Albert Heijn
Het
meest zelfstandige
stadsdeel ziet
ELS
nu de zon
opgaan
JOPIE KONING BLAAST
HAAR PARTIJTJE MEE
KIES
koffies
Lyceïsten verbaasd over grote
vlueht levensmiddelenbedrijf
Nu de jongste
afdelingschef
Stap maar in! Uit en thuis met de bus!
uw eigen smaak
vier
lekkerste
168
140
140
120
heeft de
4 lekkerste koffies
Mevr. Szöllösi
spaart voor
't nieuwe huis
Als chocoladewerker
begonnen
DE. dagtaak is gedaan
de bus rijdt voor, om
de personeelsleden uit
NieuwendamAmster
dam-Noord, Landsmeer
en T uindorp-Oostzaan
naar huis te brengen. Ook
's morgens haalt deze bus
hen uit hun woonwijken
naar de fabriek. Gemak
kelijker kan het al niet!
Stelregels
Leergierig
EWULFORMXJLIER
Een dag uit het
leven van
EL-l. werd wakker. Wat was
het vandaag ook weer voor
dag? O ja, vrijdag. Fijn, mor
gen de hele dag vrij.
i
2
ALLERHANDE
AUGUSTUS 1960
PR wonen 55.000 mensen in
die stad, achter het massie
ve Centraal Station aan de over
zijde van het altijd drnkke IJ.
Mensen, die liun Noord voor
geen ander stadsdeel willen rui
len.
Zij zijn vergroeid met de
machtige industrie, waarin ve
len van hen als secure rader
tjes meedraaien. Zij verfoeien
hun Noord om de kwalijk rie
kende dampen, die de tientallen
schoorstenen over hun huizen
uitbraken, maar ze willen niet
weg.
Het ratelen van de boren op
de scheepswerven, het gieren
van de sirenes bij dag en bij
nacht hebben ze al lang voor
lief genomen.
Natuurlijk ze zijn Amster
dammers. Rasechte zelfs. Maar
ze voelen zich Noorderling.
Want het stadsdeel Noord is
het meest zelfstandige, meest
onvolgroeide, meest wonderlijke
en meest landelijke lid van het
kwartet van stadsdelen, dat te
zamen Amsterdam's kroon door
het gewoel der jaren heen hoog
heeft weten te houden.
Grillig panorama
Wie zich de moeite getroost tot
naar de dertiende verdieping van
Dudok's nieuwste schepping, „Het
Havengebouw" te „liften" kan tu
rend in noordelijke richting zien,
waartoe de daden van vijftig jaar
terug tot en met de dag van he
den hebben geleid.
Stedebouwkundigen, die daar
over dat brok Amsterdam zouden
blikken, kwamen stellig met ge
fronst voorhoofd beneden. Want
het is een grillig panorama wat
zich daar ontrolt aan de boorden
van het IJ. De honderden kranen,
schoorstenen en fabrieken sluiten
aan de west-zuid en oostzijde de
woongebieden en de parken als
het ware beschermend in.
Er staat geen zieken
huis, schouwburg of over
dekt zwembad. De hotel
capaciteit is te verwaarlo
zen, een specifiek winkel
centrum ontbreekt en het
middelbaar- en hoger on
derwijs is nog niet verder
gekomen dan een voor
zichtig ontluiken. De
IJ-tunnél is ondanks al
le moeizame kronkels
nog niet verder dan
op het papier tot rea
liteit gebracht en de
vele verenigingen tob
ben met ruimteproblemen.
Ziehier de zware vracht,
die het stadsdeel Noord
anno 1960 aan de negatie
ve zijde van de weeg
schaal moet plaatsen, na
ruim een halve eeuw ge
leden door de vroede va
deren uit die dagen op
streek te zijn geholpen.
Maar
Aan de buitenkant midden in
het (nog) ongerepte Waterland
sluimeren de pittoreske dorpjes
Ransdorp. Zunderdorp, Durger-
dam en Holysloot als in de jaren
van voor 1920, toen grote broer
Amsterdam de annexatiepapieren
nog niet presenteerde.
De woonwijken liggen her en
der verspreid en vormen aller
minst een geheel. Dorpskernen
uit vergane jaren zoals die in
Nieuwendam en Buiksloot ademen
een gans andere sfeer dan het
moderne Tuindorp-Oostzaan en het
stedelijke Noord. Zo leeft dit
stadsdeel reeds een halve eeuw
voort.
Forse groei
En de wijze stadsregeerders,
die in die tijd de zetels in het
EEN van de drukste punten in
Amsterdam-Noord is o.a. de Ha-
■inkelstraat bij uitne-
KIES UW
KIES UW
KLEUR
SMAAK
ER ZIJN 4 GROEPEN KOFFIEDRINKERS in ons
land. de liefhebbers van volaromatische, van mild-
geurige, van mild-krachtige en van pittige koffie.
Daarom heeft AH, als enige in Nederland, uit de
beste koffiesoorten de juiste melanges voor alle vier
de smaken samengesteld. Dus ook voor uw smaak.
Kies en proef....
kleur
smaak
elders bij AH
GOUD
VOL-AROMATISCH
188
GROEN
MILD-GEURIG
156
ROOD
MILD-KRACHTIG
156
PAARS
PITTIG
134
gedoorntceg,
mendheuL
Prinsenhof hebben bezet, propten
de laden vol met plannen. Want
er mag dan eens een directeur
van Publieke Werken geweest zijn
die kwam vertellen, dat het daar
aan de overkant van het IJ alle
maal was uitgedraaid ,,op een
stedebouwkundige fout", daarmee
was de kous niet at Want de ont
wikkeling daar viel niet meer te
remmen. De industrie-kolos hapte
links en rechts om zich heen.
En nu is dit Noord nog de
enige uitlaatklep voor de ex
pansie-plannen van Amsterdam.
Het plan ligt klaar. Reeds woe
len driftige draglines de bo
dem om, hebben veehouders hun
hoeves aan de gemeente ver
kocht en procederen anderen te
gen een zaak die niet te stuiten
valt.
Zo gaat 't worden
Dit Noord gaat volwaardig mee
tellen. En wie de ogen sluit en
de fantasie in zijn hart laat bin
nenkomen, kan nagaan hoe het
wordt.
De oude huisjes bij Buiksloot
vallen in het niet bij de moderne
huizenblokken, die er komen.
De vlaggen zullen wapperen bo
ven het nieuwe sportstadion.
In de grote warenhuizen ver
dringen zich straks de vrouwen
en op de affiches van de schouw
burg staan de klinkende namen,
die nu het Leidseplein mag dra
gen.
De ziekenauto's behoeven met
meer met de ponten over.
De buslijnen worden uitgebreid
en 's avonds strijken we neer op
een terras aan de IJ-boulevard.
Moderne scholen tussen veel
groen gaan de industrie die in
jectie geven, die nodig is om het
personeel op sterkte te houden.
De bevolking wordt meer hete
rogeen.
Zo gaat het worden.
Weinig stads
Want de stormvlag is gehesen.
En mogelijk ook wordt dan ook
Noord een stadsdeel, waar de
auto's iedere meter straat inne
men, waar verkeerslichten komen
en krantenkiosken staan. Want er
komen 50.000 inwoners bij. En let
op, ze willen niet meer weg. Want
dit stuk Amsterdam is weinig
stads en dat vindt de stedeling
vaak goed.
Het dynamische en tegelijk
vriendelijke probleemgebied ziet
de zon opgaan. Hoe lang het
duurt voor ze hoog aan de hemel
schittert is een geheim, dat zelfs
de gemeentelijke plannenmakers
niet van de sluiers wisten te ont
doen.
U itgeslapen
„Dag Els", begroette de me
nigte in de bus haar. Wat zie
jij er uitgeslapen uit. Zeker
vroeg naar bed gegaan."
Ze koos een plaatsje achter
in. Langzaam zette de bus zich
in beweging. „Ik kan niet le
ven zonder jou", jubelde de
bus. Iedereen scheen in de bes
te stemming. Er werd trouwens
bijna altijd gezongen in de bus
meestal de nieuwste liedjes.
Om kwart over zeven stopte hij
voor de fabriek.
Ze liep de trappen naar haar
afdeling op. Ze werkte nu ZVz
jaar bij Albert Heijn. In het
begin, toen ze pas van de
huishoudschool kwam, had ze
wel even moeten wennen aan
die hele dagen werken. Maar
nu vond ze het leuk. Ze had
pas ander werk gekregen.
In het begin had ze bij de
zuurtjesband gestaan. Met een
paar meisjes hadden ze zuur
tjes in gaatjes moeten leggen,
die vervolgens keurig verpakt
uit de machine rolden. Zo had
steeds bij een andere
machine gewerkt. Bij de drop
jes, de borstplaatjes, de zuur
tjes en de toffees.
Gezellige baan
En nu was ze hulp voor de
hele afdeling geworden. Ze
bracht koffie rond, waste kop
jes, zette alle soorten snoep die
de afdeling beneden bestelde bij
de liftviel hier bij een machi
ne in en ruimde daar een af
deling op. Een gezellige baan,
vond ze.
De stemming onderling was
prettig. Je praatte wat met de
meisjes en zo langzamerhand
kende je het hele personeel van
de suikerafdeling goed.
Vier jaar geleden woonde me
vrouw Elizabeth Szöllösi-Witt-
ner (28) met haar man in Csö-
kakö, 60 km van Boedapest, in
Hongarije. Zoals alle Hongaar
se vrouwen werkte zij overal
waar iets te verdienen viel, in
een winkel, in de huishouding
en op 't land. Een noodzakelijk
heid omdat het leven daar niet
te betalen was.
Tijdens de opstand tegen de
Russen in 1956 vluchtte zij met
haar man weg uit Hongarije. Hun
toevluchtsoord werd Nederland.
„Wij waren anti-communist en
dat was bekend. Wij wisten zeker
dat mijn man op een dag zou
worden doodgeschoten. Vluchten,
zodra we de kans kregen, was
dus onze enige redding."
Zij kwamen in Wormerveer
terecht. De heer Szöllösi, ma
chinebankwerker. vond een baan
op een machinefabriek en me
vrouw Szöllösi ging werken in
een ziekenhuis. Anderhalf jaar
geleden veranderde zij en is
sindsdien machiniste bij Albert
Heijn in de suikerbakkerij.
„Het werk is hier veel plezie
riger en ik verdien veel meer.
We hebben nu een huis in Zaan
dam. Om kwart over 5 ben ik
's middags thuis. Dan heb ik
ruim de tijd om eten te koken
en de kamers te stoffen.
's Zaterdags doen we samen op
de motor boodschappen en de
vrije zaterdagochtend is heerlijk
om de was te doen. We hebben
't hier goed en ik ben gelukkig.
Kinderen heb ik jammer genoeg
niet, maar ik ben nog jong- En
zolang er geen kinderen zijn kan
ik blijven werken en wat geld
sparen. Er is ons nl. een nieuw
huis beloofd en dat willen we
zo goed mogelijk inrichten."
Met muziek
Eén van de leukste dingen
op de fabriek vond ze de mu
ziek. 's Ochtends hadden ze al
tijd een paar uur arbeidsvita
minen en 's middags werd er
een band afgedraaid of zocht
de portier wat radioplaten op.
Alles ging makkelijker met mu
ziek, vond ze. Je neuriede wat
mee en je leerde weer wat
nieuwe liedjes.
Tussen de middag gezellig
eten in het Ontspanningsge
bouw daar stonden lange ta
fels met voor ieder meisje een
bord, een mes en een vork. Een
kop koffie voor vijf cent. Als
het mooi weer was gingen ze
fijn even in de tuin zitten en als
het regende bleven ze met z'n
allen binnen. Wat praten over
een nieuwe jurk of een film.
TY/" AT moeten wij worden??? Waar moeten wij naar toe, in ons
kleine, dichtbevolkte land?? is zo dikwijls de vraag, die de
jongelui van om en nabij de zeventien zich stellen. Hoe groot
kunnen de moeilijkheden soms niet zijn, die iemand krijgt, wan
neer hij of zij niet weet wat te kiezen. Het is niet eenvoudig, te
weten wat je wilt, als je pas zeventien bent en de middelbare
school bezoekt. Dit heeft een heel simpele reden je weet
eenvoudig niet wat er te koop is in het leven.
Hoe dikwijls gebeurt het niet, dat men van school komt, en
een bepaalde richting inwerkt, wat toch naderhand een vergissing
blijkt te zijn? Ook kan blijken, dat men er niet geschikt voor is
Naar
I UI
En 's avonds om tien over
vijf stond de bus weer klaar
om iedereen naar huis te bren
gen. Soms ging ze 's avonds
zwemmen en het vorige jaar
had ze veel gekorfbald. Boven
dien had ze net een naaicursus
gevolgd, dus ze hield ook heel
wat avonden vrij om jurken te
maken. De gezelligheidsavon
den van Albert Heijn, toneel
uitvoeringen, de kienavond en
zo nu en dan een dansavond,
brachten ook veel afwisseling
in het dagelijks leven.
Leuk dat ze al aardig wat
geld had overgespaard; als ze
dan eens ging trouwen had ze
tenminste al wat geld om mee
te beginnen. Wat haar betreft
mochten ze haar hier best nog
jaren houden.
In vereniging met nog negen
andere grote bedrijven in Neder
land hield de opleidingsschool van
Albert Heijn N.V. ook dit jaar
een cursus voor lyceïsten van 1
tot en met 3 augustus te Zaan
dam. Deze cursus is bedoeld voor
jongens, die de hoogste klas van
gymnasium of H.B.S. bezoeken en
interesse hebben voor het bedrijf
waarvoor zij zich opgaven.
„DIRECT THUIS"
Dezer dagen hadden wij een
gesprekje met de docenten van
deze cursus. Het waren de he
ren J. C. Hali en D. Vasten-
houd. „Het is zo prettig en ook
wel wat verwonderlijk", aldus
de heer Vastenhoud, „dat de
jongens, die de cursus meemaken
zich direct thuis voelen tegen
over ons en tegenover elkaar.
Dat verhoogt de stemming in
de eerste plaats en leidt tot he
vige, maar gezellige discussies.
Vooral de slaapzaal is een uit
gezochte plaats voor diepzinni
ge gesprekken. Zij komen nog
eens terug op de behandelde
stof, geven hun meningen er
over weer en vergelijken deze
met anderen. Het eindpunt van
zulke discussies is meestal theo
logie: een geliefd onderwerp,
waar men het wel nooit over
eens wordt.
Voordat de jongens de cursus
meemaken, hebben zij reeds een
vragenlijst ingevuld, waarop o.a.
wordt gevraagd waarnaar hun
interesse uitgaat. Veelal zag men
deze vraag beantwoord met: re
clame of omgang met andere men
sen. Tijdens de cursus van dit
jaar, kwam eveneens duidelijk tot
uiting, dat de jongens getrokken,
bijna geïmponeerd worden door
het buitenland.
VOORLICHTING
Een buitenstaander, die van
de cursus hoort, zal wellicht
denken: „Oh, dit doet Albert
Heijn om mensen naar haar be
drijven te trekken." Hierop
moeten wij echter antwoor
den: dit is beslist niet het
geval. Het is louter en alleen
bedoeld om de jongelui een in
zicht te geven in het groot
winkelbedrijf en in de levens
middelenbranche.
Wij mogen wel zeggen: een tip
van de sluier is opgelicht. Zij za
gen achter deze sluier een we
reld, die zij niet hadden bevroed.
Menigmaal hoorden de docen-
centen: „wij hadden niet ver
moed, dat er zoveel achter zou
zitten".
Dat de cursus niet alleen voor
A.H.-doel is laat ook het pro
gramma wel zien. De jongens le
ren iets over het kruideniersbe-
drijf, de ontwikkeling in de han
del, verkoopmethoden, leiding ge
ven, reclame e.d.
Bijna geen enkele maal staat
in het programma Albert Heijn
genoemd. Hoewel de scholieren
een dergelijke cursus meemaak
ten, behoeft men helemaal niet
van ze te verwachten, dat ze nu
ook werkelijk het groot winkel
bedrijf als ideaal stellen. Men
verwacht alleen maar ze gehol
pen te hebben met de verruiming
van hun kennis.
KORT VERSLAG
Voor de organisator, het Con
tact Centrum Bedrijfsleven-On
derwijs, zijn de scholieren ver
plicht een kort zakelijk verslag
over de cursus uit te brengen
(schriftelijk). Albert Heijn N.V.
vroeg dit jaar eveneens een
verslag, doch slechts over het
punt, dat het meest de belang
stelling had gehad van betref
fende cursist.
Een van de leerlingen nl. Ger-
rit de Bruyn, Snoeckgensheuvel 18
te Amersfoort schreef bij zijn
verslag een briefje, dat wij hier
onder weergeven.
De drie dagen, die ik in Zaan
dam doorbracht waren buitenge
woon leerzaam en uitstekend ver
zorgd. Mijn inzicht in het be
drijfsleven, vooral in het levens
middelenbedrijf is deze dagen
zeer verruimd.
Gerrit, die dit schreef, is een
leerling van H.B.S. b en 17 jaar.
Zijn belangstelling, had hij ge
schreven, gaat vooral uit naar
economie en reclame.
17R zijn drie regels: aanpas-
-1-1 sen, iets meer geven dan
van je wordt gevraagd en je
zelf ontwikkelen".
Drie regels, die voor de heer J.
van Dijk (33, zeven jaar getrouwd,
vader van een zoon en een doch
tertje, huis in Zaandijk) de weg
plaveiden van fabrieksarbeider tot
jongste chef op 't hoofdkantoor
van Albert Heijn. In 1945 chocola
dewerker en sinds 1 januari 1960
chef administratie van de afd.
groothandel export.
veel meer. Meer weten en meer
leven.
Anderhalf jaar daarna ver
huisde ik van de fabriek naar
't hoofdkantoor op aanraden van
de personeelschef. De retour
afdeling, de boekhouding van
de reclameafdeling, de kost-
prijsafdeling en de groothandel
export. Eerst sous-chef en nu
chef".
Drie jaar lang vertegenwoor
digde de heer Van Dijk daarbij
de kantoorbeambten in de on
dernemingsraad.
J. VAN DIJK
Aanpassen
„Met lagere school, ambacht
school bankwerkeren vijf jaar
oorlog achter de rug, 18 jaar
oud, kwam,ik in 1945 in de cho
colade terecht. Drie jaar later,
ik had inmiddels in bijna alle
afdelingen van de fabriek ge
werkt, kwam ik tot de ontdek
king, dat ik veel te weinig had
geleerd. Ik wilde meer weten,
Over de drie regels vertelt de
heer Van Dijk:
„Aanpassen betekent: je een
toekomstige situatie kunnen in
denken. Nooit stil blijven staan
en nooit te star vasthouden aan
iets.
Met iets meer geven dan van
je wordt gevraagd, maak je 't
gemakkelijker voor jezelf, voor
't bedrijf en voor de klant. Le
ven komt in de eerste plaats.
Om te kunnen leven moet je
werken. Wanneer je alleen en
uitsluitend je taak vervult kom
je in een sleur. Zodra je inte
resse hebt voor die taak kom
je uit de sleur, en krijg je er
plezier in.
Daarnaast natuurlijk stu
deren, lezen, veel lezen, werk
in 't verenigingsleven (daar leer
je met mensen omgaan en jezelf
niet bovenaan stellen). En. als
je jong bent en de kans krijgt,
zoveel mogelijk leren. Ik vind
't nog steeds een nadeel dat ik,
toen ik er de leeftijd voor had,
niet meer heb geleerd".
Die schade heeft de heer Van
Dijk echter dubbel en dwars in
gehaald.
TOPIE KONING (16 jaar), die
overdag aan de hopjesma
chine staat, loopt 's avonds
mee in een drumband. Jopie
blaast daarbij op de hoorn.
Met zijn veertigen lopen ze in
de band, die 12 hoornblazers
telt. Onlangs waren ze met
zijn tachtigen. Toen had zich
een drumband uit Schotland
bij hen aangesloten.
Hoe ze ertoe gekomen is
hoornblaasster te worden? Al
vanaf haar prille jeugd liep zij
als klein meisje achter de
drumband aan. Dat lopen op de
maat trok haar enorm. Je kreeg
dan het gevoel dat het hele le
ven alleen maar bestond uit
vrolijke drie- en vierkwartsma
ten.
Voorop met de vlag!
Ze werd ouder en eigenlijk
voelde ze zich zo langzamer
hand te groot om altijd maar
nutteloos mee te lopen, straat
in straat uit. Ze vroeg zich
af of ze niet iets zou kunnen
doen in het orkest. En toen
droegen ze haar zo maar op de
vlag te dragen.
Van het een kwam het ander:
eerst spaarde ze voor een hoorn
daarna studeerde ze avond-in,
avond-uit hoorn en tenslotte
speelde ze zo goed dat ze haar
vroegen zich als hoornblaasster
bij de band te voegen. Sinds
dien heeft zij één maal in de
week repetitie en studeert zij
iedere dag minstens een half
uur.
Interesse
Zij houdt van haar werk op de
fabriek en nog steeds kijkt zij
met verbazing naar de machines,
die zonder dat zij er veel voor
hoeft te doen hopje voor hopje
inpakken. Zg praat onder haar
werk wat met de meisjes, maar
toch schiet ze flink op. Alleen
als de Blue Diamonds door de
radio spelen, heeft zij moeite om
niet alles in de steek te laten en
fijn een nummertje met ze mee
te blazen. Want de Blue Dia
monds zijn haar favorieten. ,.Ik
vind ze geweldig," zegt ze. „Als
ze voor de televisie zijn, ga ik
altijd kijken."
!"murniiiiiiih
weten over een baan bij Albert Heijn 1
Ik zou graag wat meer willen
Ik heb interesse voor werk:
in de filialen
in de fabrieken in Zaandam
Wilt u eens met mij contact opnemen
doorhalen wet niet
m toepassing is
Opsturen aan Albert Heijn N.V. Zaandam
nfiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimnniiiiiiiiHiiiiiiHiiiiinimumuHiinmnuiiHHmmnmuHHHhf
Die vijfdaagse werkweek was
wel een pracht uitvinding. Ze
hadden nu nog maar om de
veertien dagen een vrije zater
dag, maar vanaf januari kre
gen ze elke zaterdag vrij. In
de week moest je er wat har
der voor werken in plaats
van drie kwartier hadden ze nu j
I een half uur vrij tussen de mid
dag en 's ochtends begonnen ze
wat vroeger maar dat had
ze er echt wel voor over.
Maar nu gauw wassen, aan
kleden, eten en weg.
Op straat was het al behoor
lijk druk. Het leek wel of ieder
een in Amsterdam-Noord vroeg
aan het werk ging. Om 12 voor
7 moest ze de Albert Heijn-bus
halen. Nu, ze was vroeg genoeg
vanmorgen.
