3 b I
AMSTE
59
Ontbijtkoek
Albert Heijn
prettig werken!
RIJSTTAFEL
Water is goed
Bier is beter
Een hobby voor elke dag:
Summum van lekkerte
HALF MILJOEN SPORTVISSERS HENGELEN OP ZEE
GEMBERKOEK
0F
Wat te drinken bij de rijsttafel
Echte Zaanse
groenmerk
ÏÏÏ^Tkwauteit
Kermiss tukken
Huisvrouwen brouwen zelf
Een schrijvende brouwer
Vakmanschap is meesterschap
Versheid is niet te evenaren
en 20 besparen bij AH
Vóór n op reis gaat
ALLERHANDE JULI 1961
Midden in de zomer Ja. ook midden in de zomer
nieuwe, transparante verpakking
langer vers te bewaren
De bekende, bijzonder gewilde „Groenmerk-koek" van Albert Heijn
heeft een nieuw jasje" gekregen. En dat moet gevierd worden
Een fijne
traktatie bij een
kopje koffie
Vol
fijne
gember
per stuk
van
voor
Ter kennismaking:
tijdelijk voor de
vriendschapsprijs
maakt u
het leven goedkoper!
De naam ALBERT HEIJN betekent
niet. alleen een! „koop-paradijs" voor
moeder.
Voor de dochter betekéht dit: ple
zierig werken in een prettige sfeer!
Een ervaring, die duizenden meisjes
elke dag opnieuw opdoen als ver
koopster, caissière, typiste of in één
van de vele andere beroepen.
Meisjes zoals mej. Schaafsma, mej.
Van Tilborg, mej. Kool of mej
Schinkel.
Mej. Schaafsma Mej. van Tilborg
Wilt u graag iets meer weten over
de aard van het werk, over de rege
ling van loon- en werktijden (45
uren per week) dan kunt u alles
te weten komen bij de bedrijfsleider
van elk AH-filiaal. Of u schrijft eens
een briefje aan:
ALBERT HEIJN N.V. Afd. Pers.
Zaken Filialen, Westzijde 26, Zaan
dam.
Mej. Kool
Mej. Schinkel
"JHR zijn in ons land Indische restaurants waar men u een
-*-J rijsttafel zal opdienen met veertig, jawel veertig ver
schillende gerechten en het is verbazingwekkend met hoe
veel graagte iedereen zich hiervan weet te bedienen.
Uit den aard der zaak zal lang
niet ieder mens van alles proe
ven, bovendien worden alle sam-
ballans eveneens als een gerecht
apart gerekend.
Maar de hoofdzaak van een
goede rijsttafel is in de eêrste
plaats een perfect ge
kookte, droge, korre
lige rij st.
VERDER is dan een sajoer
een van de belangrijkste ge
rechten. Het is een bijzonder geu
rige kruidensoep met veel groen
ten erin (worteltjes, princesse-
boontjes, peultjes, een stukje
bloemkool, een stukje witte
Savoyekool, enige uien, zeker zes
knoflookpitjes, lomboks (zonder
pitten), laurierbladeren, coriander
TK wil u enkele detailcijfers noemen van een wille-
keurige zomerse vrije dag in Den Oever, de vis
sershaven aan het begin van de Afsluitdijk.
Tussen zeven en acht uur des morgens varen daar
omtrent vijfentwintig blazers, kotters, botters en schou
wen uit met gemiddeld acht hengelaars aan boord. Op
ieder scheepje bevinden zich per man honderd zeepieren,
a twee cent per stuk. Dit wordt een totaal van vier
honderd gulden, alleen al voor het aas. Indien men aan
neemt dat in een kalenderjaar minstens tweehonderd
vijftig visdagen voorkomen, dan zetten de pierenstekers
alléén al in Den Oever per jaar 250 x 400, dat is 100.000
om. Dit verschijnsel mag men dus wel noemen; een
explosie van vrijetijdsbesteding.
Zonder acte
De trek naar de Zeeuwse wateren, naar de kust en de
Waddenzee is in de eerste plaats het gevolg van de al
gemene welstand, en in de tweede plaats van de beden
kelijke toestand waarin de binnenwateren verkeren. Die
hebben hun fraicheur grotendeels verloren. De brede
schare die kloeke visjes wil vangen, kan daartoe in zee
terecht.
Zonder vis-acten en vergunningen, zonder toestem
ming van de rechthebbende, dag èn nacht en van een
gesloten seizoen is op zee geen sprake.
Wat vangt 'men?
De voor een sportvisser be
langrijkste vissen zijn: tong,
rog, z e e p a 1 i n g, zee
baars, gul, bot, schar,
geep en makreel, in het
algemeen uitstekende consump-
tievlssen.
De uitrusting, welke bij oor-
ieelkundig gebruik jaren mee
gaat, hoeft niet meer dan hon
derd gulden te kosten: glas-
hengel, zeewerpmolen,
honderd meter nylon
en enkele paternos
ters, zijnde met lood
bezwaarde onderlij-
nen voorzien van drie
zijlijnen met haken,
zeer geschikt voor het vissen op
?n langs de zeebodem.
Makreel en geep daarentegen
ivorden onder de oppervlakte ge
hangen, zwevend, tussen water
cn wind, met de enkelvoudige
haak of de spinner. Er is één
maar: laat u bij de aanschaf ra
den door een vissende vriend of
door een winkelier in hengel
sportartikelen.
Met recht: sport!
Het hengelen is een actieve
oezigheid, in tegenstelling tot
iet bijwonen van een internatio
nale voetbalwedstrijd dat een
passieve liefhebberij is. Wanneer
door Willem van Veenendaal
„Een bar mooi
visserijtje
fEN TIENDE van ie
-L/ mannelijke bevolking
kleuters en hoogbejaarden
niet meegerekend vist
voor zijn genoegen.
Wanneer men het bedrag
dat de Nederlandse sportvis
ser voor zijn liefhebberij
jaarlijks besteedt op de be
scheiden som van f 150 stelt
(transport, materiaal, vis
vergunningen, kleding, aas,
boten, voeding) en dit be
drag vermenigvuldigt met
een half miljoen, komt men
op een recreatiebudget van
minstens vijfenzeventig mil
joen gulden per jaar.
ge op zee vist, gebruikt ge spie
ren die er anders niet meer aan
te pas komen; zo'n visdag op
zee, bedrijft ge lichte athletiek.
Het werpen van de lijn, bij
voorkeur tegen de getij stroom
in, het doorbuigen van de hen-
§el, het uithalen van een dou-
let of triplet botten of schar
ren, de lijn wéér te water, een
ganse dag lang, geloof me, de
vlampijpen in je body gaan er
rood van gloeien. Van een kotter
vissend kan men natuurlijk met
lichter materiaal volstaan dan
langs de kust vissend. Op de
Pieren van Hoek en IJmuiden,
of van de Afsluitdijk af. maar
en wederom, het is de taak van
uw leverancier om u voor te
lichten.
Zeil roken
Op zee, op die kotter, kunt
ge tegen het uur van de noen
zelf voor uw lunch zorgen in
dien ge zoudt beschikken over
de Zweedse ABD-pres-
sure-smoker. Dit is een
handig rook-apparaat van 293 x
178 x 79 millimeter, waarin ge
uw eigen schar, bot of makreel
in acht minuten kunt roken.
Dit rook-apparaat wordt ge
vuld met een laagje eikenmot-
zaagsel en brandt op spiritus
(niet voor inwendig gebruik).
Deze smoker kost dertig gul
den, een vorstelijk geschenk
voor Vaderdag....
Een instinct
Het vissen op zee heeft niets
te maken met weloverwogen
denken, het is een instinct, een
passie, afkomstig van onze voor
ouders. Onze tegenwoordige ho
ge levensstandaard heeft één ge
vaar: geestelijke verstarring.
Het probleem van de vrijetijds
besteding bestaat niet voor de
sportvissers.
De prijs van één dag vissen
op de Waddenzee van acht
uur 's morgens tot vijf uur in de
namiddag varieert om de zes
gulden per persoon, aas inbegre
pen. Dit hebt ge ook neer te
leggen voor een zitplaats, ten
einde negentig minuten pover
internationaal" voetbal te zien.
Wanneer het waar is, dat er
niets boven een eitje van eigen
kippen gaat, dan geldt dit ook
voor de schar en bot die ge vers
van zee mee naar huis neemt.
De 's morgens gevangen vis kan
dezelfde avond al in de goud
gele frituur. Laat de zelfgebak
ken vis tot de volgende dag be
sterven en eet ze koud, a la
main.... uit het handje.
Romantisch
Zeevissen betekent de her
nieuwde kennismaking met onze
grote zeeschilders. Een bollend
zeil aan de kim, overdrijvende
wolkenvelden, meeuwen die op
scholen spiering jagen, rondom
water dat nog niet stinkt, een
lucht die na zijn reis over zee
ontsmet en verjongd is en zuiver
genoeg om er je longen mee vol
te pompen, boven die wolken
een koepel van he. teerste chi
nees blauw en de eindeloze dei
ning van een zee die niet alleen
neemt, maar óók geven wil.
Méér geeft.... dan vis alléén.
Ook voor vrouwen
Er zijn ook vrouwen die zich
op de zee-visserij hebben gewor-
(ketoembar), kemiries (harde
nootjes), komijn (djienlen), santen
(klappermelk) en nog meer ingre
diënten, die u vindt in de afdeling
die speciaal aan de rijsttafel ge
wijd is. Er zijn verschillende
soorten sajoers, met of zonder
vlees of vis.
Deze sajoer gaat dan eerst over
de rijst, waarna men er van alle
mogelijke verdere gerechten bij
voegt bijv.: de samballans
op de rand van het diepe bord, de
vlees-, de vis- en de eiergerechten
die in steeds andere variaties, de
rijsttafel tot zo'n verrassing ple
gen te maken.
Sateh
De stokjes waaraan de fraai
bruin geroosterde, pikante blokjes
vlees geregen zijn, die hetzij van
het varken, hetzij van een mals
stukje rundvlees of van lamsvlees
zijn gesneden. Deze satehs worden
van tevoren door een dik sterk
gekruid sausje gehaald en boven
een open vuurtje geroosterd.
Gehaktballetjes
Bij iedere rijsttafel behoren:
gehaktballetjesMaar
dan wel hele speciale, waar ook
alweer de nodige gemalen klapper
door het gemalen kalfsvlees wordt
gekneed, terwijl er verder ver
schillende kruiden en zelfs flink
wat goelah djawa (Javaanse
bruine suiker) aan te pas komen!
Ook kip erbij!
Tot iedere uitgebreide rijst
tafel behoort ook kip. Ook
de kip is dan natuurlijk an
ders dan anders en wordt
op buitengewoon kruidige wijze
klaar gemaakt. Waarbij veel
knoflook en ook „tr as s i" een
visje uit verre oceanen, hier in
flesjes conserven verkrijgbaar)
waarvan de lucht bijzonder door
dringend en de smaak precies dat
lekkere geeft aan het gerecht
waarin het verwerkt wordt om
het gebruik ervan alleen maar
toe te juichen. Uien, lomboks,
klappermelk, coriander e.d. ko
men er eveneens aan te pas.
Ook eieren behoren onver
brekelijk bij de rijsttafel hetzij in
de vorm van een omelet, in fijne
reepjes gesneden voor garnering
(kent u allemaal wel van de Nassi
goreng), hetzij hard gekookt in
pikante sausjes opgedaan.
Kroepoek
Vergeet u vooral de Kroe
poek niet? In de kokende frl-
frituur neemt de kroepoek on
gekende afmetingen en vormen
aan. Zodat de moeders die In
Indonesië waren, over hun kin-
,P warme dagen
en laten we
hopen dat die er deze zo
mer veel zullen zijn ge
dragen wij Nederlanders
ons ineens anders dan an
ders. We kleden ons luch
tig alsof we in de tropen
zijn, we houden ons wat
rustig en menigeen krijgt
het verlangen om tussen
de middag een uiltje te
knappen.
Dat laatste zal voor de
meesten van ons wel niet
weggelegd zijn, maar wat
we wél kunnen doen is
eten zoals men in de tro
pen eet. En dan behoeven
we niet bang te zijn dat
zo'n rijsttafel in al z'n uit
gebreidheid ons wat zwaar
op de maag zal vallen in
al die hitte, want ieder die
in de tropen heeft gewoond
zal volmondig beamen, dat
de rijsttafel bij de warmte
past als boerekool met
worst bij een koude hol-
landse winterdag.
pen. Moet een man zijn vrouw
meenemen? En tot welke catego
rie behoort ze? Tot de vrouwen
die zee-vissen of alleen maar
toekijken? Valt ze niet in één
van deze twee, dan valt ze, mèt
de visdag, vermoedelijk In het
water.
Al met al voltrekt zich ook ln
de hengelsport de emancipatie
van de vrouw en zelfs de mode
begint er zich mee te bemoeien.
deren die met al te veel aan
dacht naar een grote-mensen-
gesprek zitten te luisteren, zei
den: Dat ze met ^.Kroepoek-
oren" luisterden!!!
En wat de vis betreft, daarbij
spelen vooral grote garnalen
een bijzondere rol en in heel bij
zondere gevallen ook de zoveel
kostbaarder kreeft.
Kortom het is de moeite waard
u eens te verdiepen in de uit
gebreide echte rijsttafel en u niet
uitsluitend te bepalen tot de over
bekende Nassi goreng!
Stamppot
Als bijzonderheid moge ik u nog
vertellen dat in ons vroeger Indië
menige Nederlander, in de groot
ste hitte, genoot van een flinke
stamppot, vooraf gegaan door
erwtensoep (dit alles uit blik)
en gevolgd door echte fikse panne
koeken. Daarbij veel koel bier en
vervolgens was de siësta misschien
wat langer dan normaal.. Maar
dit is geschiedenis geworden.
CISKA VERHEUL
RECEPTENBOEKJE
Wilt u meer wetenswaar
digheden over de Rijsttafel
vernemen, dan verwijzen
wij u gaarne naar het door
de firma Conimex te Baarn
uitgegeven receptenboekje
„Alles voor de Rijsttafel".
Na inzending van 36 cent
aan postzegels aan Coni
mex, Baam, wordt u dit
fraaie en nuttige boekje
franco toegezonden.
Aap voor de krijgsraad
In de oorlog van 17011714 (tij
dens Queen Ann's regering)
strandde er een schip op de
Engelse kust. De enige overle
vende van de ramp was een
aap die op een plank aan wal
dreef en door vissers werd ge
vonden. De mannen hadden nog
nooit een dergelijk wezen gezien
maar zij besloten zich niet te la-
Oen bedriegen door het zinloze ge
babbel en de vreemde vermom
ming en reeds de volgende dag
kwam het dier voor de krijgsraad
en werd ter dood veroordeeld en
gehangen.... als Frans spion.
TNE eerste automobielen werden
als zulke bezienswaardigheden
beschouwd dat het beroemde
Amerikaanse Barnum
Bailey Circus een exem
plaar het was de D u r y e a
Motor Wagon (als u het
merk kent) toonde tijdens het
seizoen in 1896. De zonderlingen,
aan wie het voertuig behoorde,
werden eveneens publiekelijk ge
toond.
Een rijsttafel vraagt om een tafeldrank, al is het maar een simpel
glas water, maar wat er echt bij hoort, is koel, pittig, dorstlessend
bier. Er zijn diverse goede merken, waarvan er één door zijn ge
schiedenis, maar vooral door zijn eigenschappen een bijzondere
plaats inneemt.
ea daar thuis brood gebakken
wordt. Later namen plaatselijke
brouwerijtjes dit werk van de
ZO leefde omstreeks 1660 in het
vestingstadje Groenlo, in de
Oosthoek van Gelderland een
brouwer, die niet alleen plaatse
lijk maar ook in de verre om
trek bekend stond om zijn vól en
pittig bier.
Deze Peter Cuyper werd in
1677 benoemd tot Gildemeester
van het Brouwersgilde en daar
aan is het wellicht te danken, dat
zijn bijzondere manier van brou
wen van generatie op generatie
werd overgeleverd.
Als Gildemeester moest hij na
melijk de Gildeboeken bijhouden
en zodoende kreeg Peter Cuyper
een administratieve inslag, een
eigenschap die veel ambachts
lieden in die tijd misten. Hij
beschreef in die Gildeboeken en
in andere documenten niet alleen
de wederwaardigheden van het
Gilde, maar ook die van zijn
eigen brouwerij en dikwijls zeer
uitvoerig. Zijn brouwerij toen
.,De Kloeke" later de „Grolsche
Bierbrouwerij" bestaat nog en
zijn brouwmethode wordt ook nu
nog toegepast. Die brouwerij
het zijn er sinds 1922 twee, in
Groenlo en in Enschede is m
de loop der eeuwen telkens ver
groot en gemoderniseerd. Die ma
nier van brouwen is steeds verbe
terd en verfijnd en aangepast
aan nieuwe mogelijkheden m een
zeer modern bedrijf, maar met
brouwers van den ouden stem
pel
TAANK zij hun vakman
schap kan Grolsch ook
nu nog worden gebrouwen
volgens de beproefde metho
de van de oude Peter Cuy
per en daaraan dankt dit
bier zijn eigen karakter, met
die bijzondere smaak en fris
heid en dat fijne aroma,
waardoor het kunstmatig
houdbaar maken door mid
del van pasteurisatie achter
wege kan blijven.
EN Hit is voor bier heel belang
rijk, omdat het als het ware
een natuurproduct is (gebrouwen
van gerst met hop en water met
behulp van gist).
Hoe goed. terwille van de
houdbaarheid of om andere re
denen gepasteuriseerde levens
middelen en dranken ook mogen
zijn. toch gaat er niets boven de
zelfde artikelen in verse toe
stand. Versheid is immers niet
te evenaren. Die versheid van
Grolsch heeft ook nog voor dat
het zich wat men noemt ge
makkelijk" laat drinken, iets dat
bij het eerste glas minder opvalt,
maar des te meer voor de
liefhebbers bij het derde of
vierde glas, wat bij rijsttafelen
voorkomt.
Voor degenen die liever geen
twee glazen achter elkaar drin
ken heeft de Grolsche beugelslui
ting tenslotte het voordeel dat de
fles niet in één keer behoeft te
worden leeggemaakt. En wat ook
gemakkelijk is, geen gezoek naar
openers, die bij beugelflessen
overbodig zijn.
Tot slot nog enige wenken voor
het schenken van een goed glas
bier:
1. Houd van bier geen grote
voorraad aan.
2. Bewaar het donker en koel.
3. Gebruik de flessen die U het
langst in huis hebt, altijd
het eerst.
4. Reserveer enkele glazen al
leen voor bier en gebruik die
nooit voor melk, limonade of
iets anders.
5. Was die glazen nooit met
zeep doch van tijd tot tijd
met warm soda-water. Spoel
ze daarna goed met warm en
dan met koud water om en
droog ze niet af, maar laat
ze uitlekken.
6. Spoel voor en na het gebruik
het bierglas goed om met
koud water.
7. Koel in een ijskast bier niet
dieper dan 6" C.
Koekhappen
Vraag tijdig in uw AH-filiaal naar de AH-Camping-
Prijscourant met nuttige vakantietips voor
zorgeloze weken in uw beste tijd van het jaar.
TT EEL vroeger werd alle bier
-IA thuis gebrouwen, zoals er op
het platteland ook nu nog hier
huisvrouw over en in iedere stad
van enige betekenis ontstond een
aantal van deze ambachtsbedrijf
jes met een kleine klantenkring,
die zich meestal tot een stads
deel beperkte. Als zo'n plaatse
lijk bier bijzonder goed in .de
smaak viel, soms omdat het een
geheel eigen karakter had, be
perkte het afzetgebied zich niet
meer tot een buurt of wijk maar
groeide het naar buiten uit.
