t
ENSCHEDE (Haarlem)
Wie sleept
750 gulden
in de wacht
pfffi
VACOUMKOFFIE
1?°
9 Waar, naast elkaar,
tientjes en PMC-cheques
van de persen rollen
Bij graveur begint
elk bankbiljet
l!2
1«
- $0
Gespecialiseerd bedrijf
van wereldfaam
We doen een koelkastboekje open
145
Albert Heijn heeft de 4 lekkerste koffies
Bij de heer J. Staphorst begon
PMC-cheque van Albert Heijn
WistU..
voor het beste ontwerp
SCHAT VAN GOEDE ADVIEZEN EN RECEPTEN
Garneringen voor
koude schotels
ALBERT
KfMCHTlfiÊ
Aspic-recepten
Allerhande cocktails
Ijsthee en ijskoffie
ALLERHANDE
MEI 1962
JJe cheques die uitgegeven zullen worden in verband met
de oprichting van de Premie van de Maand Club (en
waarover men elders in dit nummer alle gegevens kan
lezen) zijn waardepapieren. Zij vertegenwoordigen elk
een bepaald bedrag. De overwegend roodkleurige cheques
zijn twee gulden waard, de blauwkleurige 5 gulden en de
groenkleurige 10 gulden.
TF7AARDEPAPIEREN zo
W is dat na eenmaal moeten
zodanig worden gemaakt, dat
zij niet (of heel moeilijk) na
gemaakt kannen worden. Met
andere woorden: voor het ver
vaardigen van waardepapieren
dient men de beschikking te
hebben over een gespecialiseer
de drukkerij. Ons land bezit
ruim een tiental drukkerijen
die in staat zijn waardepapie
ren te vervaardigen. Geen de
zer drukkerijen is echter zo
volledig uitgerust als het groot
ste grafische bedrijf dat ons land
rijk is: Joh. Enschedé
en Zonen te Haar
lem. Hier kan men elke op
dracht op druktechnisch terrein
de baas en dat wil heel wat
zeggen, want de grafische en
typografische afwerking van de
meeste waardepapieren: bank
biljetten, postzegels, aandelen,
cheques, effecten en wat ver
der al niet, stelt de hoogste
Unieke drukken)
Enschedé „maakt" dit alles.
Enschedé „maakt" onze vader
landse bankbiljetten, onze post
zegels. Maar ook die van vele
andere landen.
Enschedé vervult in ons land
de unieke rol van „particulier
drukker" die werk doet dat in an
dere landen door de drukkerij van
de Nationale bank wordt verricht
Zoiets geeft een bedrijf dat zal
niemand verwonderen een ge
heel eigen sfeer en allure.
Wie er op bezoek komt ervaart
dit reeds bij de ingang: daar
staan gewapende bewakers, die de
bezoeker door allerhande „sluizen'*
(zichzelf openende deuren en ver
trekjes met streng-controlerende
geüniformeerden, die uw pasje
inhouden bij binnenkomst en af
geven bij vertrek) naar het oude
centrum van het bedrijf, nu het
representatieve bestuurshart van
Enschedé, loodsen.
tigheden aanbracht in randen
en patronen.
Toen ook kwamen die oude ver-
zamelstukken uit het curiositei
tenarchief van vroeger van pas:
unieke lettertypes werden ge
bruikt en op die manier slaagde
men erin on-namaak-bare papie
ren te produceren.
9 Eindeloze Tellen
Natuurlijk maakt de aard van
een groot deel van het drukwerk,
dat Enschedé produceert, zorgvul
dige voorzorgsmaatregelen noodza
kelijk en dat betekent het inscha
kelen van een deels gediplomeer
de bedrijfspolitie (er zijn onbezol
digde rijksveldwachters in dienst)
alsmede het „afgrendelen" van
die afdelingen waar „geld wordt
gemaakt" en het voortdurend at
tent zijn op mogelijke onregelma
tigheden en andere bedreigingen
van de veiligheid, technische ge
heimen en wat verder ai niet kan
voorkomen in een bedrijf dat zo
wel voor bezitsverzamelaars als
voor postzegelverzamelaars (om
maar iets te noemen) zoveel be
gerenswaardigs produceert
Om een klein voorbeeld te ge
ven: toen wij enkele tellen het
drukken van eindeloze vellen
nieuwe postzegels volgden, zagen
wij hoe, tijdens het instellen van
de machine die de perforaties
tussen de zegels veroorzaakt,
honderden zegels geheel ver
keerd „getand" te voorschijn
kwamen. Alle waren op dat
ogenblik heel kort! juweel
tjes, dromen, vervullingen van
vele wensen van postzegelverza
melaars. Zij zullen ze echter niet
zien: onmiddellijk worden derge
lijke foutdrukken uitgeschoten,
zodat ze niet tussen de gave vel
len terecht kunnen komen.
De Staat heeft sinds de oprich
ting van de Nederlandsche Bank
het drukken van zijn bankbiljetten
aan de firma Enschedé opgedra
gen.
blijven bestaan; toen werd zij
verenigd met het Haarlems Dag
blad en na de oorlog is daarin
geen verandering meer gekomen.
De mmiekrand
0 Ook bijbels
Behalve waardepapieren drukt
Enschedé ook bijbels, gezangboe
ken en andere religieuze werken.
Het is geen grote uitzondering als,
op éénzelfde dag en in éénzelfde
afdeling, zowel een evangelische
gezangenbundel, de talmud, de
koran en een missaal „het licht
zien"; „van de persen rollen"
zoals dat dan heet
Voorts drukt Enschedé allerlei
zakendrukwerk: kalenders, ge
denkboeken, jaarboeken, prospec
tussen en kunstcatalogussen voor
tentoonstellingen, collecties en mu
sea. Te veel om op te noemen.
En dan niet te vergeten: PMC-
cheques
Het toeval speelt een grote
rol in ons leven. Ook In dat van
een bedrijf. Dat bewijst het
volgend" verhaal; bet gant over
de fameuze „muziekrand" van
Enschedé. Maar óók over
verzamr^aarsdr'ft d'e een der
eerste Enschcdés had beheerst
toen hli, van hier en daar. „uit
curieusheid" dus „zomaar voor
de grao" letters omkocht. In on
bruik geraakte types en soorten
uit vorige eeuwen en die ergens
in zijn bedrijf (toen ook al op
dezelfde plaats als nu geves
tigd: het Haarlemse Klokhuis-
plein) had opgeslagen.
Niet alleen „curieusheid" had
hem trouwens gedreven: zakelijk
inzicht en de noodzaak om zijn
lettergieterij zo ruim mogelijk te
voorzien waren even grote facto
ren geweest bij de aanschaf.
Want Enschedé had zich uitge
breid: het bedrijf omvatte, in
1780 ongeveer een drukkerij, een
uitgeverij, een lettergieterij en
het stadsdrukkerschap alsmede
de krant.
0 Lettergieterij
Die lettergieterij was voorwaar
de voor een groot bedrijf. Want
daar kwamen de letters vandaan
die men zelf eerst met enor
me moeite en kosten had la
ten snijden door letterontwerpers.
Voor die lettergieterij nu liet
een der eerste Enschedé» (hij zag
daar wel wat in) muziekschrift
snijden door de stempelsnijder
Fleischman. Dit was een
uiterst kundig man en, afgezien
Bedrijfspolitie houdt de hele dag
een oogje in het zeil niet over
bodig bij zoveel waardevolle
zaken.
van dit muziekschrift, sneed hij
ook Romeins, Gotisch, Grieks,
Maleis, Armenisoh en ander
schrift. Het muziekschrift was een
moeilijk en ingewikkeld werkje.
En het werd geen succes.
Met andere woorden: het
muziekschrift van Enschedé
bleef' ongebruikt liggen. Bij al
die andere „curieuze" grond
types van letters en dergelij
ke. Een strop dus. Ja, wel In
die dagen. Maar later niet.
Want later werd deze strop
de grondslag van de gehele
drukkerij van waardepapieren,
ikbiijetten.
0 Grote veranderingen
Na 1790 veroorzaakte de Fran
se revolutie grote veranderingen
in het bedrijf. Men moest o.a.
waardepapieren gaan drukken.
Dat betekende dus dat men iets
moest bedenken om namaak on
mogelijk te maken. Men be
dacht, dat men daarvoor
misschien die halfvergeten mu
zieknoten wel eens zou kunnen
gaan gebruiken. Zo gezegd, zo
gedaan: Enschedé paste op zijn
waardepapieren de „muziek
rand" toe. Het was een sierrand
op geldswaardige papieren, die
samengesteld was uit onder
deeltjes van Fleischman's typo
grafische muziek. Aangezien
geen enkele drukker ter wereld
de beschikking had over déze
not$n, was het onmogelijk de
papieren na te maken vooral
ook omdat men, heel slim (men
doet dat trouwens nog steeds!)
kleine opzettelijke onregelma-
0 „Officieel" werk
Zo begon het „officiële" werk
van Enschedé. Het breidde zich
uit en toen, na de Franse over
heersing, het Koninkrijk der Ne
derlanden werd gegrondvest werd
dat meteen klant. Om te beginnen,
wat de bankbiljetten betrof. De
circulatiebanken in de toenmalige
koloniën op Java, Suriname, Cura
cao volgden het voorbeeld en het
zelfde gebeurde ten aanzien van
de opdracht voor de druk van
eenmaal, een se
rie postzegels (de eerste Neder
landse partij; wij waren er niet
al te vlug bij met onze postzegel)
gedrukt in 's Rijks Munt .(waar
de metalen munten nog steeds
vandaan komen: kwartjes, gul
dens, rijksdaalders) maar in 1864
kreeg Enschedé de hele opdracht
en sindsdien is het bedrijf de eni
ge drukkerij van postzegels ge-r
weest.
Enschedé kreeg ook hiermee
een goede naam en dat verklaart
waarom vele landen zowel bank
biljetten als postzegels laten druk
ken tn Haarlem. Wat de postze
gels aangaat, laten de volgende
landen verschillende (of alle)
emissies bij Enschedé drukken:
Columbia, Ceylon, Singapore, Pern,
Portugal, Equador, Luxemburg,
Jordanië, Ghana, Costa Rica, Suri
name, Curacao, Nederlandse An
tillen, Nieuw-Gninea en andere.
Ook de bankbiljetten worden in
vele soorten voor
landen vervaardigd.
verscheidene
0 Waterdicht systeem
En hoe zit het met de controle
op de druk van al dit „moois en
begeerlijks"? Wat de postzegels
aangaat: de Nederlandse P.T.T.
verzorgt, als lid van de interna
tionale „bond" van P.T.T.'s, de
volledige controle van alles wat er
gedrukt wordt. Een absoluut wa
terdicht systeem maakt elke onge
regeldheid onmogelijk. Dat geldt
trouwens ook voor minder waar
devolle werkstukken zoals bijv.
de merken van lucifersdoosjes.
0 Natellen
Wat de bankbiljetten aan
gaat baseert men zich geheel
op de telling: dus op de hoe
veelheden papier die als grond
stof worden toegewezen voor
de druk. De tellingen vinden
enkele malen plaats; ook een
maal met de hand. Een goede
teller doet zo'n 7000 stuks in
een uur af. Te zamen met de
mechanische tellingen bereikt
men zo een vuurvast systeem
en onwrikbaar-juiste gegevens.
Zoals spreekt is deze con
trole de basis van de waar
depapierendrukkerij van En
schedé. Want de eerste voor
waarde voor. de opdrachtge
ver is dat zijn waardepapie
ren niet in vreemde handen
terechtkomen. Vandaar dus
ook de technische geraffi
neerdheid waarmede waarde
papieren worden ontworpen
en gedrukt. Vandaar ook de
soort papier die gebruikt
wordt; cheques vragen heel
apart papier waarop stieke
me veranderingen onmiddel
lijk waar te nemen moeten
zijn.
Vandaar dus de grote zorg
waarmede men het produkt
omringt (al dan niet met een
revolver op de heup), i
T"\E basis van de vervaardiging van waardepapieren is de
„on-namaak-baarheid". Waardepapieren die elk drukkertje
kan namaken zijn geen echte waardepapieren. Toen Enschedé, in
de laatste jaren van de achttiende eeuw, zijn eerste waardepapieren
drukte, maakte men gebruik van een unieke sierrand van muziek
noten. Dat bleef zo tot de dagen, dat de fotografie de waterdicht
heid van dat systeem onmogelijk maakte.
ratuur als de echte waardepapier
drukkers en -ontwerpers dan be
hoeven zij er niet eens aan te be
ginnen.
fie dus, gedwongen een ander
vuurvast systeem te bedenken.
Men vond dat door toepassing
van de ingenieus „in elkaar ge
draaide" siermotieven, rozetten
en dergelijke die men op elk
bankbiljet en In elke rand van
cheques (ook dde van de PMC) kan
aantreffen.
Ook het watermerk was een mo
dern middel om ervoor te zorgen
dat geen deugniet het eigen biljet
zou gaan namaken. Verder is al
tijd de papiersoort een der midde
len geweest om de namaker af te
schrikken.
Valsmunters echter zijn buiten
gewoon slim maar als zij niet
beschikken over eenzelfde appa-
„Lijntrekkers"
Want bij het ontwerp al. begint
de kunst van het drukken van
geldswaardige papieren. Die ont
werper dan maakt o.a. gebruik
van enorme machines die eigen
lijk niet anders doen dan lijntjes
trekken. Het zijn de lijntjes die
de kant-fijne tierelantijnen op elk
bankbiljet etc. vormen* Zulke
machines zijn zeldzaam. Zij zijn
ook duur.
Het ontwerp uitgevoerd door
een staf uitermate deskundige en
gespecialiseerde ontwerpers die
dat kalkoen niét alleen met
Kerstmis verrukkelijk smaakt?
Maar dat je er ook heerlijk van
kunt smullen op bijvoorbeeld
een der pinksterdagen?
Binnenkort zult u in de AH-
filialen lekk er-malse boutjes
van dit gevederde dier kunnen
kopen. Zó uit de diepvries!
Houdt u er alvast rekening
mee als u eventueel tot de
„vroegers" behoort en nü al
plannen voor Pinksteren aan het
maken bent.
In de eerstvolgende Aller-
Hande brengen we u dan een
paar smakelijke suggesties.
CISKA VERHEUL.
tevens graveur zijn van de hoog
ste klasse is nog maar één
deel van het hele werkprocédé.
Maar hier reeds past men de
fijnste technische trucs toe die elk
namaken onmogelijk maken.
Dat geldt voor de bankbiljetten.
Maar ook voor de cheques van
de PMC. In een heldere ruimte
werkt, onder leiding van de esthe
tische adviseur, de heer S. L.
H a r t z. de staf ontwerpers.
Door hun handen gaat elk stuk
waardepapier (postzegel, winkel-
zegel, cheque of anderszins).
De heer J. Staphorst
is de man, die de cheques van
de PMC onder handen heeft
gehad. Èen bedaarde man. Dat
moet ook wel: het graveerwerk
een uitermate moeilijk preci- minder dan ƒ250, terwijl Albert
jVTATUURLIJK HEBT u intussen ook al een groot pak Corn-
Flakes bij Albert Heijn gekocht. En dan natuurlijk in een
blanco verpakking. En als dit nog niet gebeurd is, stapt u dan
maar vlug het dichtstbijzijnde AH-filiaal binnen om zo'n pak
te kopen.
Deze AH-Com-Flakes zijn niet alleen voedzaam en lekker.
Uw zoon of dochter kan er ook nog een flink bedrag aan geld
mee verdienen.
HOE?
Door zélf een nieuwe verpak
king voor de AH-Corn Flakes
te ontwerpen. Dit is namelijk
de opzet van een grote teken
wedstrijd voor de jeugd, met
als dertig belangrijkste prijzen
spaarbankboekjes met een flin
ke eerste inleg.
De hoofdprijs bedraagt niet
siewerk dat gebeurt met een klei
ne burijn en een loep en dat zich
voltrekt op een metalen plaat. Dat
wil dus zeggen: elke postzegel
wordt rechtstreeks van het ont
werp (op ware grootte!) opnieuw
op ware grootte (maar nu spiegel
beeldig!) overgegraveerd in de
metalen plaat.
Precisiewerk
„Dat is bij een ontwerpje zo
als dit", zegt de heer Staphorst
en hij laat een zegel zien waar
op een landschapje voorkomt
met een Zaans molentje, „niet
zo'n grote kunst, maar met een
postzegel waarop bijvoorbeeld
een portret voorkomt van zeg
maar een persoon als Willem de
Zwijger of zo, dat afkomstig is
van een oud schilderij, daar
wordt het moeilijker.
Want dan moet elke lijn zo
worden gegraveerd, dat ook de
gelijkenis tot uiting komt.
Dus zowel gelijkenis als stijl
moet dan, in kleine lijnen die
dikker en dunner, dieper en on
dieper zijn, op een héél klein
vlakje sprekend worden. En dan
natuurlijk in spiegelbeeld.
Hoe lang ik over zo'n soort
postzegel doe? Dat ligt er na
tuurlijk aan: soms kan het wel
enkele weken duren".
Heel apart vak
Wie een PMC-cheque ln han
den krijgt, moet deze -eens goed
bekijken: de graveur J. Staphorst
heeft er wekenlang over gebogen
gezeten. Dat was dus toen die
cheque nog spiegelbeeldig in een
plaat werd „gekerfd".
apart vak. Met heel,
heel aparte moeilijkheden.
Wees dus maar extra zuinig op
uw P.M.C.-cheques!
Heijn daarboven nog eens 500
aan auteursrechten zal betalen
voor het ontwerp, dat wordt ge
bruikt
Vanaf 7 mei zijn de bij de
jeugd zo geliefde Corn-Flakes
in alle AH-winkels in een
blanco verpakking verkrijgbaar.
Hiervoor zijn deze winkels met
in totaal 30.000 pakken bevoor
raad. Op één kant van de witte
doos staan de spelregels iuiae-
lijk vermeld. Aan de andere
kant zal de tekening moeten ko
men.
DRIE GROEPEN
De ontwerpwedstrijd staat
open voor alle jongens en
meisjes tot en met achttien
jaar. ln totaal zijn er drie
leeftijdsgroepen, terwijl er
voor elke groep tien spaar
bankboekjes met bedragen
van 250 tot 50 gulden zijn.
De eerste groep wordt ge
vormd door de kinderen tot en
met 9 jaar, dan komen de jon
gens en meisjes van 10 tot en
met 14 jaar en ten slotte de wat
ouderen van 15 tot en met 18
jaar.
Voor elk van deze groepen ls
er een hoofdprijs van 250, een
eerste prijs van 200, twee twee
de prijzen van 150, drie derde
prijzen van 100 en vier vierde
prijzen van 50. Bovendien zijn
er nog honderden kleinere prij
zen voor de inzenders, die wel
een vermelding verdienen, maar
toch net niet meer bij de prijzen
vallen.
SLUITING 14 JUNI
Deze bijzondere tekenwedstrijd
voor de jeugd sluit op 14 juni.
Onmiddellijk daarna zal er uit de
ongetwijfeld zeer vele inzendingen
een voorselectie worden gedaan.
Op de schouders van een deskun
dige jury rust dan de zware taak
de hoofdprijswinnaars aan te wij
zen. In deze jury hebben personen
zitting, wier naam deels een gro
te bekendheid geniet en die ten
gevolge van hun werkzaamheden
competent zijn een juiste beslis
sing te treffen.
Het zijn de bekende schrijf
ster van veel kinderlectuur, de
geestelijke moeder van de Fa
milie Doorsnee: Annie M. G.
S chmidt. Verder dé ont
werpster mej. G. d e W it en
Pierre Janssen, conser
vator van het stedelijk museum
in Schiedam. Voorts zullen twee
verpakkingsdeskundigen, de he
ren G. W er nar s en E. Jon
ker, eveneens deel uitmaken
van de jury.
Voor alle hoofdprijswinnaars
wordt 4 juli een heel belangrijke
dag, want dan zullen aan hen tij
dens een feestelijke bijeenkomst
de prijzen in aanwezigheid van
de jury worden uitgereikt.
UNIEKE KANS
U ziet dus, moeders van Ne
derland, welk een kans Albert
Heijn uw kinderen biedt.
Laat ze allemaal vlug een
grote blanco doos met AH-Corn-
Flakes halen. Het heerlijke, voed
zame Cora Flakes-ontbijt zal ze
de nodige energie en inspiratie
geven, die ze in de komende we
ken nodig zullen hebben om hun
fantasie uit te leven in een ont
werp voor een nieuwe Corn-Fla-
kes-verpakking.
Een ontwerp, dat uw kind mis
schien in het bezit brengt van
een AH-spaarbankboekje, dat een
langgekoesterde wens ln vervul
ling kan doen gaan: een fiets,
een radio, misschien wel een
brommer. Of een speciale vakan
tietrip....
En wie weet siert binnenkort
zelfs het ontwerp van uw dochter
of zoon het pak Corn-Flakes, dat
bij u Iedere ochtend op tafel
staat?
En ls dat niet iets om echt
trots op te z(jn?
snijd
Radijsroosjes
'as grote radijsj
ze aan de bovenkant in vieren of
in achten, maar snijd niet tot
onderaan door. Leg ze dan
een kommetje met ijswater (wa-
„Óprechte Haarltmiche'
Het grafische bedrijf Enschedé
(in de directie zetelen nog steeds
leden van de familie Enschedé,
nazaten van de oprichter Izaak
Enschedé, die eigenlijk de Gro
ningse naam Enscheda droeg)
werd, in 1703, als zelfstandig be
drijf ingeschreven in de gildeboe-
ken van de stad Haarlem.
De baas ging nog driemaal in
de week werken bij zijn oude
werkgever, de uitgever van de
beroemde krant „De Oprechte
Haarlemsche" die driemaal in de
week uitkwam. Het was de oud
ste krant ter wereld, aldus wordt
aangenomen. Zij werd gesticht in
1697 en werd later de basis van
het bedrijf van de drukkers En
schedé (vader en zoon). Al in het
midden van de eeuw was het,
mede daardoor, het belangrijkste
drukkersbedrijf in de stad. Tot
ver in de negentiende eeuw bleef
de „Oprechte Haarlemsche Cou
rant" een der meest gezaghebben
de dagbladen in ons land.
Tot in de eerste jaren van de
Tweede Wereldoorlog is de krant
Steeds meer huisvrouwen stappen
over op AH-Vacuum-Koffie. De reden
is heel simpel: AH-Vacuum-Ifuffie is
altijd een half uur geleden gebrand
Altijd vacuum-vers! Het luchtledige f
blik houd het aroma onherroepelijk
vast.
En ze is precisie-gema/.en (niet te grof,
niet te fijn), dus economisch in het ge
bruik. Voeg daarbij de bijzonder lage
prijs Komaan, neem er eens de proef
mee!
Altijd vers (een half uur geleden gebrand)
Precisie gemalen (niet te grof of te fijn)
ER IS ALTIJD EEN SOORT NAAR UW SMAAK
V ol-aromatisch
GOUDMERK
Vacuumblik
250
gram
Mild-geurig
GROENMERK
Vacuumblik
AH-Vacuum-koffie is zelfs lager in prijs dan welk
ander kwaliteitsmerk koffie in pak.
250
gram
Mild-krachtig
ROODMERK
Vacuumblik
iV
250
gram
Pittig
PAARSMERK
Vacuumblik
250
gram
1700R DE KOELKASTBEZITTERS en voor hen, die het binnen-
kort zullen worden, is er een bijzonder praktisch en gezellig
boekje. Het is onder de titel „Het koelkastboekje" uitgegeven
door de Uitgeversmaatschappij C. A. J. van Dishoeck te Bussum.
De schrijfster, mevrouw Heieen A. M. Halverhout,
vulde het aan met tal van wetenswaardigheden rondom de koel
kast, waar elke huisvrouw haar voordeel mee kan doen, terwijl
het bovendien een schat van goede raadgevingen en „koelkast
recepten" bevat. Bladert u even met ons mee?
ter met een ijsblokje) totdat ze
als „roosjes" open gaan.
Radijswaaiers.
Snijd de radijsjes overlangs in
en leg ze dan in ijswater.
Selderij krullen
Neem hiervoor alleen de bin-
nenste stengels van een bos Fran
se bleekselderij. Schrap deze
schoon en snijd ze in dunne reep
jes van 10 cm, die niet tot on
deraan toe worden doorgesneden.
Leg ze dan in ijswater totdat
ze omkrullen. Laat ze dan uitlek
ken en bewaar de reepjes in een
plastic zakje in de koelkast of in
de groentebak.
Wortelbloemetjes
Schil een winterwortel en. maak
er groeven in met de tanden van
een vork, met een sambaltrekker
of met de kartelrand van een
huishoudschaar. Snijd de wortel
dan in plakjes, leg deze in ijs
water totdat ze omkrullen als
bloemblaadjes. Bewaar de uit
gelekte wortelbloemetjes in een
plastic zakje in de koelkast.
Vleesslaatje
Van wat overgebleven vlees en
koude aardappelen, te zamen met
een of andere groente-uit-blik. ge
mengd met mayonaise, maakt u
een slaatje. Druk deze losjes in I
natgemaakte vormpjes (kopjes,
glaasjes of kleine plastic pudding- i
vormpjes bijv.) en giet er een
beetje snelaspic (zie onder) over,
dat in het slaatje moet worden
opgenomen. Zet de vormpjes in
de koelkast en laat ze stijf wor
den. Dompel ze dan even in heet
water en keer ze om'op een scho
teltje. Garneer de rand met fijn-
geplozen sla of met veldsla of
met stukjes tomaat, net zo als
het uitkomt. Geef er wat mayo
naise bij rond wanneer u denkt
dat uw gasten hiervan houden.
Fijqe aspic om slaatjes e.d. mee
te omhullen
4% dl geurige bouillon (hoe u
dit trekt weet u zelf wel, denk
er alleen om dat bouillon-uit-de-
hogedruk pan niet zo helder is
als gewoon getrokken bouillon
en daarom goed moet worden
geklaard). 1 d 2 eetlepels
kruiden- of wijnazijn, afhanke
lijk van de sterkte - 18 g witte
gelatine.
Eenvoudige aspic (snel-aspic)
4i dl bouillon gemaakt van 2
bouillonblokjes of een half groot
blokje 1 d 2 eetlepels azijn
(zie vorige recept) 18 g gelati
ne (weken en in de hete bouillon
Melkcocktails
Geeft u bijv. aan de kinderen
en volwassenen voor het eten om
de eetlust op te wekken. Per per
soon rekent u op dl, een klein
glaasje dus. Deze „cocktail"
hoeft niet alleen van vruchtesap
te worden gemaakt, maar kan
ook met groentesap worden sa
mengesteld. Alle ingrediënten
moeten natuurlijk van te voren
in de koelkast zijn gekoeld. Wat
denkt u van:
Grapefruit-cocktail (voor 1 glas)
dl melk - 2 theelepels suiker
- dl grapefruitsap-uit-blik, goed
mengen.
Sinaasappel-cocktail
U dl melk - 2 theelepels suiker
- M dl sinaasappelsap - goed
mengen.
Tomaten-cocktail
2 eetlepels kookroom - wat zout
- Vz dl tomatensap - wat Engelse
saus.
Asperge-cocktail (volwassenen)
2 eetlepels kookroom wat zout
- wat geraspte nootmuskaat -
dl door de zeef gewreven soep
asperges of aspergesoep (hebt u
een elektrische sapcentrifuge, doe
de asperges dan hierin, ze komen
er als „aspergesap" uit).
Deze beide dranken staan de
laatste jaren nogal in de belang
stelling en op een warme zomer
dag ls een glas ijs-thee, dat kant
en klaar uit de koelkast komt
een zeer verfrissende drank. U
kunt deze drank op verschillende
manieren maken.
IJS-THEE
Sterke thee, liefst gemaakt van
een geurige theesoort ijsblok
jes citroensap of een in acht
partjes gesneden citroen sui
ker naar smaak.
Maak de thee, laat deze niet lan
ger dan vijf minuten trekken.
Schenk haar dan in een koelkast
kan (of in een fles) van de thee
bladen af. Laat afkoelen. Zet de
ze in de koelkast totdat de thee
door en door koud is. Doe een ijs
blokje in een glas, giet hier de
koude thee over en geef er part
jes citroen bij en suiker. Of doe
er meteen gezeefd citroensap in
wanneer iedereen daar van houdt.
Doe nooit melk of room in ijs
thee.
IJS-KOFFIE (voor 1 glas)
I „ijsco" 1 eetlepel oplos-
koffie Vi eetlepel basterdsui
ker 2 dl melk kaneel of
cacaopoeder.
Los de oploskoffie op in 1 thee
lepel kokend waver Doe er dan
de melk en de suiker bij. Zet de
ze melkkoffie in de koelkast. Leg
de „ijsco" zolang in het vriesvak.
Haal het ijs uit de verpakking
wanneer dit nodig is. Doe het in
een hoog glas. Giet hier de melk
koffie op en strooi er wat kaneel
of cacaopoeder bovenop. Steek eeo
rietje in het glas.