WELK DIER IS HET SLIMST?
En welk dier is
WINDSOR
59
JUWEELTJES
9
1
hot nrtottl&oïltst j dierenwereld:
Verrassende resultaten van
wetenschappelijk onderzoek
Maar is ons huis
wel zo veilig?
Zeg, Ciska.....
Met obligaties zeilboot
bij elkaar gespaard
Achteloos spreken we over
I
CHOCOLADE
PASTILLES
<h
Wie staan het
7 j >77* Hoogst in de
Vreemde smetten
van Tollens
T raditioneel-lekker! T raditioneel-voordelig!
Extra fijne, brosse biskwie
SPRITS pak 9 stuks 50 K0K0SRINGEN zak 9 stuks 50
Albert Hesjn maakt u het leven goedkoper
UIT HET
AH-CHOCOLADE-ASSORTIMENT
CHOCOLADE REPEN
Albert Heijn Delicata Chocolade
ÏSSÏËS'diï.^tSLinaaSu?.e Zl Dan zf-men nieta\er
GEEN STRAFPORT
ALLERHANDE
APRIL 1961
JJE algemene opvatting is,
dat het geheugen van de
olifant zo bijzonder goed
is; dat de hond het slimste
dier is en dat een paard zo'n
begrijpend wezen is. Onder
zoekingen hebben aangetoond
dat zulke gevestigde overtui
gingen lang niet altijd juist
zijn.
Zo is de olifant, die op de
zevende plaats komt ten aan
zien van zijn intelligentie,
bepaald geen opmerkelijk ge
heugenkunstenaar. Hij leert
gemakkelijk maar wat zijn
geheugen aangaat moet hij
toch steeds opnieuw onder
richt worden in de dingen
die hij moet doen. Gevangen
olifanten leven even lang
als een mens en zij werken
tot hun vijf en veertigste
jaar; op hun best zijn zij
tussen hun 25ste en 40ste
jaar. Met andere woorden:
de olifant, hoe sterk ook,
moet vroeg met pensioen.
Toch is de olifant wel zo
schrander dat hij smakelijke
wortels die zanderig waren,
eerst naar het water droeg
en ze daar afspoelde.
UIER volgt de lijst van de
■"•tien intelligentste dieren
in volgorde van hun slim
heid. Deze volgorde werd
vastgesteld na langdurige
wetenschappelijke onderzoe
kingen.
1. Chimpansee
2. Capucijn-aapje
3. Gorilla
4. Andere apen
5. Hond
6. Kat
7. Olifant
8. Wasbeer
9. Varken
10. Paard
Hond wint het
Vj LJIER volgt de lijst van
Apekool
TfERSCHEIDENE DUIZENDEN proefnemingen werden in de
afgelopen jaren verricht door leidende persoonlijkheden van
het instituut van Vergelijkende Psychologie, dat het gedrag
der dieren bestudeert.
Na vijf en twintig jaar studie is men erin geslaagd een
lijst op te stellen van de slimste dieren waarop deze voorko
men in volgorde van intelligentie. Hierbij, in een kadertje,
ziet u een deel van de lijst.
Zoals blijkt is de chimpan-
e e de slimste van de eerste
tien en het paard het „dom
ste" (al is dit woord natuurlijk
geheel onjuist gebruikt met be
trekking tot het dier). Het ging
de onderzoekers alleen om de in
telligentie. Op schoonheid, aan
trekkelijkheid en bruikbaarheid,
huiselijkheid of wat verder dan
ook werd niet gelet
Mieren blijken lijntrekkers
te zijn (inplaats van de volijveri
ge dravertjes van het sprookje,
die de lichtzinnige krekel die
maar wilde zingen en niet aan
het opslaan van een wintervoor
raad wilde denken, berispen om
zijn ondegelijkheid); vossen
en slangen zijn beide tame
lijk dom. Bij de dieren „rond het
huis" bleek het varken ho
ger te staan dan het paard.
Waar het om ging
Wat was de „opdracht" die de
dieren kregen? Dat kan als volgt
omschreven worden:
„Het ging erom te zien in
hoeverre het dier inzicht had in
een situatie en tevens in hoe
verre het zijn kennis gebruikte
om iets te bereiken."
In één test b.v. zetten de ge
leerden verscheidene honden in
een kamer met vier deuren di<
op één na, gesloten waren. D<
honden hadden al heel gauv
door dat zij de kamer konden
verlaten door tegen de „open
deur te duwen. Men herhaalde
dit experiment verscheidene
malen waarna een andere deur
ongesloten bleef. De honden
probeerden en probeerden om
naar buiten te komen door de
deur die eerst „open" was ge
weest, maar kwamen niet op
het idee om de andere te pro
beren.
'TROLLENS wist zo aardig te rjj-
melen inzake het „Neerlands
bloed dat van vreemde smetten
vrH" zou zjjn. H(j maakte dit
dichtwerk in 1815 en hij bewees
daarmee maar weinig kjjb te heb-
Apen, die onderworpen wer
den aan dezelfde test, probeer
den alle deuren (in het tweede
geval dus) en kwamen er .even
vlug uit als een mens.
Kistproef
De chimpansee staat bovenaan.
Twee jonge chimpansees werden
door een Amerikaanse geleerde
geoefend om een verzwaarde kist
naar binnen te trekken met een
touw waarna zij het voedsel erin
konden bereiken. Elke chimpan
see trok trouw de eigen kist
naar binnen als hij trek had.
Na een tijdje echter verzwaar
de geleerde één kist dusdanig
dat één dier deze niet alleen --
naar binnen kon halen De ande- Plukte. Waarom hielp A deson-
re kist werd weggehaald. Tevens
bevestigde hij twee touwen aan
de kist en laadde haar met twee
porties voedsel.
De dieren trokken, na enige
onzekerheid samen aan de tou
wen en wisten de kist dichterbij
te krijgen. Toen zij eenmaal door
hadden dat samenwerking hier
noodzakelijk was. handelden zij
heel intelligent. De een keek
naar de ander als die begon te
De wasbeejr is slimmer dan
varkeu en paard vanwege zijn
geweldige nieuwsgierigheid.
dan wist de „arme" de „rijke"
zo te bewerken dat deze een deel
van het eigen voedsel aan de an
der gaf. Of het zo neerlegde dat
de andere erbij kon.
Soms echter werd de „rijke"
aap wel eens hebberig en begon
te eten zonder aan zijn „arme"
collega te denken. Dan begon de
„arme" te smeken, snel babbe
lend en duidelijk-ongelukkig en
wenkte met de uitgestoken hand.
Onwillig, soms zelfs woedend, gaf
de „rijke" dan toch; hij gooide
het soms nijdig naar de „arme".
Men heeft waargenomen dat
chimpansees een gewonde soort
genoot voedden door fruit naar
hem toe te gooien vanuit de bo
men.
„Waarom zijn zulke dieren nu
niet bruikbaar als helpers?", is
een voor de hand liggende vraag.
Omdat de dieren (apen) de een
tonigheid van de dagelijkse gang
van zaken niet kunnen verdragen.
Dit bleek tiidens de proefnemin
gen. De chimpansees weigerden
mee te werken als de proeven te
vervelend werden of ook te ge
makkelijk.
Het c a p u c i j n a a p j e, dat
als tweede op de lijst staat, schijnt
gebruik te maken van een soort
taal Hii heeft een ..woord" voor
„voedsel" en speciale „woorden"
voor wat hij het lekkerste vindt;
ook andere dieren weet hij aan
te duiden. De andere apen. goril
la en andere soorten, volgen op
de ranglijst.
trekken en bemerkte hij dan dat
deze niet slaagde dan kwam hij
helpen.
Soms gat men de ene aap, la
ten we zeggen A, voedsel voor
dat de kist werd neergezet; B
spoorde dan duidelijk de tame
lijk ongeïnteresseerde A aan
hem te helpen; hij „overreedde"
hem. Tenslotte hielp A toch. of
schoon alleen B dan de vruchten
danks? Men geloofde omdat hij
een einde wilde maken aan het
•zeuren" van de ander. Men
wiide di* bewijzen.
De arme en de rijke
Men zette twee bevriende chim
pansees in aanpalende kooien,
alleen de tralies scheidden hen.
Als men nu aan de ene aap voed
sel gaf en aan de andere niets.
Tussen hond en kat is de
eeuwenlange strijd om de voor
rang beslist ten gunste van de
hond. Verstandelijk is de hond
met sterk maar hij leert gemak
kelijk; de kat verschilt maar zeer
weinig van de hond. Het is zelfs
zo dat katten gemakkelijker weg
wisten bij proefnemingen, waar
bij „succes en falen" de twee mo
gelijkheden waren. Zwerfkatten
bleken aanmerkelijk slimmer dan
goedverzorgde huiskatten. Boven
dien weigerden deze laatsten zich
aan de proefnemingen te onder
werpen.
Nieuwsgierigheid is een der
eigenschappen die een dier een
soort voorsprong geeft. Zo is de
wasbeer achtste op de lijst door
dat hij. tengevolge van zijn
nieuwsgierigheid, vele proeven
wist te doorgronden. Beter dus
dan varken en paard.
Mieren, die zo geweldig intelli
gent zouden zijn, blijken over geen
verstandelijke" vermogens te be
schikken. Bovendien is gebleken,
na maanden en maanden studie,
dat een vijfde van de bevolking
van een mierenkolonie, de ganse
dag geen arbeid verrichtte. Veer
tig percent werkte en de rest doet
zo nu en dan eens iets.
Foute spreekwoorden
De onderzoekingen worden
voortgezet. Een der eerste re
sultaten ervan is wel dat vele
gezegden in evenzovele talen on
juist blijken te zijn. „Moedig als
een leeuw", zacht als een
duif", „sluw als een vos" en
„vals als een slang" zijn alle
geheel naast de waarheid.
Zoals u het hij Albert Heijn
altijd gewend bent
ALBERT heun
Alle respect voor de AH-bakkers, die het reeds zo
gevarieerde biskwie-assortiment
van Albert Heijn
met een nieuwe aanwinst kwamen verrijken.
Extra fijne, brosse biskwie. Windsor!
Traditioneel-lekker Traditioneel-voordelig
GROOT
PAK
Kienen met knopen
MEVR. J. Dekker-Stavl.eu,
V a n Ostadelaan 116,
R ij s w k, heeft een handige en
snelle methode ontdekt, om het
kienspel te spelen. Misschien is het
ook nog een tip voor u in deze
laatste kienweek.
..Op elk cijfer dat op
de kienkaart maar niet in de
reeksen staat (advertentie)
leg ik knoopjes. Als men de
5 horizontale rijtjes gehad heeft
(dus beknooptheeft), ziet
men met één oogopslag of er
verticaal of diagonaal nog iets
te maken is. Het bevalt mij
prima, temeer daar ik om de
kaarten niet te beschadigen het
zonder potlood deed.
Verder niet anders dan lof
voor 't Kienspel, 't is elke keer
akelig spannend!
-VEIUG THUIS
Keuze uit;
melk of puur;
melk en puur gemengd;
extra bitter
STATISTIEKEN hebben aan
getoond, dat het aantal on
gevallen dat in de „veilig
beslotenheid.'' van de
woning plaats vindt, bepaald
niet kleiner is dan dat wat bui
ten de deur gebeurt. Zijn het
onbekende gevaren die dreigen?
Neen. Maar wel zijn het vaak
gevaren, die men, doordat zij
reeds zolang aanwezig zijn, een
zekers vertrouwdheid hebben ge
kregen en daardoor minder ge
vaarlijk lijken dan zij 'zijn.
Neem nu eens de ouderwetse
gasslang! Toen het ding nieuw
was, ging het best Maar....ook
een gasslang veroudert en ver
liest zijn spankracht en soepel
heid en, op een nare dag, komt
er een scheurtje in en de gevol
gen zijn? Verstikking en explo
sie. Leed kortom.
Daarom: zorg dat men nooit
op te goede voet met de beken
de gevaren in huis komt te
staan, ivant zij zullen u op een
dag tóch verraden. En dan kun
nen de afschuwelijkste ongeluk
ken ontstaan. Voorkom zulke on
gelukken door eens na te gaan
welke van de volgende gevaren
bij u in huis nog rustig loeren
op uw ondergang. En...als er
toch een ongeval mocht voorko
men, zorg dan dat u kunt hel
pen. Leer daarvoor Eerste Hulp
bij Ongelukken; dar kan overal
in ons land.
Vurige tong
£)E vurige tong van elec
tric i t e i t heeft al heel
wat onheil veroorzaakt. Let
dus op, dat de stekkers van
uw stofzuiger en strijkijzer en
wat verder al niet, goed beves
tigd zijn aan de draad en dat
htwerk in 1815 en hij bewees
irmee maar weinig kijk te heb
ben op het bloed zijner ongeveer
twee miljoen landgenoten. Dat is
nl. bepaald niet vrij van zulke
„smetten".
Wie zegt dat dat toch lang niet
altijd aan de namen te zien is,
maakt een vergissing: vele bui
tenlandse immigranten (hon
derdduizenden in de loop dei
eeuwen) namelijk vertaalden de
vreemde naam, waarmee zij
binnen waren gekomen. Zo zijn
er families de Moor die afstam-
men van Lenoir (de Zwarte) en
families Van Heyde die de
Bruyère heetten. Namen uit
andere landen werden minder
hevig aangepast.
De Duitse familie Cluppelholt
bijvoorbeeld werd Kneppelhout.
de naam van een vorige-eeuwse
student-htterator-humorist. Ook
uit Engeland kwamen immigran
ten. Koudijs stamt van Condice
Uit Zwitserland kwamen de
Trübs, de Trachslins. de Chams
en de Freytags en, voorzover zij
hun naam niet onvertaald lieten,
verbasterden zij deze tot Treub,
Tresling, Kam en Vrijdag.
Franse namen komen hier ook
in allerlei verbasteringen voor:
Spanaay (Espanay) is er een
van. Er zijn er nog tientallen
te noemen. Vroeger maakten wij
veel gebruik van buitenlandse
militairen. Officieren van de
vreemde regimenten bleven hier
soms wonen; zij verrijkten de
namenschat met Bantzinger
(Zwitserland) Schregardus (ook
uit dat land); met Tindal en
Mackay (Schotland).
ROL 100 GRAM VAN 69
Bijzonder fijne
9 voor 1
7 voor 1.-
3 voor 89
Osca's 2 voor 35 Nuts per stuk 25
butterscotch
naar keuze: melk puur
mokka - extra bitter
dubbel-dikke reep met
eik 12 hele hazelnootjes
Mars per stuk 20
100 gram
Oublies melk of puur
69
Duchoc half melk/half puur
69
Bigout half melk/half puur
69
Dennetakjes melk of puur
69
Kattetongen melk of puur
69
Boomschors melk of puur
75
Duchesse Bonbons
69
Pindarotsjes
49
Advokaatblokjes
39
Chocolade Pralines
35
Rumbonen
35
Chocolade Truffels 150
gram 69
zelfs een vorst loopt er mee weg
Uw wasmachine kan gevaarlijk
worden als geen aparte aardlei
ding is aangelegd (óf via de kraan
óf anderszins). Deze trouwe hel
per van de huisvrouw kan haar
anders ineens neerslaan met de
geweldige kracht van een elec-
trische ontlading.
Aardleiding
Denk aan de aardleiding!
Strijkijzers bergen geva
ren in zich. Men kan ze, al
„brandend", vergeten en dan
geen losse contacten voorko
men. Trek nooit aan het snoer
als men de stekker uit een
stopcontact haalt. Nooit. En nog
ietslosse wandcontactdozen
zijn een groot gevaar.
Lampen mogen nimmer ge
bruikt worden met een zogenaam
de „gapfitting". Dat is gewoon
verboden! Wie ze stiekum toch
gebruikt, speelt met het gevaar.
En wij zeiden het al, het gevaar
is een verraderlijke speelkame
raad en huisgenoot. Ban hem uit!
Zorg voor goede fittingen, die de
gehele „hals" van de lamp om
vatten.
Bij het baden
Bij het baden moet men
nimmer een electrisch kacheltje
in de badkamer plaatsen; een
electrische schok is, tijdens het
baden, dodelijk. Een speciale in
stallatie buiten handbereik kan
hier dienst doen (overal te ver
krijgen en niet duur) b.v. muur
kacheltjes met aparte zekeringen
erin en eraan.
is er niets aan de hand als het
ijzer op een treefje stond; het
zal dan alleen geweldig heet
worden. Verder niets. In het an
dere geval? Brand! Brand! Si
renes. Waterschade. Onkosten.
Verlies. Rook niet in bed.
Nimmer!
Wasbenzine is levensge
vaarlijk. Werk er zelf toch niet
mee; „doe de was de deur uit"
als er zoiets drastisch gedaan
moet worden met uw goed. De
chemische wasserij is voor zulk
soort reinigingswerk.
De gasslang wordt oud en barst
en het gas stroomt uit. De volgen
de dag staat er een klein bericht
je in de krant. „Begrijp je zulke
mensen nou?" zeggen de lezers
van de krant, „hoe kunnen ze ook
zo'n ouderwetse slang gebruiken en
het kraantje niet sluiten". Na
tuurlijk! Sluit altijd het kraantje!
aan de muur. Dan is men zeker.
Valgevaren
Vallen is een voortdurend
loerend gevaar. Deskundigen
verklaren dat geen ongeluk zó
veelvuldig voorkomt als het val
len. Hoe kan men vallen? Op
allerlei manieren De mens
slaagt erin op de merkwaardig
ste wijze te vallen: de aantrek
kingskracht van de aarde houdt,
ook in de „veilige besloten
heid" van de eigen woning,
nimmer op te werken.
Traproeden vormen een
der gevaren. Losse traproeden
bijv. zijn enorm gevaarlijk, men
kan er een vreselijke smak door
maken. Dat is t'e voorkomen
als men zo verstandig is goede
roeden te kopen of de bestaan
de te voorzien van een stukje
slang dat om de roede sluit aan
de buitenzijde van het oogje, zo
dat de roede er niet langer uit
kan schieten. Ook zijn prachti
ge eindklemmen te koop. Doe
er toch iets aan!
De trapleer is een gemak
kelijk ding. Maar hij moet voor
zien zijn van een sterke verbin
ding tussen de twee „poten" Een
akelig, gerafeld touwtje is te wei
nig en als dat breekt en men
staat op de bovenste trede, dan
smakt men van hoog neer. De
goede trapleer bezit een houten
zekeringsverbinding die bij het
opvouwen omhooggeslagen kan
worden.
„Vlug effc"
Vallen kan veroorzaakt worden
door „vlug effe" de stoel op de
tafel te zetten of een voetenbank
je op de stoel, om even iets te
verhelpen aan de gordijnen of
aan de plafondlamp Neem een
trapstoeltje. Of een klein trap-
leertje. Spot niet met uw leven.
Met uw gave armen en benen.
Nog iets: laat geen schoe
nen. bezems, stofzuigeronderde
len en andere spullen slingeren
achter deuren. Hebt u wel eens
iemand écht zien vallen? Dat is
een vreselijk gezicht dat erg doet
schrikken! Het hoeft niet als men
voor goede kleden zorgt en ook
gladde vloeren vermijdt.
Kolendamp
Elk jaar lezen we, wat verdrie
tig. de berichten over echtparen
die omgekomen zijn doordat de
kachel kolendamp produceerde.
Voorkom dit door de ka
chel nooit plotseling geheel af te
iltijd
gemakkelijk. Ook gebeurt dat als
men de schaar gebruikt om er
gens gaatjes in te prikken.
Zo'n schaar schiet dan uit en ver
wondt u. Spelden moet men niet
in de mond bewaren; gebruik het
speldekussen en blijf gezond.
En meneer? Meneer kan ook
heel wat onheil aanrichten als hij
zijn automotor in de garage, laat
lopen en verzuimt om de deuren
eerst open te zetten. Uitlaatgas
sen zijn dodelijk.
Wees paraat!
70 IS er meer. Veel meer. Her
ken het gevaar en leg het
lam. En slaat het toch toe, zórg
dan dat u paraat bent en dat
u de helpende hand kunt bie
den in eigen huis,ibij eigen huis
genoten. Het verstandigst doet
men door een E.H.B.O.-cursus
te volgen: in alle delen van ons
land zijn afdelingen van de Kon.
Ned. ,Vereniging. Overal kan
sluiten. En zprg altijd voor een men terecht om E.H.B.O. te le-
De smid weet wat u bedoelt als u ee! onSeval m uw eigen huis
erom vraagt. Kolendamp is een gebeurt, handenwringend moe-
zwaar en dodelijk gif. Gasgeysers
in kleine ruimten moeten een af
voerpijp hebben; de gasfitter
weet dat.
Verwondingen zijn sche
ring en inslag. Op alle manieren
ontstaan zij. Vooral echter wan
neer men met gereedschap din
gen doet waarvoor dat gereed
schap niet bestemd is: b.v. met
een mes de kroonkurk van een
fles wippen. Dan snijdt men zich
ten toekijken en roepen: „Kon
ik maar wat doen, kon ik maar
wal doen!" Want wie E.H.B.O.
heeft geleerd kan in alle om
standigheden en bij alle onge
vallen, uitermate heilzame hulp
bieden of aanwijzigingen geven
en zo, als „voorpost van de dok
ter", mensenlevens redden en,
bij kleinere ongevallen, groot
onheil voorkomen.
jyjEVROUW Spanjaard-Van
Ess o. Paviljoenslaan
11, in Haarlem heeft door de
AH-obligatiezegels een hartewens
van haar cn haar gezin in ver
vulling zien gaan.
Van het geld dat zij voor acht
gesDaarde obligaties kreeg, wist
zij een leuke BM-zeilboot te be
machtigen. Een buitenkansje dus.
Als dank noemde zij de boot A.H.,
met nog een A. voor de betere
lees- en uitspreekbaarheid.
Mevrouw Spanjaard schreef ons
niet alleen het bovenstaande
maar vertelde in haar briefje bo
vendien:
„Het is voor het eerst, dat ik
als huisvrouw tot sparen kom
en het verheugt mij enorm, dat
ik dit geld zo volledig kon ge
bruiken tot plezier van het he
le gezin".
A AN de weledelgeboren heer de
heer p. F. v. H e r w ij n e n"
•lat staat er op de enveloppe van
•le brief, die een zoon van me
vrouw F. v. Herwijnen, Ooster-
hesselenstraat 440 in Den Haag
aan zijn broer stuurde.
Wanneer u iets weet van het
studentenleven zult u het al be
grepen hebben: haar zoons zul-
'en studenten zijn. En inderdaad
•s c.at zo. Op zichzelf is dat niet
zo bijzonder, als niet deze zelf
de brief gefrankeerd was met
een gewone postzegel van 2 cent
en. ..een AH-obligatiezegel van 10
cent. in tqtaal dus wèl een fran
kering met 12 cent.
Toch een frankering waarmee
de post geen genoegen neemt.
Maar in dit geval deed de post
een oogje dicht, of is de obliga
tiezegel niet opgevallen. Mevrouw
van Heiwijnen schreef ons name
lijk dat de brief zonder het vra
gen van strafport aan haar zoon
werd overhandigd!
