brinta
Leuke
grammofoonplaat
I
B
B
fl
B
B
Al 75 iaar lang maakt ENKELE~]j
het leven goedkoper
W,
Albert Heijn
dl
jyj, J?
ELFDE AH-
SUPERMART
Uit de geschiedenis van een kruideniersbedrijf
mmtm
HEIN2
J GJ I GREPEN
75 jaar.... en aktiever dan ooit!
ging in Tilburg open
JANUARI 1962 ALLERHANDE
'artikelen
OENSDAG 13 december was
een belangrijke dag voor de
winkelende huisvrouwen in Til
burg en speciaal voor de in de
nieuwe wijk 't Zand wonende
huisvrouwen. Albert Heijn open
de daar in het nieuwe Winkel
centrum aan de Westermarkt zijn
elfde SuperMart.
8 winkels onder één dak
De opening van de acht winkels
onder één dak, zoals men die Til-
burgse SuperMart kan noemen,
droeg een feestelijk karakter,
waarvan niet alleen de klanten
profiteerden, maar ook de jeugd
uit de omgeving, van wie er enke
len plotseling werden verrijkt met
een fiets, autoped, rolschaatsen,
en meer van dergelijke fraaie ge
schenken, omdat ze toevallig een
gratis reep hadden ontvangen met
een voor hun gunstig nummer op
de wikkel.
50 man personeel
De leiding over deze SuperMart
met een winkeloppervlak van 460
vierkante lé'eter en een totaal be-
drijfsoppervlak van 1028 vierkan
te meter is toevertrouwd aan de
35-jarige heer A. W. V u g t, een
man met veelzijdige ervaringen in
de AH-SuperMarts. Vijftig man
personeel staan hem bij om de
afdelingen kruidenierswa
ren, slager ij. groente en
fruit, drogisterij, boek
handel, broodbakker ij, si
garen en sigaretten en
w ij n e n, naar het beste vermo
gen te verzorgen ten behoeve van
de bewoners van 't Zand en om
geving, teneinde hun het winkelen
zo gemakkelijk en gezellig moge
lijk te maken.
„Opzij daar komen wij
Een echte 45-toeren grammofoon
plaat met zeven zonnige kinderlied
jes, gezongen door het bekende radio-
en televisie-kinderkoor „De Leidse
Sleuteltjes". Winkelwaarde f 6.25.
Voor U slechts f 1.75 bij aankoop
van 2 blikjes Heinz Kindervoeding.
Vraag om nadere inlichtingen en
een bestelkaart
'ittu
•wtZtUZtWW6
Heinz Babyvoeding is zo
goed voor Uw kindje. Elk
hapje bouwt mee aan de
groei. Het is voedzaam, licht
verteerbaar en 6 zo lekker.
Wanneer baby groter wordt
geeft U natuurlijk ook
„groter" eten. Heinz Kleuter
voeding! Iets forser van
sa/nenstelling, dus - reuze
goed voor de tandjes.
KINDERVOEDING
Albert Heijn
In een minuut een kopje geurige kolde op tafel,
pittig als het ritme van de Bongo-trom!
Het streven naar hygiëne werd
steeds krachtiger. Het resulteerde
in een voortdurende verbetering
van het winkelinterieur. Albert
Heijn's winkels werden een voor
beeld van reinheid. Overal brak en
bouwde men; de tegel werd ruim
schoots toegepast, de vloeren wer
den verbeterd (de krant schreef:
„Bij Albert Heijn kan men van de
grond eten") en allerlei handige
kastjes werden aangebracht.
Ook de muren kregen de aan
dacht en wat vooral opvallend
was: de winkelbakken werden af
gedekt met schuifbare raampjes!
Dit was een uiterst revolutionaire
stap vooruit.
DE FABRIEKEN
BOUWEN is de leus van een
groot zich snel ontwikkelend
bedrijf. Niet alleen het bouwen in
de winkels ten behoeve van de
klant (en de omzet) maar ook het
bouwen in de toeleveringsbedrijven
dier winkels, in de produktie-
bedrijven en bakkerijen. De oude
Albert Heijn besefte al spoedig
dat, wilde hij de onafhankelijkheid
verwerven welke hem in staat zou
stellen vrij en voordelig te wer
ken, hij de beschikking zou moeten
hebben over eigen bakkerijen en
fabrieken.
Zo ontwikkelde zich het krui
deniersbedrijf en daarmede ook
het kruideniersberoep. Het werd
van een „krentewegers-vak"'
een volledig levensgroot beroep
J~EN IS, bij het schrijven over een jubileum, al gauw
geneigd allerlei prijzende woorden te wijden aan de
oprichter van het bedrijf. Het zijn meestal terecht
prijzende woorden. Zonder twijfel geldt dat ook voor
de stichter van het kruideniersbedrijf Albert H e ij n,
dat in 1962 driekwart eeuw zal bestaan: hij was een buiten
gewoon energiek man die een compleet net van kruideniers
winkels over het gehele land wist te spannen. Hij was een
man met visie, met organisatietalent, een vooruitziende blik
en grote eerlijkheid.
Hij gaf, reeds tientallen jaren geleden, verkoopaanwijzingen en
adviezen aan zijn personeel die nu nog steeds opvallen door hun
moderniteit en die duidelijk bewijzen welk een opvallend juist
inzicht hij had in de bedrijfsvoering en ook al in de verkoop-
psychologie.
Zijn eerste strooibiljetten meldden de stelregel van deze man:
prima kwaliteit, grote omzet en kleine winst
Het is de basis gebleven van Albert Heijn N.V., dat grote geheel
dat in onze dagen een waarlijk-nationale instelling lijkt te zijn
geworden.
En de befaamde leuze
werd voor het eerst gebruikt
(in 1927): Albert Hep
maakt u het leven
goedkoper. Wie kent
deze slagzin niet?
EEN MAN
JA, het begon klein. Met één
man in een grutterswinkeltje
in het dorp Oostzaan. In 1887. Dat
was in een andere eeuw. In een
andere wereld. Bijna was het een
andere planeet. In ieder geval was
het nog de tijd dat men nauwelijks
winkelsluiting kende, dat men van
's morgens vroeg tot 's avonds laat
(van 8 in de morgen tot 10 uur in
de avond) klaar stond, geen va
kantie kende, en moest sappelen
in een voor de tegenwoordige be
grippen rommelig winkeltje.
Albert Heijn doorbrak deze
sleur. Hij had, rond 1900 al on
geveer tien filialen, de meeste
in Noord-Holland. Hij was zelf
klein begonnen. In zijn Oost-
zaanse houten winkeltje. De
boodschappen werden per roei
boot rondgebracht door het wa
terrijke land en met alle midde
len die de middenstander in die
dagen ten dienste stonden werkte
hij. Ook zijn vrouw werkte mee;
zo was immers de gang van za
ken in een klein bedrijfje.
EERLIJKE HANDEL J
WIE de historie van Albert Heijn
N.V. nader bestudeert en zich
uitsluitend richt op die zaken die
onder het oog van het publiek
kwamen (immers de inwendige
groei is een onderwerp dat slechts
weinigen interesseren kan) die
kijkt allereerst naar de reclame
uitingen. Die zijn namelijk, vanaf
het begin, de stem van het bedrijf
geweest.
Het was wij zeiden het al
een eerlijke stem. Het was de stem
van een eerlijk zakenman die ervan
uitging dat hij zijn omzet alleen
kon vergroten door middel van
uitstekende kwaliteit tegen con
currerende prijzen. „De aller
beste waar te.gen de
allerlaagste prijs", was
de eerste grote leus. Het was geen
holle leus. Deze leus werd aan
gevuld met de waarschuwing op
die eerste strooibiljetjes met deze
woorden:
„Bedenkt dat te duur ko
pen van consumptieartike
len is: geld met moedwil
wegwerpen".
Ook het cadeausysteem
deed zijn intrede: „ter ge
legenheid van de opening
van mijn 42ste filiaal te
Enkhuizen (dat was in
1911!) geef ik tegen inleve
ring van deze bon aan ieder
die voor f 1.aan kruide
nierswaren besteedt (suiker
uitgesloten) een bus thee
cadeau".
De eeuw van het kind deed haar
intrede: voor het kind werden
voortdurend attracties bedacht: j
prentenboeken, gummi-olifantjes,
ballen, proppeschieters en talloze
andere artikelen werden als re- j
clamemiddel gebruikt. Ook de
koektrommel trad in de schijn- j
werpers.
BOFFIE
In 1936 verscheen Boffie. Het
was een knaapje met voorschoot
dat een groot plateau koppen kof
fie opbrengt. Zijn optreden was
gekoppeld aan een machtige cam
pagne met verschillende attrakties
en een grote prijsvraag met
voor die tijd zeer hoge prijzen.
Deze Boffie accentueerde het be
lang, dat men bij Albert Heijn
Afbeelding van de eerste AH-winkel van 1887, naar authentieke gegevens door Anton Pieck getekend
platteland, ziet men nog wel eens: dat intelligente krachten vroeg
iets dergelijks, al zijn ook daar de
onverpakte kruidenierswaren zo
goed als geheel verdwenen) die
weet welk een evolutie hier heeft
plaats gevonden.
In de vorige eeuw eigenlijk
nog maar enkele tientallen jaren
hechtte aan de verkoop van thee en
koffie. De jaren vlak vóór de
tweede v/ereldoorlog toonden een
enorme omzetstijging ook op dit
gebied. Boffie was zoiets als een
nationaal figuurtje geworden, mede
door de grappige reclameplaten in
de kranten en de koffie van Albert
Heijn kreeg grote naam.
Er wordt in een groeiend bedrijf
voortdurend gebouwd. Ook nu is
dat no2 het eeval
Wie zich nog uit vroege jeugd
de ouderwetse kruidenierswin
keltjes herinnert (soms, op het
en mensen met gevoel voor ver
koopkunst, voor waren en voor
organisatie.
,ONS" VERDWEEN
De weegschaal bleef lang in het
centrum van de oude winkel. Nu
is hij zo stiekum aan eigenlijk
zo goed als verdwenen. Eerst
was het een balans of bascule
weegschaal. die mooie koperen
schalen had en die met een ouder
wetse wijzer aanwees „hoe de
stand was". Die weegschaal was
het eeuwig-bewegende hart van
de winkel van vroeger. Boven de
toonbank hing het zakkenrek;
hiervan werden de zakken die aan
touwtjes neerbengelden afgetrok
ken. De weegschaal vroeg bijna
alle tijd van de kruidenier en zijn
personeel.
Alles wat verkocht werd, werd
de inkoop van de juiste grondstof
fen, door voortdurend toezicht op
de produktie zelf en door onafge
broken controle ten aanzien van de
kwaliteit, kon men precies ver
vaardigen wat men nodig had: het
beste en dat tegen de scherpste
prijs.
Het was een volledig voor-de-
hand-liggende zaak. Albert Heijn
was echter een der eersten die het
inzag. Zo begon de bouw van wat
nu een enorm complex is aan de
Zaan. Als gezegd: die bouw staat
nóg niet stil.
SUPERMARTS
BOUWEN is de leus. Onafgebro
ken bouwen. De zelfbedienings
zaken (de eerste werd geopend in
maart 1952; nu zijn de helft der
winkels zelfbedieningswinkels) be
tekenden een andere revolutie. Zij
voorzagen duidelijk in een behoef-
verkocht via die weegschaal. Alles te AIber, Hei,n „,,k d|,
bijna werd „uitgewogen". Dat
bleef zo tot het verpakte artikel
zijn intrede deed. Het pakje
maakte de zaak aanmerkelijk ge
makkelijker. Bovendien werd de
weegschaal verbeterd; het werd
een z.g. snelweger met een
meestal rode of witte emaille
romp.
opzicht, uitbreiden.
Hetzelfde is het geval met de
Super Marts. Daar koopt men Alles
(bijna). SuperMarts zijn ware
markten. Zij stellen iedereen in
staat een zeer groot deel van zijn
boodschappen achter elkaar onder
één dak te doen: vlees, groenten,
gebak, brood, drogisterij-artikelen,
tabak, en nog veel, veel meer
is in deze Marten te verkrijgen.
De ruim 300 artikelen die men
in 1910 „voerde" zijn inmiddels (in
aan-
ruim
Bij Albert Heijn is het wegen
nu bijna geheel verdwenen. Dal
wil zeggen: het wegen op basis
van de gewichtseenheid „ons" oj de SuperMarts b.v.) dan ook
„pond" of „kilo". Men werkt nu lot een
andersom, bij wijze van spreken: 0
nu een grote bijna onmerkbare
verandering, die steeds meer zal
worden doorgevoerd in de Zelf
bedieningswinkels en Super
Marts voor artikelen die zich
hiertoe lenenzoals kaas, vlees
waren, vers vlees, groenten,
fruit e.d.
Men neemt van deze artikelen
een bepaalde hoeveelheid
aantal stute, plakjes of verschil
lende maten en weegt deze.
Daarna vindt verpakking en be-
prijzing plaats. Het voordeel
I nadat Pasteur zijn opzienbarendevoor de klant is dat deze niet
ontdekking van de bacil als ziekte- gebonden is aan een bepaalde
verspreider had gedaan wist gewichtseenheid, maar kan uit-
men nog niet veel van hygiëne.
De voedingsmiddelen stonden open
en bloot op schappen in de win
kel, de grote bakken waren open
en de verpakkingstechniek zoals
die tegenwoordig bestaat, stond
nog in de kleinste kinderschoenen.
Men kende de grondbeginselen
der hygiëne nog niet. Dat bewijzen
de aanwijzingen die de oude Albert
Heijn (toen nog een tamelijk jonge
man trouwens) gaf aan zijn per
soneel. Hij schreef o.a. voor:
„Vermijdt zoveel mogelijk het
aanraken van eetwaren met de
vingers. Vermijdt ten strengste
he> natmaken van de vinger
toppen om het inwikkelpapier
af te scheuren.
Blaast de zakjes niet met de
mond open."
zoeken wat haar voor haar ge
zin het beste uitkomt.
Is dat uitrekenen van die prijs
nu geen heksenwerk? Nee: in de
centra waar dit gebeurt, centra
dus die werken voor de grote
SuperMarts van Albert Heijn bij
voorbeeld, maakt men gebruik van
automatische weegschalen waarop
men niet alleen het gewicht maar
ook de prijs onmiddellijk kan af
lezen Het zijn uiteraard kostbare
maar noodzakelijke instrumenten
en zij voorkomen veel moeizame
arbeid.
Deze evolutie is een der merk
waardigste veranderingen in het
kruideniersbedrijf. De weegschaal
in de winkel gaat uit het beeld
verdwijnen.
A LS één-mansbedrijf begon
indertijd 75 jaar geleden
de Zaankanter Albert Heijn.
Hij bleef het snel uitbreidende
filiaal-bedrijf geruime tijd in
zijn eentje leiden, bijgestaan
door enkele bekwame medewer
kers. In 1920 werd de zaak een
naamloze vennootschap (dat was
vijf jaar voordat de laatste gas
lampen geleidelijk-aan uit de
winkels verdwenen) en toen
werden ook de zoons Albert.
Gerrit en Jan. in het bedrijf
opgenomen: zij zijn er nog
steeds. Nu dan bijgestaan door
een staf directeuren en specia
listen. De enorme ingewikkeld
heid van een modern bedrijf eist
nu eenmaal een grote bovenlaag
aan leidend personeel. Een der
leidende figuren van nu is op
nieuw een Albert Heijn; het is
de kleinzoon van de oprichter,
die in 1945, op 80-jarige leeftijd
stierf.
Ook dat begon klein: in de keu
ken van een herenhuisje aan de
Zaan werden de eerste balletjes in
eigen beheer gemaakt. Het breidde
zich ook snel uit Logisch: door
DE STICHTER VAN HET BEDRIJF: ALBERT HEIJN
Koe smaakt Oploskoffie! Ha-
tuurlijk niel precies 10 als uw
versgezette fillerkoflie. Maar
proef nu Bongo Oploskoffie
eensl U zult dan constateren
hoe dicht Bongo die echle,
verse kofliesmaak benadert.
Hoe dat koml! Voor Bongo zijn
de superieure soorten uil de
beste koffielanden volgens een
geheel nieuw systeem gebrand.
100% zuivere koffie!
Haal morgen een potje Bongo
In huis en neem de proef. U
zuil zonder twijlel toegeven
dat we geen woord Ie veel
hebben gezegd!
per pot
SO gram
69
familie pot
200 gram
e 95
