EEN STIL BEDRIJF MET VEEL GELUID Zwemmende de grote sprong wagen Tragisch einde van eendje Floor Een ware geschiedenis üébMBMMIMBIMUÜ 2/3 Kies uw eigen kleur! Kies uw eigen smaak! Albert Heijn heeft de 4 lekkerste koffies! Van „happende" garnalen tot gierende straalmotoren WONDERBAAR MAAR WAAR! EN NOG BOVENDIEN EEN ZAK VOL GELD MEEBRENGEN GROEN MERK ROOD MERK PAARS- MERK MEI ALLERHANDE3 14-20 ei pe' Pa* goedkoper dan elk ander kwaliteitsmerk JN een kleine onaanzien lijke villa, weggedoken achter het weelderige groen van bomen en struiken, in de Steynlaan te Hilversum, bevindt zich op de eerste ver dieping in slechts twee ka mers een „bedrijf", dat de merkwaardigste tegenstellin gen in zich bergt. Bij het binnenkomen krijgt de bezoeker zo op het eerste „gehoor" de indruk, dat het hier héél rustig toegaat. Hoogstens is hij juist getuige van een enigszins merkwaar dig telefoongesprek van een jonge dame. Zo in de trant van: „Dat heb ik wel voor u, maar moet u het in draf of in galop hebben? O gelukkig, want op het galop zit wel een beetje ruis." Of iets dergelijks als: „Ik heb diverse heel lieve toeter- tjes voor u. Wenst u het met havenecho of in volle zee met boegwater?" Geluidenarchief De oplossing van deze ietwat merkwaardige klanken ligt in het feit, dat in deze redelijk ge luidloze omgeving nagenoeg al het geluid, dat door „voorwer pen", dieren' of mensen wordt voortgebracht, aanwezig is, al is het dan vastgelegd op duizenden grammofoonplaten, die het Ge luidenarchief van de Nederlandse Radio Unie rijk is. „Wij zeggen „nagenoeg al het geluid", want met dit archief is het als met de wiskunde. Nooit zal, zoals Simon Carmiggelt dat in een van zijn meesterlijke stukjes be schreef, een professor in de wis kunde thuiskomen met de mede deling: „Mien, ik hoef er niet meer naar toe, we zijn klaar met de wis kunde". Ondanks de duizenden mogelijkheden, die het geluiden archief biedt, kan en zal het nooit helemaal compleet zijn. Wij zelf zijn' er dan ook trots op, dat wij aan de catalogus enige nummers hebben kunnen toevoe gen. Men beschikte nog niet over het geluid van een tropische nacht met duizenden krekels, het ge kwaak van onwaarschijnlijk grote kikvorsen en in de verte het geblaf van een paar der vele kampong honden. die er op Bali te vinden zijn. Tussen twee haakjes, wist u, dat het aantal honden op Bali het aantal inwoners overtreft? „Happende" garnalen Maar dergelijke min of meer toevallige aanwinsten zijn nog niet te vergelijken met de gede genheid van Amerikaanse archie ven op dit gebied. Dank zij de medewerking van de NBC heeft het geluidenarchief ook de beschikking over het zeer gevarieerde geluid, dat sommige zeebewoners kunnen maken. Er bestaat b.v. een plaat van „hap pende" garnalen en dat niet zo maar willekeurig opgenomen, maar op één plaat vinden wij dit happen, zoals het klinkt van gar nalen, die zich op verschillende diepten bevinden, want het klinkt natuurlijk héél anders van een garnaal op 150 meter dan van zijn broertje, die maar op 50 me ter diepte aan het happen is! En dan die bijzondere muzikale plaat van kreeften, die met hun scha ren aan het klepperen zijn. Zij doen dit vooral in een verliefde bui en het ritmisch scharenge- klepper zou met een serenade te vergelijken zijn. Toegegeven moet worden, dat deze geluiden nu niet bepaald da gelijks door de hoorspelregisseurs worden opgevraagd, maar het is toch prettig te weten, dat je niet in verlegenheid komt. wanneer er voor een hoorspel of klankbeeld het geluid van een „bastaard forel, 20 kilometer uit de kust" nodig is. Applaus In graden Een van de best gevulde afde lingen van het geluidenarchief be staat uit de applausplaten. Er zijn er tientallen van, variërend van. matig tot „ovatie", met kopjesge- rinkel in beschaafd café, met ge fluit en voetgetrappel, met gelach en met plechtige stilte daarna, in gesloten en in open ruimte, in kleine ruimte en in een stadion. Maar er is één plaat, die vooral door samenstellers van amuse mentsprogramma's het meest ge vraagd wordt, want. hoe perfec- tionistischer de techniek wordt, des te meer bestaat er ook voor deze producers bij de montage van hun op de band opgenomen amuse mentsprogramma's de gelegenheid om het niet al te royaal uitgevallen applaus van de live-opname hier en daar „bij te corrigeren". Dat gaat makkelijk door geluidsplaat en oorspronkelijke opname te mengen en tezamen op een nieuwe band te copiëren. Waar platen en banden gemengd worden De gespecialiseerde geluidenmakers zijn er allang achter, dat een luci fersdoosje. op een bepaalde afstand van de microfoon met de hand sa mengeknepen. een betere instorting veroorzaakt dan welk echt huis ook! Een gezellig open haardvuur lijkt nergens op, wanneer het via de microfoon hoorbaar moet worden gemaakt. Veel beter is het om een knoedeltje magnetofoonband voor de microfoon een beetje te knijpen en in elkaar te drukken. Dat is auditief pas een goéd vuurtje. Waarom eenvoudig Dat geluidenmaken wordt een hobby, maar kan daardoor ook overdreven vormen aannemen. Zo gaat het verhaal, dat een geluids technicus een hele dag bezig is ge weest om het juiste microfoon effect te vinden voor het geluid van twee met de sabel duellerende edellieden uit de 17e eeuw. Gordijn- Het bad waarin Marat door Charlotte Cordaxj werd vermoord kan men be wonderen in het Musée Gre- vin in Parijs maar ook in de magazijnen van het Circus der Ringlang Brothers. Welk is het echte In het Kruger Nationale Park in Zuid-Afrika hebben olifan ten, nijlpaarden en neus hoorns al menige brand voor komen. Hun dikke huid maakt hen ongevoelig voor vuur en. wanneer zij een kampvuur of houtstapel zien branden, stormen zij erop af en trap pen de vlammen uit; vuur is een hunner oervijanden. Prins Pückler, een steenrijke Silezische grootgrondbezitter hield er elf koks op na. Hij had een Duitser voor de soep, een Engelsman voor het ge braden vlees, een Hollander voor de vis, een Hongaar voor de gestoofde vleesschotels, een Fransman voor de tussen gerechten, een Oostenrijker voor de puddingen, een Na- politaan voor het ijs. -sen Romeinse kok voor het gebak, een Spanjaard voor de sala des, een Pool voor de sausen en een Rus voor de hors d'oeuvres. van ons bloed bestaat uit water. Wij kunnen anderhalf tot twee liter bloed verliezen zonder dat het gevaar ople vert. Water maakt ongeveer een derde van ons gewicht uit. Verlies van een vijfde van ons lichaamsvocht zou een zekere dood betekenen. Verlies van een tiende: een ernstige ziekte. De electri- citeit in het lichaam van de mens zou een lamp van 25 watt ongeveer drie minuten kunnen laten branden. JN het gezin van melkhandelaar J. H. Steemeyer, Oost- zij de 2 18 in Zaandam heerst een wat droevige stemming. De kinderen lijken iets stiller en minder uitgelaten dan anders, moeder ziet z o nu en dan met een tikje weemoed in de ogen naar het grasveld naast de woning en vader zegt: „We vinden het toch zo jammer". Ook hij kan niet nalaten bij tijd en wijle naar buiten te kijken naar het fris-groene gazonnetje, waar enkele dagen geleden nog een hokje stond met een moedereend en tien kleine, grappige kuikentjes. Het hokje met de bewoners is nu weg en dat is de reden waarom vader, moeder en de kinderen een beetje bedroefd zijn. Wanneer u wilt weten wat er eigenlijk gebeurd is in en om huize Steemeijer aan de Oostzijde en hoe nu precies deze minder vrolijke sfeer in het gezin is ontstaan, lees dan de geschiedenis, die volgt. Het is een kleine historie uit de wondere wereld van de dieren, een verhaal van een eendje, dat kwam, wegging, weer terugkwam en tenslotte wéér ging, kortom het relaas van het eendje Floor met het wat tragische einde. Echt huisdier OMSTREEKS het midden van mei vorig jaar bracht dochter Ank van het gezin Steemeyer een kui ken van ongeveer een week oud mee naar huis van houtwerf Rote in Westzaan. Men noemde het jonge beestje Floor en nam het als het ware op in de huiselijke kring. Het was een heel vrolijk en bijdehand kuikentje. Eerst zat ze (want het bleek een vrouwtje te zijn) in een hokje met kippegaas, beschermd tegen hongerige katten en wat dies meer zij. Het duurde echter niet lang of ze mocnt vrij door het huis en in de tuin rondlopen en toen was het de kat, die bang voor Floor werd. Zo bang zelfs dat ze zich niet bij haar kattenbrood durfde te wagen, wanneer het kuiken, dat onder tussen tot een eendje was opge groeid, zich in de buurt daarvan ophield. Dat Floor een echte huis genoot was geworden, blijkt wel uit het feit, dat ze 's avonds vaak na het rondtippelen door de ka mer bij vader Steemeyer op schoot kwam zitten. Met de boot mee Ook maakte ze spoedig kennis met het water in de vorm van de Een beetje gelach kan er wel bij Zaan. die vlakbij het huis aan de Oostzijde stroomt. Bovendien ontbrak ze nooit op de reisjes naar het Alkmaarder meer. Het gezin Steemeyer ging vaak (en gaat nog steeds) op vrije dagen en in de vakanties met het witte motorbootje Libertynaar dat meer om de dag op het water door te brengen. Floor nam men dan altijd mee in een rieten hengselmand. Steeds was ze dus present bij deze uitstapjes en steeds ook keerde ze weer mee terug naar het huis aan de Oost zijde, nadat ze uren in haar ele ment had rondgesparteld. Verdwenen Zo bracht Floor haar eerste le vensweken door bij melkhande laar Steemeyer. gezond en vrolijk, omringd door de zorgen van het hele gezin, dat steeds met veel plezier de gedragingen van het beestje volgde. Plotseling echter werd Floor het zo liefderijke gezin ontrouw. Op een goede, of liever kwade zaterdagavond omstreeks half juli vorig jaar (Floor was toen dus ruim twee maanden oud) vertrok ze met de noorderzon. Vader, moeder en kinderen Stee meyer stelden alles in het werk haar terug te vinden, zonder re sultaat echter. Floor was weg en bleef weg. Met z'n elven terug Het eendje Floor is ruim negen maanden van huis weggebleven. Dit jaar op Koninginnedag kwam ze warempel weer aanstappen, niet alleen, maar met achter zich tien piepkleine, donzige kuikentjes. Hoewel men Floor nooit van een merk had voorzien, een ring of een bekmerk bijvoorbeeld, was het gezin ervan overtuigd, dat het de Floor van vroeger was. die daar met haar kroost op het erf ver scheen na zo lange afwezigheid. Mevrouw Steemeyer vertelde: „Ze stapte regelrecht weer naar het hokje, waar ze vroeger de eerste dagen in doorbracht" en de heer Steemeyer voegde eraan toe: „Helemaal zeker, voor hon derd procent, waren we natuur lijk niet, maar het kon bijna niet missen. Ze was dadelijk zó echt op haar gemak in het hokje en zó rustig, dat het Floor wel moest zijn. Bovendien, de blauwe kleur in haar vleugels was precies die van het vroegere eendje." Weer echt thuis Na een verblijf van negen maan den „in den vreemde" had Floor dus haar oude woonplaats weer opgezocht, versterkt met een stevig aantal kinderen. De heer Stee meyer sprak het vermoeden uit, dat Floor in die nekten maanden niet zo heel ver van huis was ge weest. Voor het broeden had ze waarschijnlijk een bijzonder gunstig plekje gevonden wat af te leiden viel uit het feit, dat de kuikens zo vroeg in het jaar reeds uit de eieren waren gebroken. Hoe het ook zij, Floor zat daar weer in het hokje, met gespreide vleugels over haar piepend kroost, waarvan er zo nu en dan eens een om de hoek kwam gluren teneinde een kijkje te nemen in de wondere wereld buiten moeders veren. Zo te zien maakte Floor zich niet zo druk over haar plotselinge, won derbaarlijke terugkeer. Ze be schouwde het waarschijnlijk als de gewoonste zaak van de wereld. Mogelijk ook had ze andere, moe derlijke zorgen aan haar eenden hoofd. Tragisch slot In de week na Koninginnedag kreeg de eendjesgeschiedenis, die tot nu toe zo geruststellend ver liep, een tragisch slot. Dinsdagmid dag, 3 mei, verdronk een van de tien geel-bruine, levendige kinde ren van Floor in de waterkom, die in het hokje stond. Wel jammer natuurlijk, maar och, er waren nog negen kuikentjes over. Van die negen echter gingen er woensdag met de sortering, die het archief ons op het gebied van de garnaal kan bieden Speciale technicus Maar hoe veelomvattend het ma teriaal van het Geluidenarchief ook is, de hoorspelstudio kan het toch niet buiten een speciaal soort tech nicus stellen. Dat is de geluiden maker. die er bijna een sport van maakt om verschillende geluiden zo na te bootsen, dat ze helemaal echt lijken. Er zijn nl. geluiden, die in natura opgenomen, door de mi crofoon vervormd worden. Boven dien zijn er geluiden, die men niet zomaar even op kan nemen. Een huis, dat met oude balken en al in elkaar stort, krijgt men niet elke dag voor de microfoon. Geen nood! Deze plaat, die bekend staat als r0etjes hielpen niets, een stroop- .applaus 2458" schijnt ontstaan te tocht onder secretaressen en typis- Ket summum zijn tijdens een heel bijzondere op name, waarvan wij, ook in verband met de enorme oplage van dit blad, geen finesses over het programma en de desbetreffende medewerker willen vermelden! In deze opname met een groot publiek hief aan het slot van een der programma-onderdelen een be kend en zeer populair medewerker zijn arm om terwille van het ge luid het applaus aan te wakkeren. Helaas knapte er iets in het mechaniek van het draagstel van zijn broek, waarop deze lang zaam doch gestaag tot op zijn enkels daalde. Het was een ap plaus om nooit te vergeten! BabygeluidSchaars ten om diverse formaten brei naalden te proberen, gaf al even min resultaat. Het heeft een hele dag onderzoek gekost, totdat de technicus tot de conclusie kwam, dat het beste ge luid van duellerende sabels kon worden bereikt door twee normale sabels te gebruiken! LJET seizoen van de Kanaal- -*-* zwemmenj breekt aan. Overal ter wereld zijn reeds zwemmers aan het oefenen om in de warme zomermaand de grote sprong te wagen. Ook al is er tijdens die spronggeen sprake van springen. Integen deel: Kanaalzwemmen is een afmattende en dikwijls misluk kende aangelegenheid. Hoe het ook zij: men blijkt het elk jaar weer te willen proberen. Vaak lukt het, vaker mislukt het. Voor een technicus, die graag gebruik maakt van rinkelende kettinkjes in een lege fles om een arreslee na te bootsen en gekreuk te papierstroken om het lopen in de sneeuw te imiteren, was dat natuurlijk een enorme teleurstel ling. Met alles, wat er verder in het geluidenarchief te krijgen is. be staan er ook een paar onvervulbare wensen! Zo wacht de hoorspelre- wacht wil slepen gisseur nog steeds op de geluids- Merkwaardig is. dat sommige toch plaat, waarvoor hij op de bestelbon voor de hand liggende geluiden hacj geschreven: „Geluid van hol- niet zó uitgebreid aanwezig zijn. jende paarden, die stilstaan". i Drie en dertig kilometer zwem- Neem het geluid van een baby: de hoorspel- of klankbeeldregisseur heeft dan maar de keuze tussen twee 'anonieme) babies, een van tien dagen en een van een half jaar. Wanneer we dat vergelijken Wie met de boot over het Nauw van Calais gaat, moet daarvoor enkele tientallen gul dens betalen. Wie dezelfde af stand zwemmend af wil leggen, mag wel een drieduizend gulden terzijde leggen. Kanaalzwemmen is een dure sport. Voor training, uitrusting, volgboot en afwach ten tot het gunstige ogenblik is aangebroken, moet men ferm hebben gespaard. Men dient dus wel degelijk te weten wat men begint als men de jaarlijkse prijs van tienduizend gulden in de Alles moet meezitten men, daar komt het in hoofdzaak op neer. In hoofdzaak. Want in feite komen tal van andere factoren om de hoek kijken bij dit zee- zwemmen. Het succes van de tocht hangt af van weer, wind, getijen, stromen, woeligheid van de zee, het tijdstip waarop wordt gestart en natuurlijk de lichamelijke conditie en ge traindheid van de zwemmer. Zel den is hel weer echt gunstig. Toch slagen elk jaar verscheidene zwem mers erin en vaak zijn daar vrouwen bij. Engelsman de eerste De Engelsman Webb was in Captain Bayton met zijn zeilpak en pagaai. Rookt hij een sigaar of heeft hij de thermometer aangelegd? (1848) Dover naar Calais af in 21 uur en 45 minuten. Hij was de enige die in de vorige eeuw het waagstuk leverde. Twee personen slechts hebben de tocht in beide richtingen vol bracht: de Engelsen E. H. 'femme en Tom Blower. Langer nog deed (op 6 augustus 1923) H. Sul livan, ook een Engelsman, er over; hij lag 27 uur en 25 minuten in het water. Een soort record sloeg de Fransman Georges Michel, die van Grisnez naar Dover zwom in 11 uur en 5 minu ten. Nog lang genoeg trouwens! De jongste Kanaalzwemmer was Philip Mickman die 18 jaar 1875 de eerste die het Kanaal oud (in 19491 23 uur en 48 minu- overzwom. Hij legde de route van ten over de afstand zwom. 150 gulden per week De kosten van zulk een onder neming (trainer, onderdak, kost) zijn ongeveer 150 gulden per week. Het wachten op gunstig weer kan weken, soms zelfs maanden duren Op trainingstochten en ook op de grote dag zelf vraagt de eigenaar en bestuurder van de volgboot ongeveer 25 gulden per uur. Bo vendien gaan twee ervaren zee lieden mee die de getijstromen op hun duimpje kennen. Men laat de adspirant-Kanaal zwemmers insmeren met 10 tot :lerties- 13 pond lanolinevet dat uit schaapsvacht ivordt gewonnen en zeer duur is. Dan gaan er op de grote dag een dozijn handdoeken mee alsmede dekens en kleren. Ook aan voedsel ontbreekt het uiteraard niet. Ervaren trainers adviseren: 12 broden, 3 pond glucose (druiven- suiker), 1 pond gerstesuiker, grote hoeveelheden chocolade en suikerwerk, 3 kippen, 3 liter bouillon, soep, twee vaatjes wa ter, ponden kaas en nog 12 pond tomaten en ander fruit voor de meevarenden. Kanaalzwem men is een vermageringskuur die zijn weerga niet heeft. „Zeilzwemmen" Behalve zwemmen kan men ook op andere manieren het Kanaal Moeder Floor met haar kroost. morgen, 4 mei, drie dood door on bekende oorzaak. In de nacht van woensdag op donderdag, 5 mei, volgden er twee en op de dag van de bevrijding zelf weer drie. Het gezin Steemeyer stond voor een raadsel. Waren de kuikentjes ziek, kregen ze te veel wormen of waa het brood met levertraan de oor zaak van hun plotselinge einde? „We snappen er niets van," zei de heer Steemeyer. Floor zelf zag er waarschijnlijk ook geen gat meer in. Toen het merendeel van haar kort tevoren nog zo levenslustig kroost was doodgegaan en haar taak als moe der dus min of meer ten einde was, vloog ze weg in de richting van de Zaan. Dat gebeurde op don derdag 5 mei. Eén kuikentje was er toen nog in leven. Het trok zich kennelijk weinig aan van de dood van haar broertjes en zusjes en het plotselinge vertrek van haar moeder. Het was een en al leven digheid en dartel rende het door de huiskamer rond tot vreugde van de familie, die in dat laatste kuiken de Floor van vroeger weer zag. In de nacht van donderdag op vrijdag. 6 mei, echter kwam ook deze laatste vertegenwoordi ger van het Floor-geslacht (door een ongelukje) om het leven. Dit nu was de geschiedenis van het eendje Floor, dat kwam, ging, terugkwam en tenslotte weer weg vloog enkele dagen geleden. En het laatste met het doodgaan van de tien kuikentjes is de reden van de wat droevige stemming in gezin Steemeyer. Het was toch zo grappig om Floor daar te zien zitten met al dat kleine, piepende grut onder zich en om zich heen. Daarom kan moeder niet nalaten af en toe naar buiten te kijken naar de lege plek op het grasveld en daarom zegt vader telkens: „We vinden het toch zo jammer". In het huis aan de Oostzijde in Zaandam hoopt men nu nog op één ding en dat is dat Floor nóg eens terug zal komen, misschien wel weer met kuikens. De broed tijd is namelijk nog niet voorbij en het zou toch leuk zijn als het oude vertrouwde eendje weer voor de gastvrije deur kwam te it aan met achter zich wéér zo'n koppel donzige, piepende kin- Voor de liefhebbers ran vol-aromatische koffie Voor de liefhebbers van mild-geurige koffie Voor de liefhebbers van mild-krachtige koffie Voor de liefhebbers van pittige koffie pak 250 gram pak 250 gram pak 250 gram pak 250 gram Er zijn 4 groepen koffie drinkers in ons land de liefhebbers van vol-aro matische, van mild-geuri ge, van mild-krachtige en van pittige koffie. Daarom heeft AH uit de beste koffiesoorten de juiste mélanges samenge steld, voor alle vier de smaken, dus ook voor uw smaak Deze vier mélanges hebben alle de zelfde kwaliteit: de beste en maar één verschil de smaak Albert Heijn Koffie - de koffie precies naar uw smaak en „Geluidsmotor" No. 1 Jan Oradi (derde van links), die het geluid van krakende of piepende deuren, kuikens, alle motoren en wrikkende roeispanen prompt op „bestelling" levert. Kanaal-kanonnen De tijd komt weer, dat glibbe rige mannen en vrouwen, met kilo's vet ingesmeerd, langs de stranden van Het Kanaal staan te trappelen van zwemeneryie. oversteken. Zo deed de Amerikaan Captain Bayton het in een soort waterdicht zwempak dat voorzien was van een zeiltje. Hij roeide zich met een pagaaitje rustig naar de overkant (1848). Een „acht" van de Oxfordse uni versiteit stak eens roeiend over (in 4 uur en 22 minuten); dat was in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Dominee Sidney Swann deed het alleen in een skiff in 3 uur en 50 minuten. Natuurlijk was de eerste tocht door de lucht ook een grote op merkelijkheid in vroeger jaren: B 1 r o t wipte, op 25 juli 1909, het Kanaal over. Opnieuw komt nu nóg een moge lijkheid ter sprake. Eens heeft men plannen gemaakt een tunnel onder het Kanaal aan te leggen. De eerste gedeelten werden, aan de Franse kant, zelfs gegraven. Onlangs was er in Engeland weer sprake van uitvoering dezer plan nen. Nu is de kans groot dat men onder water kan oversteken. Zal dat de Kanaalzwemmers weerhou den? Wij denken van niet. Zij be schouwen het als een moedig» sport En dat is het ook.

Allerhande | 1960 | | pagina 3