m D
t
Albert Heijn Vacuum-koffie
Albert Heijn
in één woord
pfffantastisch!
Feestelijk en
voordelig
kopen
SH'jHiiiini
Kip
en
kalkoen
FRANKRIJK
SPANJE
BELGIË
G[Ha
Kies uw eigen smaak!
heeft de 4 lekkerste koffies
ENGELAND
paginas
3, 5 en 6
Albert Heijn N.V. - Zaandam
HOFLEVERANCIER
le
AJ'erhande december 1960
Zie
pagina's
2 en 4
DECEMBER 1960
5e Jaargang No. 11 (61)
Culinaire Kerstreis rond Atlantische Oceaan
„Als alle meisjes van de wereld
elkaar de hand zouden willen reiken
PAUL FORT
E prins der Franse dichters, Paul Fort, heeft eens
gezongen: „Si toutes les filles du monde voulaient
s'donner la main of om het in onze taal te
zeggen„Als alle meisjes van de wereld elkaar de hand zou
den willen reiken...," dan zou er van een werkelijke
„Kerstvrede" sprake zijn. Want dat was het wat Paul Fort
bedoelde.
Zover is het mensdom helaas nog niet, behalve in een
korte tijd van het jaar, de Kersttijd. Dan, in figuurlijke
zin, geven wij, vrouwen, elkaar allen de hand, al was het
maar via de Kerstmaaltijden, waarvan we, waar we ook
nonen, allemaal naar ons beste vermogen iets heel bijzonders
trachten te maken.
Het is daarom ook interessant eens naar andere landen
te kijken om iets te begrijpen van de „eetgewoonten" en de
wijze van Kerstvieren van andere volkeren.
Een reden dus waarom wij, zij het op beperkte schaal,
voor u op reis zijn gegaan naar verschillende landen rond
de Atlantische Oceaan.
Iedere avond branden die kaarsen en iedere
dag doen de Drie Koningen een stap dichter naai
de Kribbe toe, tot zij er op 6 januari bij aan
komen, op Drie-Koningen-dag dus.
Terwijl de kinderen met Kerstmis geen ca
deautjes krijgen en ook het begrip St. Nicolaas
zoals wij dat kennen daar onbekend is, worden zij
met Drie-Koningen op alle mogelij se manieren
verwend.
In het Spaanse Kerstmenu is ook de kalkoen,
gevuld en wel, de hoofdschotel. De vulling voor
deze vorstelijke vogel wordt gevormd door var
kensgehakt, gesneden ham, een geperst teentje
knoflookgeschaafde paranoten, vers broodkruim,
witte wijn, Malaga-rozijnen zonder pitjes. In zui
vere, gezeefde reuzel wordt deze vulling goudblond
aangebakken.
Daarna wordt de kalkoen ermee gevuld, het dier
wordt zorgvuldig dichtgenaaid en somtijds ver-
1 sierd met plakjes truffel die men tussen de huid
en het vlees schuift.
En daarna gaat de kalkoen met olijfolie in de
oven. Voor een vogel van een pond of vijf rekent
men een uur in de oven, steeds bedruipen en na 35
minuten keren.
BLUSSEN MET WIJN
S I
OMDAT Frankrijk het
land is met de grote culi
naire traditie, zouden we
in de Kerstnacht daar aller
eerst eens een kijkje willen
nemen. Allerwegen viert men
er het ,,R v e il 1 o n". Ve
len zullen dat in een restau
rant doen, anderen thuis.
Allereerst is er de Midder-
nachtmis en na deze mis,
waarbij dikwijls beroemde zan
gers en zangeressen in de kerk
zingen, gaat men dan naar het
restaurant. Reeds weken van
tevoren heeft men daar zijn ta
fel moeten reserveren. Denk
niet dat u op het laatste ogen
blik ergens ook maar één tafel
tje zoudt kunnen bemachtigen,
zelfs niet in de eenvoudigste
bistro".
Het is heel normaal om voor
het „Réveillon" de naaste fa
milie of de beste vrienden uit
te nodigen. En het behoort stel
lig tot de vaste gewoonten el
kaar met de Kerst de fraaiste
geschenken te geven.
GOEDE DER AARDE
Bij het Kerstmenu van de
Fransen komt al het goede van
de aarde te pas. Oesters, kreef
ten, forellen, gevogelte en wild
worden in gezelschap van uit
gelezen wijnen geserveerd.
Er zijn echter twee heel spe
ciale gerechten die op geen
Kersttafel mogen ontbreken.
Het eerste is de „Boudin
blanc" of „Boudin
n o i r", het tweede is de
„Büche de No1".
Wij plegen het woord „boudin"
te vertalen door de term „bloed
worst", maar dat klopt toch niet
„Réveillon" - de grote
culinaire traditie
helemaal. De „Boudin blanc" is
een zeer verfijnde worstsoort, die
zelfs met vlees van verschillend
gevogelte kan worden gemaakt.
Wat wij „bloedworst" noemen
komt meer overeen met de
„Boudin noir", alhoewel ook deze
laatste soort in zeer verschillende
uitvoeringen wordt gemaakt. In
ieder geval is ze veel verfijnder
van smaak dan het overeenkom
stige Nederlandse pfodukt. Hoe
dan ook, deze worsten behoren de
tafel te sieren en van deze ge
woonte wordt niet afgeweken!
„BOOMSTAM"
Wat de „Büche de Noël" be
treft, dat is de taart die mede
een van de sluitstukken vormt
van dit geweldige Kerstmaal.
Vdn cakedeeg wordt een
boomstam gevormd die fraai
met botersaus wordt versierd
en wel zó dat de overeenkomst
met een echte boomstam zo
groot mogelijk is.
Naast deze „Büche de Noël"
geniet men natuurlijk van ijs
en andere heerlijkheden, zoals
een specialiteit die uit n o u-
gatklompjes. gevuld met
petits fours, bestaat. (Wie zei
daar, dat het klompje toch iets
speciaal Nederlands is?)
KALKOEN
En omdat Frankrijk het land
van de truffels is, verschijnt er
op tafel altijd een gevulde,
getruffelde kalkoen of
een gevulde gans.
Bij de ouverture dienen we
de beroemde „Paté de foi
gras" niet te vergeten. Het
is alleen maar spijtig dat zelfs
in het land van herkomst de
ze ganzeleverpastei bijkans on
betaalbaar is geworden.
Dit Réveillon is de belangrijk
ste Kerstmaaltijd. Op Kerstdag
zelf is men gewoonlijk druk be
zig van een en ander te beko
men. Een tweede Kerstdag zo
als in ons land gevierd wordt,
kent men in Frankrijk niet.
Als deze trotse kalkoen beeldschoon en appetijtelijk
uit de oven komt, blust men de saus met half water,
half witte wijn.
Nu serveert men de kalkoen op een fraaie schaal
en toont hem met gerechtvaardigde trots aan de
aanzittenden aan de Kerstdis. In Spanje nu gaat de
schaal dan weer terug naar de keuken, waar de heer
des huizes de vogel voorsnijdt. In plakken omgeven
door de vulling eveneens in schijven gesneden, komt
de kalkoen ten slotte op tafel om met veel waardering
genuttigd te worden.
En dan eet men kalkoen en brood. Dit menu
begint men overigens met een kopje bouillon,
waarna als entree genoten wordt van ravioli's
of canneloni's.
Na de kalkoen serveert men bijvoorbeeld artis-
jokkenbodems in een dikke Spaanse Béchamcl-
saus, die opvalt door de grote hoeveelheden uien die
er hun aroma aan hebben gegeven, terwijl er verder
geen kruiden aan te pas komen.
En daarna volgt, en ook dat is een traditie, een
salade die eenvoudig met een azijn is aangemaakt.
op
zon
trip
Kinderfeest pas
Drie-Koningen
TV7E gaan verder de
tegemoet met een
naar Spanje. Een prachtig
land met grote tradities, ze
ker waar het de viering van
de Kerst betreft. In vele fa
milies ruimt men een kamer
uit en maakt in een hoek
ervan een Kerstkribbe. Ech
ter op een heel speciale
wijze.
Men bouwt nl. eerst een heu
vel van karton en papier, een
heuvel die bewoond is, ge
sierd met huisjes, een molen,
een waterval enz., enz.
Aan de voet van die heuvel
is dan de kribbe geplaatst. Op
die heuvel staan echter ook de
Drie Koningen. Vanzelf spre^
kend is de kamer rijkelijk ge
sierd met kaarsen, die in de
Kerstnacht voor het eerst wor
den ontstoken.
RQSCQ'S
Het dessert bestaat uit „Rosco's", een soort
beignetachtig baksel.
De kinderen lopen in de Kersttijd altijd met een
touwtje om de arm, waaraan dan zo'n stuk of twaalf
van deze „rosco's" geregen zijn. Ze knabbelen voort
durend op zo'n lekkernij, hebben geen eetlust en
hebben daarna wel weer even tijd nodig om bij te
komen!
LEKKER CADEAU
Een andere klassieke lekkernij is de „Turrnn",
lijkt wat op nougat met amandelen. De „Turron
de jyona" wordt gemaakt van gemalen hazelnoten,
geroerde eiwitten en honig.
Die „Turron" wordt als geschenk gegeven. Ze is
dan opgerold in de vorm van een slang, het kopje
even geheven, in het midden een klein gipsen
sierfiguurtje (iets wat geluk brengt?), gebed in
een mooie doos en bestrooid met gekonfijte vruchten
als ware deze slang bezaaid met edelstenen.
BORRACHUELQS
En dan zijn er nog de „B orrachuelos" (ver
taal: Dronken Mannetjes!), plakken van een bijzonder
gebak, gedrenkt in een verrukkelijke alcoholhoudende
vloeistof en te eten met een lepeltje. Er is natuurlijk
nog veel meer, er zijn eindeloos veel Kerst-speciali
teiten, want iedere streek en ieder land heeft de zijne.
Favoriet: kip,
reerug en
wild zwijn
ONZE DIRECTE BUREN, de Belgen, ma
ken van de Kerst een gelegenheid om
uitbundig te feesten!
Ongelooflijk zijn de etalages van de grote
en kleine levensmiddelenbedrijven in de
dagen die aan de Kerst voorafgaan! Het zijn
kolossale stillevens van wild en gevogelte,
waarbij vooral de everzwijnen en de herten
een zeer belangrijke rol spelen.
Hammen, worsten en patés vullen de etalages
tot barstens toe en iedere huisvrouw is druk in de
weer om van dit feest iets heel bijzonders te
maken. Toch wordt ook hier meer in de restaurants
gegeten en vooral Brussel is beroemd om zijn fraaie
versieringen in licht en kleur.
Vóór alles eet men in België met de Kerstmis:
oesters. Wij mogen wel zeggen dat onze Impe
rialen voor een belangrijk deel over de grens ver
dwijnen naar onze buren die deze exquise delicatesse
bijzonder weten te waarderen!
Een verdere traditie wil dat met de Kerst speciaal
de Brusselse poularde in de belangstelling
staat en dat men wat het wild betreft genieten kan
van reeruggen en wild zwijn. Van de laatste
zijn „Marcassins", de jonge dieren, zeer in trek.
WATERZOOI
Daarnaast is er nog een typisch Belgisch gerecht
dat veel gegeten wordt en wel de „W aterzooi",
die volgens sommigen alleen van kip met de nodige
bijkomstigheden gemaakt mag worden, terwijl ande
ren de Waterzooi zien als een gecompliceerde vissoep
(iets in de trant van de beroemde Franse Bouilla
baisse, maar dan in een Belgische uitvoering.) Wij
laten hier een recept volgen in het Vlaams, zoals wij
dat mochten ontvangen van het Belgisch Verkeers
bureau.
n
Maak zo'n blik AH-Vacuum-Koffie (pffft!) open en u zult
versteld staan van de volle, krachtige koffiegeur die uw keuken
vult! Alsof u naast een koffiebranderij woont!
Hoe dat kan? AH-Vacuum-Koffie is direct na het branden
verpakt in luchtledig blik. Vanaf dat moment zijn aroma en
versheid verzegeld. AH-Vacuum-Koffie blijft altijd „een half
uur geleden gebrand".
Bovendien: AH-Vacuum-Koffie is precisie-gemalen (niet te
grof, niet te fijn), daardoor economisch in het gebruik. Neem
zo'n blik in huis. En geniet, met z'n allen, van
een kopje kers-verse koffie met de Kerst
Een panklare braadkip in
stukken snijden. De bodem
van een platte braad- of
stoofpan met boter insmeren
bekleden met een laag
fijn gesneden groenten, be
staande voor een derde uit het
wit van prei, een derde selde
rie, een derde witte ui. Men
voegt er dan nog een flinke rui
ker peter seliewortels, afge
schrapt en gewassen, aan toe.
Op dit bed van kruiden worden
de stukken kip geschikt en op
een gematigd vuur gezet, waar
bij men de groenten laat smel
ten zonder ze te kleuren, en dit
gedurende een kwartier.
Bevochtigen met kokend water
tot volledige onderdompeling of
bij voorkeur met een heldere
bouillon van kalfsschenkel. Vol
doende kruiden (met vers gema
len witte peper) en langzaam la
ten koken gedurende anderhalf
uur. Juist vóór het opdienen wor
den de peterseliewortels door druk
king doorgestoken door een fijne,
koperen zeef en deze puree wordt
bij het kooksel gevoegd, waaraan
men zojuist een flinke lepel door
gestoken broodkruim heeft toege
voegd.
DIEPE BORDEN
De inhoud van de braad- of
stoofpan wordt kokend in een
soepkom gegoten, waarin zich
reeds twee eierdooiers en een kof
fielepel koud water bevinden.
Het geheel kloppen en bestrooien
met grof gehakte peterselie. De
Waterzooi wordt opgediend in die
pe borden met beboterde sneed-
jes brood en in laatste instantie
met gekookte aardappelen.
Tot zover het recept, waarbij
wij nog even willen opmerken
dat hoewel over zout niet wordt
gesproken, dit ingrediënt echter
niet aan de Waterzooi zal mogen
ontbreken.
PLUMPUDDING
De meest karakteristieke gan
gen van het Engelse Kerstdiner
zijn stellig de beroemde .JVIin-
c e - p i e s" en daarnaast de
„Plum-pudding s", die in
al hun glorie vlammend binnen
gebracht worden.
De moderne huisvrouw zal te
genwoordig een kant en klare
plumpuddhtg zo uit een blik
kunnen balen. Ze behoeft hem
dan slechts volgens de aanwij
zingen op het blik te behande
len, hem rijkelijk met rum te
overgieten en hem aan te ste
ken. Kreten van verrukking be
groeten gemeenlijk de binnen
komst van dit zeer specifieke
Engelse Kerstdessert.
MINCE-PIES
De „M ince-pies" worden
warm gegeten. Deze pasteien
zijn gevuld met een mengsel van
vlees en appelen, klein gehakt,
daar veel kruiderijen bij, verder
geraspte citroen- en sinaasappel
schillen, het sap van een sinaas
appel, krenten en rozijnen, suka
de e.d„ het geheel ten slotte ge
drenkt in een mengsel van cog
nac, madeira en rum.
De vormen worden met het
deeg bekleed, gevuld met boven
staande geurige massa en afge
dekt met een dunne laag deeg
met een gaatje in het midden
(voor het ontsnappen van de
damp), daarna worden ze mooi
bruin en gaar gebakken en bij
zonder gewaardeerd. Niervet
speelt ook bij het bereiden van
dit gerecht een belangrijke roL
CADEAUTJES
SMAAK
KLEUR
PRIJS
vacuumblik 250 gram
Vol-aromatisch
Goudmerk
178
Mild-geurig
Groenmerk
150
Mild-krachtig
Roodmerk
150
Pittig
Paarsmerk
130
Alsof de tijd van
Dickens herleeft.
WEET u waar ook zulke
geweldige Kerstmalen
worden gehouden? Bij onze
overburen aan de andere
zijde van het Kanaal. Ter
wijl men op het continent
over de Engelse keuken in
het algemeen nu niet zo erg
enthousiast is, zijn de E n-
gelse Kerstdiners
toch wel bijzonder de moeite
waard.
Ook hier de lekkerste voorge
rechten: enorme verscheiden
heid in worsten, wild en gevo
gelte, vooral gevulde kal
koenen en ganzen op
verschillende manier toebereid.
De Kerstboom met de cadeau
tjes voor het hele gezin eron
der, de gezellige open haardvu
ren, de mistletoe (u weet wel,
een man mag een kusje stelen
van iedere vrouw die er onder
doorloopt!), de vele brandende
kaarsen geven aan het Engelse
Kerstfeest wel een zeer eigen
en intieme bekoring.
Zie verder pag. 5
Mogelijkheid tot
abonneren
Van de gelegenheid om zich op
Aller-Hande te abonneren hebben
reeds velen gebruik gemaakt.
Slechts een briefkaart met ver
melding van naam, volledig adres
en woonplaats, voorzien van 50 et.
aan extra postzegels voor admi
nistratiekosten en gericht aan
Albert Heijn N.V. Zaandam, is vol
doende om zich gedurende een jaar
van toezending te verzekeren. De
post bezorgt Aller-Hande aan huis.
Wjj verzoeken u wel, in verband
met de postvoorschriften, deze
50 ct. aan zegels aan de adreszjjde
van de briefkaart te plakken.
