros-coöperaties.
Lage prijzen
Duttweilers gehele streven is
er altijd op gericht geweest de
klant, zijn klant, het beste te ge
ven voor zo laag mogelijke prijs.
Zijn scherp concurrerende tac
tiek droeg er krachtig toe bij
de levensmiddelenprijzen in
Zwitserland op verhoudings
gewijze laag niveau te houden.
Zijn motto was: Massale
omzet bij een geredu
ceerde winstmarge. Niet
alleen eigen fabrikatie stelde
hem daartoe in staat maar ook
een eigen transportonderneming
en andere organisaties.
Hotelplan-idee
als het ritme van de
U proeft het bi| 't eerste
kopje: Bongo is pittig!
Bongo is beter! En waarom?
Omdat 's werelds fijnste en
duurs-te koffiebonen er voor
worden ingekocht. Supe
rieure koffie uit de landen
waar het ritme van de
Bongo-trom klinkt, volgens
de modernste methoden ge
brand en verwerkt.
familie-
pot van
200 gram
per pot
van
50 gram
Duttweiler bijv. was de oprichter
van het wereldbekende Hotel-
Plan dat zich bezig houdt met het
toerisme en dat vele andere toe
ristische organisaties tot voorbeeld
is geweest.
Luister tussen 19.00 en 19.15
uur elke maandag, dinsdag,
donderdag en zaterdag naar de
gespeeld en gezongen door
op Radio Veronica (192 m)
75 jaar....
en aktiever dan ooit!
Voorts stichtte hij Clubscho-
len voor volwassenen, waar
jaarlijks meer dan 100.000 „scho
lieren" in meer dan 170 vakken
werden onderricht. Hij richtte een
Boek- en Grammofoon
plat e n c 1 u b op. ..Ex Li br i s"
geheten (200.000 leden) en voorts
de Klubhaus-Konzert Or
ganization. die de beroemdste
orkesten en de grootste, kunste
naars naar Zwitserland brengt en
stichtte het park ..lm G.rünem"
(Naar buiten) dat hij privé ver
worven had, maar overdroeg aan
het publiek. Hier werden de be
faamde congressen gehouden die
het moderne distributiesysteem van
voedingsmiddelen tot onderwerp
hadden.
Verder gaf hij, voor zijn
klanten, drie weekbladen uit:
,Wir Brückenbauer", (in
het Duits), „C ons tr ui r e' (in
het Frans) en „Azi one" (in
het Italiaans) die, te zamen, een
oplage hebben van een half
miljoen. Daarmee houdt het niet
op: hij gaf ook de stoot tot de
oprichting van het onafhanke
lijk dagblad „Die Ta t".
GOTTLIEB DUTTWEILER
nieuwe oogsl
t *<J
ALTIJD WEER EEN TRAKTATIE I
aardbeien met slagroom
nieuwe oogst
Zomer in de keuken
WANNEER U GEEN echte warme
maaltijd wilt klaarmaken
een coöperatie die erin slaagde het
kartel van grote internationale
oliemaatschappijen in Zwitserland
te overwinnen en die daarmee de
benzineprijs in Zwitserland de
laagste van Europa maakte. Hij
stichtte daartoe de oliemaatschappij
F r i s i a AG in Emden (Duits
land), een onafhankelijke olie
raffinaderij en op geheel ander
terrein de Secura, een ver
zekeringsmaatschappij die de strijd
heeft aangebonden met de sterk-
aaneengesloten Zwitserse verzeke
ringswereld.
Nog meer
In 1937 zijn daadkracht was
ongelofelijk! vormde hij een
combinatie van zelfstandige win
keliers die vrijwillig toe konden
treden. Het was zijn Giro-
Dienst. De aangesloten kruide
niers verkopen, behalve de pro-
dukten die zij van Migros betrek
ken, ook artikelen van andere
fabrikanten etc. Eind 1960 waren
er 44 winkels aangesloten in de
Giro-Dienst.
Steeds zocht Duttweiler wegen
om nog meer grootomzetten te
kunnen stimuleren. Hij zag daartoe
een mogelijkheid in de M i g r o 1,
Wonderman
Nog is dit niet alles: Dutt
weiler was ook werkzaam op
cultureel gebied. Hij stichtte in
ternationale Taal- en Vormings
cursussen (in verschillende lan
den) mede met het doel groter
wederzijds begrip tussen de
volkeren te kweken. Er was
nog meer op dit terrein; het
voert ons hier te ver.
Begrijpelijk is dat deze won
derman een onvoorstelbaar
grote populariteit genoot in zijn
land. Maar ook angst verspreid
de vanwege zijn aangrijpen
van toestanden die om verbete
ring schreeuwden maar daar
aan niet werden geholpen. Tot
hij kwam.
Zomer in de keuken
Zomer in de keuken
YOGHURTDRANK
MET VRUCHTEN
JAenodigd:
i l yoghurt, 100 g aard
beien, een kleine banaan, sui
ker naar smaak 50 g).
De aardbeien wassen en van de
kroontjes ontdoen, de banaan
schoonmaken. De vruchten fijn-
drukken, door een zeef wrijven
of met een mixer fijnmaken. De
vruchtenmassa en de yoghurt
dooreen mengen en met suiker op
smaak afmaken. De drank luchtig
kloppen.
kunt u een voedzaam sneetje brood
geven. Dat voldoet vaak meer dan
alleen een „koude boterham". De
gebakken kaas-sandwich of ham
en -kaas-sandwich valt altijd wel
in de smaak.
Als afwisseling
sneetje.
8 sneden brood, ±100 g
ontbijtspek, 150 g gebraden
gehakt of gehakt uit blik, 2 to
maten, boter of margarine (pe
terselie).
De tomaten wassen en in plak
ken snijden. Het gehakt in vier of
acht dikke plakken snijden. Het
spek uitbakken tot het krokant
maar niet te donker is.
Het spek uit de pan nemen. Het
spek, de tomaten en het gehakt
over vier sneden brood verdelen
en de overige sneden erop leggen.
De sneetjes even aandrukken en
in de koekepan aan weerszijden
bruin bakken in boter of marga
rine. Desgewenst de sneetjes gar-
I neren met (fijngesneden) peterselie.
Albert Heijn komt de weg op
met een rijdende school, die een
gehakt- j klaslokaal „voor de deur" wil zijn!
Dit betekend voor Nederland een
primeur. En als eerste gemeente
in het land de aanvragen zün er
al ingediend zal Roterdam dit
„leslokaal op wielen" huisvesten; in
augustus, zo is het plan, begint hier
de opleiding van jonge caissières,
die straks in de moderne Super-
Mart van Hoogvliet hun dagtaak
zullen vinden.
Amerika gaf hiervoor het voor
beeld en Albert Heijn nam het als
eerste in Nederland over, een rij
dende school voor de opleiding
van eigen personeelsleden, die ge
lijktijdig nog voor verschillende
andere doeleinden gebruikt
kunnen worden.
In Leiden wordt thans de laatste
hand gelegd aan de omvangrijke
oplegger, die in de eerste week
van augustus in bedrijf zal worden
gesteld. Dan zal voor de eerste
maal voor tenminste zeven cais
sières „de schoolbel" luiden in
de 12 bij 3,5 meter grote school,
die ingericht wordt in een oplegger
en door een mobiele trekker van
3,5 meter telkens naar een andere
bestemming vervoerd zal worden.
School wil deze reuzen-com
binatie op de eerste plaats zjjn.
Maar daarnaast een centrale post,
die sollicitanten de helpende hand
wil bieden. Want de personeels-
staf zal, door de nieuwe Super-
Marts, die in de komende maanden
in het land geopend gaan worden,
zal aanzienlijk worden uitgebreid. Ver
wacht wordt dat alleen al dit jaar
circa 100 caissières zullen moeten
worden aangetrokken.
vast een en ander klaar voor
een flinke sla, die de gaatjes wel
zal weten te vullen.
TAenodigd:
1 kg aardappelen, 300 g
sperciebonen, een niet te grote
komkommer, 3 tomaten, een
uitje, 150 gr cervelaat- of plock-
worst of salami, 2 hardgekookte
eieren, ongeveer 3 eetlepels olie,
H eetlepel azijn en 1\ eet
lepel slasaus (zout, peper).
De aardappelen en de boontjes
schoonmaken, gaarkoken en laten
afkoelen. De aardappelen in plak
ken of blokjes snijden, de boontjes
klein snijden. De worst in stukjes
9nijden, de ui snipperen.
Al deze ingrediënten dooreen
mengen en de olie, azijn en slasaus
erdoor scheppen. Kort vóór het
gebruik de komkommer en de
tomaten wassen, evenals het ei in
plakjes of blokjes snijden en met
de rest van de sla vermengen. Zo
nodig het geheel op smaak afma
ken met zout, peper en/of slasaus.
De sla garneren met enkele plak
jes ei.
WIJDEN S DE VOORBEREI-
DINGEN van het jubileum
van Albert Heijn, de datum
daarvan viel op 27 mei j.l.
kwam iemand op de gedachte
om allen, die op dezelfde dag
jarig waren als het bedrijf, een
geschenk aan te bieden en ook
allen die op dezelfde dag ge
boren werden.
De eerste vraag die gesteld
werd, toen dit alleraardigste
idee naar voren kwam, was:
hoeveel zijn dat er wel
niet? Dat was niet zo heel ge
makkelijk na te gaan. Men ging
van een stad als Amsterdam uit.
Daar deed men navragingen op
officieel niveau en men kwam tot
de ontdekking, dat het in die grote
stad neerkwam op 18 personen die
op 27 mei 1887 geboren waren;
dus precies 75 jaar geleden. Na nog
wat nazoeken kwam men tot de
conclusie dat het verwerkelijken
van het goede idee om de 27 mei-
75-jarigen in het hele land te
bedenken, wel uitvoerbaar zou
zijn.
HOEVEEL BABY'S
Maar hoe zat het met de op
dat ogenblik nog ongeboren
baby's die, zoals dat heet, op 27
mei, het levenslicht zouden gaan
aanschouwen? Dat was heel wat
moeilijker immers! Hoeveel kleine
schreeuwers zouden zich op die
dag melden? Men schakelde hier
deskundigen in en. hoewel deze
alleen maar konden schatten, durf
den zü toch wel te verklaren dat
het zou neerkomen op een 500
tot 600 nieuwe wereldburgertjes.
Of liever: nieuwe Neder-
landertjes.
HET RESULTAAT
Hoe kwam het nu uit? Tot nu
toe hebben 99 75-jarigen het
jubileumgeschenk ontvangen. Het
was een linnen zakje, waarin 75
harde glanzende guldens zaten. Op
dit zakje stond in zwarte cijfers
gedrukt: 75. Het geheel zat in een
doosje dat voorzien was van een
feestelijk wikkel.
Dagelijks „druppelen" nog 75-
jarigen, die op 27 mei 1887 geboren
werden, binnen: men had er
trouwens enkelen tientallen meer
verwacht. Wellicht weten de
„afwezigen" (nog) niets af van
het geschenk van Albert Heijn.
Misschien dat dit stukje hun de
weg wijst
„Vijf- tot zeshonderd baby's
kunt u, zo ongeveer, verwachten
op 27 mei", zeiden de deskundigen
en zij vergisten zich niet ver. Het
werden er tot nu toe 462!
Al die baby's of liever hun
ouders kregen een aardig zil
veren sprookjescouvertje, be
staande uit een lepeltje en een
vorkje, dat verpakt is in een
fleurige doos met leuke illustraties
er op.
OOK „BABY'S"?
Dat sommigen het begrip „baby"
wel eens niet heel duidelijk zagen,
bewijzen enkele brieven die
Albert Heijn ontving.
Uit Hillegom kwam een kaartje
van Tineke, Lea en Corrie Eist-
geest die schreven:
„Heden werd ons konijn ver
blijd met de geboorte van acht
mooie jongen".
De datum was juist, de geboorte
was werkelijkheid, maar desoort
was niet de juiste. Het ging om
mensen-baby's en niet om konij
nen-baby's. Trouwens: konijnen
hébben niets aan een zilveren
couvertje.
Om toch „iets terug te doen". I
stuurde Albert Heijn de gezusters 1
Elstgeest (uit eigen magazijn) een
ferme bos wortels.
De heer Loman uit Almen in
de Achterhoek (een prachtig dorp
in een heerlijke omgeving overi
gens) meldde, op een officiële
vee-geboorte-aangifte de geboorte
van een Roodbont vaarskalf ge
naamd Geesje. De Vader van
Geesje (het zal de lezer stellig
interesseren) heet Boris 13535S
en de moeder heet Geertje.
Ook met dit geval wist Albert
Heijn raad.
Merkwaardig genoeg: er kwa
men verrassend veel brieven uit
het buitenland. Ook deze jarigen
konden niet bedacht worden. Allen
kregen een hartelijke brief. Maai
daarbij moest het toch ook blijven
Dat was ook het geval met de
velen die vonden dat het jaartal
1887 al wei voldoende was. En
de enkelen die „zomaar" eens fijn
iets wilden hebben.
Maar die laatste groep zc
heeft de ervaring geleerd komt
altijd weer te voorschijn als er
iets „gratis te krijgen ia".
FOTO BOVEN Een hoekje van de produktielijn van de
Liebherr huishoudkoelkasten in Ochsenhausen.
FOTO ONDERTwee van de acht Liebherr fabrieken,
gelegen in Biberach met het fraaie nieuwe hoofdkantoor.
f)E WESTDUITSE FIRMA
LIEBHERR, die in haar
fabriek te Ochsenhausen in
de staat Württemberg tot nu
toe per jaar zo'n 150.000 huis
houdkoelkasten maakt, is
een bedrijf met een korte,
doch zeer stormachtige ge
schiedenis.
In 1949 namelijk begon
Hans Liebherr aan de ver
werkelijking van een idee dat
hijzelf had ontwikkeld: nieu
we apparatuur ter verge
makkelijking en rationalise
ring van bouwwerkzaamhe
den. Zijn ideeën zijn zeer
succesvol geweest, want
thans staat hij aan het hoofd
van de grootste fabriek van
bouwkranen ter wereld, maar
daarnaast heeft hij het werk
terrein van zijn 5000 perso
neelsleden tellende onderne
ming uitgebreid tot allerlei
andere produktieprocessen.
In totaal telt het1concern
waaronder als een der be
langrijkste producten de
Liebherr-koelkmt, thans acht
vestigingen mi West-Duits-
land met Biberach aan de
Risz als hoofdzetel en buiten
landse vestigingen in Ier
land, Framikrijk, Zuid-Afri-
ka en Oostenrijk.
Dat de PMC-order zelfs
voor Liebherr er een is van
grote betekenis, staat buiten
kijf. En dat Albert Heijn bij
deze grote industrieel met
zijn grote aandacht voor kwa-
liteit_ aan het juiste adres is,
J""t is al even zonneklaar.
Meisjes, jonge vrouwen maar
ook jonge mannen die in deze
SuperMiarts bij Albert Heijn gaan
werken, zullen in de rijdende
school een eerste opleiding krij-
gen.. Een belangrijk voordeel daar
bij is dat de school geplaatst zal
kunnen worden in de omgeving
van een AH-winkel. Toekomstige
personeelsleden kunnen daardoor
direct reeds kennis maken met hun
nieuwe arbeidsterrein. En de les-
wagen zal daarvoor een uitnemen
de „toegangspoort" blijken te zijn.
De school op wielen wordt on
der verdeeld in twee ruimten: het
frisse, modern ingerichte en zeer
praktische „klaslokaal", waar ze
ven cassa's komen te staan en een
door een vouwwand afgeschoten
ruimte waar sollicitanten ontvan
gen kunnen worden. Er komt een
opklapbaar bureau in, een handi
ge bank en bergruimten voor ad
ministratieve bescheiden.
Cassa's
In de schoolruimte komen vaste
en opklapbare tafels, waarop de
cassa s komen te staan. In de wa
gen is een speciale ruimte, waar
in na afloop de cassa's opgeborgen
kunnen worden. De oplegger rust
"Stempels", want als de
trekker Albert Heijn's eerste rij-
straks in Rotterdam
heeft gestationeerd, zal die voor
gebruik elders worden ingezet. Na
een of twee maanden wordt de od-
legger weer „afgehaald" om nair
waar de volgende Super-
Mart komt en vervolgens naar
SuperMart nr. 3 in Geleïn (LJ te
worden gereden. Vervoer en on
derhoud wordt door eigen krach
ten verzorgd.
Twee weken
Natuurlijk kunnen ook andere
opleidingen in de school gegeven
worden, en kan die ook dienst
doen als vergaderzaal. En moch
ten de cursisten dorstig worden,
een miniatuur-keukentje in de
school op wielen maakt het zetten
van koffie of thee mogelijk! Ook
voor herscholing van personeel zal
de rijdende school gebruikt kun
nen worden.
Nieuwe personeelsleden krijgen
in de „schoolbus" een opleiding van
twee maal vijf dagen. De leiding
hiervan berust bij de heer J. C. Hali
uit Zaandam; zijn zorg is het de
nieuwe personeelsleden zo goed
mogelijk op de praktijk voor te
bereiden, terwijl daarnaast ook de
reeds opgeleide caissières op deze
school herschoold kunnen worden.
1I!IIIIIIIIIIIIII!IIIIIII|||||||||||||1I|I||||||||||||||||||||||||||||
llllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUHIIII,,,
Opvallend in de rijdende school is
de bijzonder efficiënte en smaak
volle uitvoering en afwerking
Daarbij zijn belangrijke facetten als
geluid en lucht niet vergeten, er i«
een luchtverversingsinstallatie aan
gebracht, terwijl een speciale ge
luidsdempingsvoorziening hinder
lijk lawaai buiten de (school) deur
houdt.
De „schoolbus" zal, zo wordt ver
wacht, in de praktijk zeker voldoen,
zowel voor de werving als voor het
bedrijfsonderricht.
Commentaar van een jonge cais
sière: Het is net een klein huisje.
Ik zou er best in willen wonen.
J~^ENKT u nog wel eens aan
die ouderwetse en bijna ver
geten „wentelteefjes?". Een bij
zonder gezellige manier om van
uw oude brood af te komen. U
drenkt iedere boterham in melk
met een losgeklopt ei en vanille
suiker. Vervolgens laat u die
broodjes een beetje uitlekken en
bakt ze in boter goudbruin en
'cnappend, bestrooit ze met suiker
en kaneel en dient ze onmiddel-
ijk op. Natuurlijk hoeft niets u
te letten om door de melk met
ei ook nog een scheutje rum te
mengen!
CISKA VERHEUL
