HET EPOS VAN DE DOPERWT
Albert Heijn Harmonie
voor de Eurovisie
Albert Heijn
ov
Erwten worden niet meer
geplukt maar gemaaid
Gezellig idee van Albert Heijn:
kies (of meng zelf) uw eigen thee
met vier theemelanges in één pak!
Dit jaar voor het eerst
naar het buitenland
VOORGEKOOKTE RIJST: DIRECT KLAAR!
2 2^
heeft de lekkerste thee
UótW£ï 4
„Ik draag nog steeds de kap van m'n trouwen"
Corps van 80 man
Vleessalade
In plaats van poes
JULI 1960 ALLERHANDE
Langs lange ba
nen dansen de
blikken. Zilver-
glansend vloeien
zij in eindeloze
rijeij voort en
voort naar hun
kartonnen doos,
naar de winkels,
naar de keukens
van honderddui
zenden huisvrou
wen.
de fijne maaltijd vraagt en die
dus het doel is van de conserven-
industrie. Dat laag groeien, dat
was eerste voorwaarde Men
slaagde erin, dank zij het samen
gaan van wetenschap en land
bouwkunde en zo kon men voor
taan de erwt maaien.
AFSCHOON de Neder-
lander aanmerkelijk
minder blikgroenten en ge
conserveerde voedingsmid
delen gebruikt dan bijvoor
beeld de Amerikaan die een
grote portie van zijn dage
lijks voedsel uit blik veror
bert, werkt er in ons land
toch een niet gering aantal
ferme fabrieken geducht aan
de produktie van blikgroen
ten en andere conserven.
Bevoorrecht
Dat de Amerikaan zich
meer bedient van conserven
is een noodzaak. Want in
dat opzicht zijn wij Neder
landers bevoorrecht. De
Amerikaan n.l. heeft o.a.
vanwege de grote afstanden
in zijn land en het feit dat
lang niet overal landbouw
gebieden z|jn, veel minder
vaak de beschikking over
vers fruit en verse groenten
dan wij, die immers rond
om ons kunnen verbouwen
en (dus) kopen zoveel als
wij willen.
Iedereen weet het: blikgroen
ten zijn gemakkelijk! Zij ko
men „kant en klaar op tafel",
zoals de conservenindustrie dat
(terecht) uitroept en dat is bij
zonder prettig en tijdbesparend
voor de huisvrouw; zij is im
mers in een wip klaar met
haar groente-van-de-dag.
Zij behoeft de inhoud van een
blik slechts te verwarmen en
op te dienen en dat verklaart
ook waarom zovele tienduizen
den blikken in de Nederlandse
keukens tegen het etensuur
opengesneden worden (met al
dan niet handige blikopeners)
en ook waarom dus, vooral in
in deze tijd van het jaar, de con-
servenfabrieken op volle kracht
produceren en produceren.
Vloeien en drijven
WIJ bezochten de fabrieken,
waaruit de conserven van
A.H. in een onafgebroken stroom
naar de winkels van het bedrijf
aanvloeien. Dat woord „aan
vloeien" zegt het precies. Vooral
als men de gang van zaken bij de
doperwten bv. wil beschrijven.
In een onafgebroken stroom
vloeien miljarden erwten uit reus
achtige dorsmachines en. nadat
zij mechanisch geheel schoon ge
wassen zijn, drijven zij, opge
stuwd door machtige pompen,
door honderden meters buis, wor
den vervolgens opgestoten naar
een soort van silo ver boven de
begane grond en vallen vandaar,
zichzelf nauwkeurig sorterend in de
zes soorten die de fabriek levert,
in evenzovele goten en worden
door buizen afgevloeid, steeds in
stromend water, naar de vulma-
chines. waar gulzige blikken ze
opvangen en bedrijvige automaten
ze feilloos sluiten.
Apart gekweekt
J~iE conservenerwt heeft een
eigen geschiedenis. Het is
geschiedenis van landbouwkun-
de-van-de-hoogste soort. Het is
een geschiedenis van het doorzet
tingsvermogen van de boer, de
landbouwer, de landbouwkundi
ge ingenieur, de conserven-tech
noloog en de vele instanties die
tegenwoordig langs wetenschap
pelijke weg steun verlenen aan
de moderne landbouw.
Gemaaid
Het gaat bij een conservenerwt
hierom: ten eerste moet
zij gemaaid kunnen
worden. Dat klinkt merk
waardig ei* tevens merkwaardig-
eenvoudig. Dat is het evenwel in
het geheel niet. Immers: erwten
zoals die, welke ingeblikt moeten
worden en bij een biefstukje ge
nuttigd (om maar iets te noe-
men!), groeiden van oudsher in
lange, vrolijke klimpartijen, tegen
gezellig rijshout. In lange rijen,
waartussen het goed toeven was bij
de zang van bijen en insecten, klom
de plant omhoog in een bijna
sprookjesachtige groenheid van
blad en tinteling van bloesem.
En als de peul rijp was
werd zij met de hand ge
plukt. En dat ,,met de hand"
nu, dat was, gezien de enor-
reusachtige dorsmachines ver
werken tijdens het seizoen con
tinu, dag in dag uit, enorme
hoeveelheden van de nieuwe
oogst.
me. hoeveelheden die nodig
zijn in de conservenindustrie,
in allerlei opzicht uit den bo
ze! Het moest anders! Dat
met de hand plukken, dat in
de volkstuin of de moestuin
gemakkelijk gaat, kón een
voudig niet in de landbouw
welke voor de conservenin
dustrie teelde.
Daarom moest men een peul
soort ontwikkelen die laag groei
de (zoals die soorten die de kapu
cijner en de groene erwten voort
brengen) maar die een doperwt
leverde van de hoge klasse die
riE oogst der seizoenen wordt op de voet gevolgd. Hier zijn het de
nieuwe oogst aardbeien, die in de nieuweaardbeienjam
worden verwerkt.
Speciale structuur
Natuurlijk was men er met dat
maaien nog niet. Want een erwt
die al de behandelingen van een
conservenfabriek kan weerstaan,
moet van speciale structuur zijn.
Men zal dat begrijpen als men
weet dat de peul met loof
en al in de geweldige dorsma
chines gaat en daar de tachtig
percent afval en de twintig per
cent erwt moeten worden geschei
den door een voortdurend schud
den, spoelen en zo.
En daarna, wij zeiden het, is
het nóg lang niet afgelopen. De
erwt wordt onafgebroken gewas
sen tot hij in het blik komt,
stroomt door buizen van honder
den meters lengte en danst door
de zeven van de sorteermachines
en het zal dan ook niemand ver
wonderen dat daarvoor een speciaal
soort erwt moest worden gekweekt.
Een erwt dus die krachtig is,
elastisch en fijn op tafel. Dat al
les maakt een deel der zorgen
van de teler uit.
Vijf ton per uur
Men ziet het loof aanvoeren in
vrachtauto's, tonnen en tonnen,
en daarvan gaat 5 a 6 ton ruw
produkt per uur door de dors
machines van dit bedrijf. De groene,
zoet-geurende loofmassa ver
dwijnt langs banden in het inner
lijk van de merendeels Ameri
kaans-ontwikkelde machines en
aan de andere zijde voeren goten
de verworven naakte erwten of
tewel doppertjes in brede beken
water, naar wasmachines waaruit
alweer groene beken erwt ont
springen.
Het is een enorme machinerie
in dit geval zijn het grote
grijze metalen bakbeesten die een
associatie wakker roepen met
een oorlogsschip en een vreem
de gedachte is het (vooral voor
economisch ontwikkelde geesten),
dat dit ganse machinepark dat
daar nu zo driftig staat te stam
pen en te arbeiden, slechts enke
le weken per jaar in bedrijf is.
Op die manier staat zeker een half
miljoen aan geldswaarde vele
maanden van het jaar totaal wer
keloos.
Moeder Natuur
lVERIGENS is dat een der
kenmerken van het conser-
venbedrijf. Men is voorts nooit
geheel zeker van de aard van zijn
produktie. Vanzelfsprekend volgt
men de oogsten der seizoenen op de
voet, men kan met pulp etc. een
voortdurende jamproduktie gaan
de houden, maar wat de verse I
seizoensgewassen en fruitsoorten
aangaat, is en blijft men, mét de
boer, afhankelijk van Moeder Na
tuur en haar knechtjes Nacht
vorst, Droogte, Regenschade en
Ziekten.
Afgezien dus van het feit dat
het machinepark van een conser
venfabriek telkens slechts korte
tijd voor een gedeelte in bedrijf
wordt gesteld (wij noemen de
kersenpitmachines maar als voor
beeld; die draaien slechts enkele
weken), en dus voortdurend man
nen in de weer zijn de bewuste
machines te verplaatsen, te ver
vangen, op te stellen en weer af
te breken, heeft men daarbij al
tijd de onzekere factor van de
oogsten. Improvisatie, inzicht en
durf zijn voorwaarden voor de
conservenfabrikant.
Uiteraard wordt hij gesteund
door de telers. Ten aanzien van
enkele produkten kan hij recht
streeks van de teler kopen (en dus
niet via de veiling) en ver van
tevoren, contracten afsluiten die
hem tot grondslag dienen van zijn
produktieschema.
Kiemvrij
Joyeuze entree
in de
Bernardhal
Wij zien het conserveren van
aardbeien; een zachte geur
stijgt op. De zoete siroop
stroomt over de hoog gevulde
blikjes. De dekselmachine
knijpt het blik toe. Vervolgens
verdwijnen de blikjes in de ste-
riliseervaten. Daar worden zij
bij een bepaalde temperatuur
(voor aardbeien niet zeer hoog
trouwens) geheel kiemvrij ge
maakt.
Met de grootste zorg en de
uiterste hygiëne gaat men te
werk. Hygiëne is niet alleen
een eerste noodzaak daar het
voedingsmiddelen van eerste
kwaliteit betreft, maar ook een
voorwaarde voor feilloos conser
veren.
Elders stroomt de jam dik
ke aardbeienjam met ,,hele"
vruchten in de potten; een
machine vult telkens een ganse
rij potjes, precies op maat, vol;
ze worden afgesloten en daar
staan ze in de zon te fonkelen
als edelstenen.
Boven ons dansen de blikken
langs lange banen. Zij tuimelen
langs goten en schuifbakken
naar de afdeling, waar een ma
chine ze voorziet van etiketten.
Zilver glanzend en vochtig van
de damp van al het water vloei
en zij, in lange rijen, voort en
voort naar hun kartonnen doos,
naar de winkels en naar de
keukens van honderdduizenden
huisvrouwen die, zo nu en dan,
wat graag eens de groenten
„kant en klaar op tafel" willen
hebben.
Hoger vitaminegehalte
Tot slot nog enkele opmerkin
gen over de vitaminen in blik
groenten:
Ten eerste is het toch zo dat
de fabrieken de groenten in
versere staat plegen te ontvangen
dan de huisvrouw, die ze nl. via
de lange distributieketen bij
haar ter plaatse koopt.
Ten tweede verloopt de berei
dingswijze door de huisvrouw
veel minder snel en bovendien
nog onder vrije toetreding van
lucht waardoor oxydatie eerder
optreedt dan bij fabriekmatige
produktie.
Door een en ander zullen blik
groenten over het algemeen een
hoger vitaminegehalte bezitten
dan de groenten die de huis
vrouw zelf op tafel brengt.
Nu kunt u op de gezelligste, eenvoudigste en goedkoopste wijze de thee naar uw hart
ontdekken. Albert Heijn biedt u tijdelijk vier theemelanges in één pak: 4 zakjes met
de fijnste thee, van elke smaak 25 gram. Een waar „proef'-assortiment dus om u het
keuren, het experimenteren, het zelf mengen gemakkelijk te maken. Proef nu zelf welke
melange u prefereert. Kies de thee naar uw smaak! Begin morgen al met uw experiment I
TIJDELIJK! VIER-SM AKEN-PAK THEE
inhoudende: 25 gram Goudmerk Thee
25 gram MacQueen Thee
25 gram Windsor Thee
25 gram Chinese Thee
voor slechts
GOUDMERK THEE
Een Darjeeling melange,
geplukt op de hoge hel
lingen van de Himalaya,
een echte „bergthee" -
helder en open met een
geur die in wijntermen
„bouqueté" zou heten.
MACQUEEN THEE
Befaamde Schotse melan
ge van 's werelds nobelste
theesoorten, gemengd
naar de Schotse smaak
die ook de Nederlandse
bleek te zijn.
WINDSOR THEE
Uitgelezen Ceylon melan
ge van geselecteerde vol-
geurige en hartverwar
mende theesoorten die
Ceylon tot de thee van
de gezelligheid maken.
CHINESE THEE
Exol isch door de beroem
de Lapsang Souchpn die
deze tarry" melange
met zijn doordringend-
pittige smaak anders
maakt dan alle andere.
Ga direct naar een AH-winkel voor zo'n
4-smaken-pak. Of geef uw bestelling per briefkaart op
aan Albert Heijn N.V., Postbus 33, Zaandam. Plak naast do
frankeerzegels nog 80 ct. postzegels. U ontvangt het pak dan thuis.
"TVE Albert Heijn Harmonie heeft zijn internationale debuut ge-
maakt. En dan nog maar liefst in verschillende landen tegelijk.
De mannen van deze 35 jaar oude harmonie vonden het dan ook
een grote eer mede te werken aan de M-dag U, begin juni in
Utrecht. Twintig duizend M-brigadiers waren op dit massale
jeugdfeest aanwezig, dat door de Eurovisie werd uitgezonden.
Op de televisieschermen in tal van Europese landen hebben de
kijkers de mannen in hun fraaie uniformen zien marcheren.
Helaas konden ze de kleur niet
zien en wisten velen evenmin dat
het de Albert Heijn Harmonie was,
die op deze zonnige dinsdag na
Pinksteren aan het hoofd van
honderden jeugdige leden van de
Utrechtse sportverenigingen de
Bernhardhal van het Jaarbeurs-
complex aan de Croeselaan binnen,
marcheerde. Bij dit eerste optreden
moest het vaandel, de trots van de
harmonie achterwege blijven. „Van
wege de reclame", vertelde de voor
zitter, de heer E. Vinke, ons, die
al net zo lang lid is van deze door
wijlen de heer Albert Heijn Sr.
destijds zelf opgerichte muziek
vereniging.
„Tachtig leden hebben we" zei
hij. ,Jn het corps zitten bakkers,
limonademakers, mannen
de kaasafdeling en chocolade
fabriek, uit het papiermagazijn
en andere afdelingen.
Naar West-Berlijn
,J5enmaal per jaar geven we
een concert voor hel A.H.-per
soneel, en verder treden we ver
schillende malen op bij tal van
gelegenheden en voor liefdadige
doeleinden. Ook doen we mee
aan muziekconcoursen en meer
malen wisten we eerste prijzen
te behalen.
Alleen dit jaar laten we ver
stek gaan" zegt de heer Vinke.
„Want eind juni gaan we zes
dagen als vertegenwoordigers
van de Zaandamse Gemeenschap
naar West-Berlijn om daar enige
concerten te geven, o.a. in het
nieuwe Berlijnse Stadion. Het is
de eerste buitenlandse reis voor
de harmonie. Voor 1962 staat
Engeland op het programma".
7ESTIG jaar zijn de heer en
mevr. W. K u i p e r-V e r-
baan, Wanthof 43 in
Scheven ingen, getrouwd.
Een groot deel van die jaren is
mevr. Kuiper (79, „in januari
word ik 80") klant van Albert
Heijn, filiaal Frederik Hendrik
laan.
„Hoe lang ik m'n bood-
j schappen daar al doe, weet ik
niet, maar ver vóór de oorlog
kwam ik er al. Het winkelt er
zo gezellig, de waar is uit-
j stekend en de bediening prima:"
De heer en mevr. Kuiper, (10
kinderen, 14 kleinkinderen en 20
achterkleinkinderen) zijn beiden
geboren Scheveningers. Mevr
Kuiper heeft nooit iets anders
gedragen dan het Scheveningsc
kostuum, de zwarte rok, het
zwarte jak en de mooie witte
j kap.
,Jk draag nog altijd de kap
van m'n trouwen. Zo'n kap kost
drie- tot vierhonderd gulden.
Een enorm bedrag. Voor een rok
betaal je meer dan honderd
Voorzitter Vinke en dirigent
van C. Kat, beroepsmusicus bij het
Radio Filharmonisch Orkest, zien
die buitenlandse reizen met ver
trouwen tegemoet, net zoals het
eerste optreden voor de Eurovisie,
in aanwezigheid van HJK.H. Prin
ses Beatrix en Z.K.H. Prins Albert
De vijftigjarige voorzitter zelf is --■
chef-suikerwerker. Van hem horen van Belgie, waaruaor de harmonie
we ook dat het oudste lid 73 jaar j nog het Belgische volkslied moest
is en het jongste net zeventien. I spelen.
hele winter. Na 40 jaar zei ik
als we dan toch armoede moeten
lijden dan kunnen we dat beter
samen aan de wal doen."
„Op m'n dertiende jaar ging
gulden. Daar moet je wel een I ik naar zee", vult de heer
paar jaartjes mee doen. Vooral
vroeger toen mijn man nog op j
de bommen viste. Dat heeft hij j
40 jaar lang gedaan. Dan ver- j
diende hij zo'n 80.in een
Kuiper aan. Eerst op de bom
men, later op de loggers. In ons
eerste trouwjaar was ik drie
maanden op zee en twee dagen
thuis. Na 40 jaar ben ik in de
groenten gegaan. Wel een ver
andering."
„Maar Ik had genoeg van 't
op hoop van zegen leven", vindt
zijn vrouw. Voor wat de vis
sers nu in een week verdienen
voer mijn man vroeger een hele
winter. Ik heb hem van de zee
afgehaald", besluit ze, nog altijd
een beetje trots op deze echte
lijke overwinning.
Tweernt u eens boterhamworst,
in blokjes gesneden, en ver
werk ze met één van de pikante
mayonaisesoorten, die u elders in
dit blad vindt, met hardgekookte
eieren, met stukjes tomaat, plak
jes of blokjes komkommer en ra
dijsjes tot een heerlijke vleessa
lade. Zo'n salade is niet alleen
heel lekker, maar u hebt ook de
mogelijkheid om er een restje
van de vorige dag in te verwer
ken, hetzij van aardappelen,
groenten of vlees.
En als u het nu eens heel ge
makkelijk wilt hebben, dan koopt
u de vleessalade kant en klaar
in de AH-SuperMart, als er ten
minste al een in uw buurt is.
CISKA VERHEUL
IN vele kleine hotels in
Mexicaanse stadjes houdt
de bedrijfsleiding een boa
constrictor tnplaats van een
kat voor het vangen van mui
zen en ratten. De grote slan
gen soms 3 meter lang) zijn
uitstekende muizenvangers en
dan ongevaarlijk voor men
sen. Zij kruipen vrij door het
bedrijf.
MOMENTO rijst kunt u. volgens
de gebruiksaanwijzing op het
pakje, in een kwartier droog en
klaar hebben en u heeft er geen
omkijken naar!
Een gemakkelijk toetje in com
binatie met boter, suiker en vruch
ten-compote of met rozijnen en
krenten en wat gesnipperde suca-
de.
U kunt die rijst ook in een be
boterde vuurvaste schotel doen,
eerst de helft ervan, dan een laag
appelmoes, dan de rest van de
rijst, er paneermeel overstrooien,
boter overgieten en er een korst
je in de oven op laten komen.
Vanzelfsprekend heeft u voor
voldoende suiker in de rijst en
in de appelmoes gezorgd.
't Kan ook hartig
Met die rijst kunt u natuurlijk
ook de hartige kant op. En wel
door er een heerlijke ragout bij
te maken van vlees en groenten.
U neemt wat kalfs- of var
kenslappen en laat die door de
slager in niet té kleine blokken
snijden. En u heeft gehakt
balletjes nodig, eigengemaakt of
uit een blikje.
Bruin braden
Het vlees braadt u mooi
bruin, (dat geldt ook voor de ei
gengemaakte gehaktballetjes).
U voegt erbij: komkommer
in blokjes gesneden, tomaten
in reepjes gesneden, een flinke
ui, in schijven, champignons
in kwarten gesneden, een lau
rierblaadje, een kruidna-
geitje, vers gemalen peper
en zout naar behoefte. U kunt
er verder iedere groente bij
voegen die u lekker lijkt of die er
toevallig is.
U laat dat vlees en die groen
ten gedurende een paar_ uur op
een heel laag pitje smoren. Een
minuut of vijf vóór het opdoen,
bindt u de saus met wat bloem,
die aangemaakt is, en u strooit
er flink wat fijn gehakte peterse
lie over.
„Aanvallen" maar
Zet diepe borden op tafel, laat
iedereen zich van de droge rijst
bedienen en er de ragoüt over
heen lepelen. Als u gehaktballe
tjes uit een blikje heeft ge
nomen, dan roert u ze gewoon
door de ragoüt. Dat het u wel
moge bekomen!!
