r
lV
AH-lucifersdoosjes
FILUMEME-
wak
Ciska Verheul
1
2o/
I
"N
Achter de schermen van
een nieuwe produktie
Wat er allemaal
komt
voor
kijk
en
Nasi goreng Vijftig emblemen op
klapt uit de keuken
ROLPENS
3^ i
EXTRAATJE
li—miiif*
JifJP
i
7
Grijp vast
een
handia plastic
suikertancretje
GRATIS!
in eenvoudig
gewaad
„De poelier"
„Koninginnetjes" zeer gezocht
Hl
V
ir
-vi
V
|S
De „levensgeschiedenis" van de Cake Mix
SNEL OPLOSBARE
SUIKERKLONTJES
fessen zo op
Nimmer te koop
geweest
Aiher! Hei in hee'! ze
voor u gepeld!
Veel eenvoudiger
mKY-pozoR/
verzamelen van
lucifersmerken
•miNBS/imtM
Shmmsmimi
Beginnend
verzamelaar
kan al
zeldzaamheden
bezitten
mmmm
I
Van witte bonen een sla maken
JA1NUAR1
ALLERHANDE
3
AERIEHS ROUMAIHS
tnf
LIHEE AEREE
T*AH5 (AM AO*
AIR MHK
l^| ZWITSER-tAND I
in^sSH 1
tn
Itn
WANNEER een groot bedrijf als Albert Heijn een ge
heel nieuw produkt wil uitbrengen, dan komt er een
heel apparaat in beweging. Het is er ongeveer mee als
met het in produktie brengen van een nieuw model auto
of tal van andere dingen.
Zo'n auto wordt, zo ongeveer vijf jaar voordat hij in produktie
komt, ontworpen en, zeg maar, een jaar later werkelijk ter hand
genomen; dan wordt een zogenaamde produktieband opgebouwd.
Natuurlijk komen er in dat grondmodel van die eerste ontwerper,
nog allerlei veranderingen maar het komt er toch op neer dat
men, vooruitziend op stijl en mode en andere zaken die de smaak
van de toekomstige koper, van het publiek bepalen, gewoon moet
gokken met een miljoenenproject in de hoop dat het zal lukken.
Vaak lukt het. Vaak echter ook niet. De automobielfabrikatie is
moeilijk.
Dan was er het ■probleem van
de houdbaarheid. Cake
in poedervorm en dus verkocht
in pakjes, moet iii de winkel
en ook in de voorraadkast van
de huisvrouw, enige, tijd houd
baar zijn. Houdbaarheid echter
is moeilijker te bereiken naar
mate een mengsel ingewikkel
der wordt. Dat is te begrijpen
de verschillende ingrediënten
werken op elkaar in.
LJEEL wat moeilijker dan bij-
1 voorbeeld het in produktie
nemen van een bloemmengsel,
waaruit feilloos een prachtige
cake moet voorkomen. Toch komt
ook daar heel wat bij kijken.
Toen AH het voornemen opvatte
om een geheel nieuw, een uniek
cakepoederprodukt te gaan ma
ken, kwam men meteen te staan
voor de vaste reeks hindernissen.
Het ging om het nieuwe AH-
produkt Cake Mix. Als bekend
is dat een mengsel in poeder-
vorm waarmee men feilloos een
cake kan bakken. Een cake die
niet kan mislukken!
Proefnemingen
Elk nieuw produkt vraagt een
periode van langdurige proef
nemingen en onderzoekingen Het
begint in het laboratorium, in de
proefbakkerij en zo geleidelijk-aan,
bij het vorderen van het project,
komen meer afdelingen „er in
duiken".
Toen men Cake Mix begon te
ontwerpen, kwamen de problemen.
Ten eerste moest men een meng
sel maken dat een cake zou voort
brengen die geheel gericht was op
de Nederlandse smaak.
Want Engelse cakes bijvoorbeeld
zijn veel droger Ook Amerikaanse
cakes zijn droger, broodachtiger
Dat geldt ook voor de cakes die
gemaakt kunnen worden van Ame
rikaanse mengsels En dat smeuïge
van een vaderlandse cake is nu
juist tevens wat het samenstellen
van een bloemmengsel zo moeilijk
maakt.
Een tweede probleem
was: de cake
mocht nooit mis
lukken. Met andere
woorden: het mengsel
moest zodanig zijn sa
mengesteld dat de cake
altijd mooi goudkleurig
uit de oven zou komen.
Toen men bezig was met de
proefnemingen ontdekte men
bijvoorbeeld dat een bepaald
verpakkingsmateriaal ongunstige
invloed uitoefende op het meng
sel; bepaalde minuscule metaal
deeltjes veroorzaakten een che
mische reactie.
„Diep" uitgcmalen
Zo was er meer: men kwam tot
de ontdekking dat slechts een
zeer „diep" uitgemalen bloemsoort
(waarbij dus alleen het binnenste
van de korrel vermalen wordt) te
gebruiken was. Dit ook alweer
in verband met geheimzinnige
reacties en beïnvloedingen.
Het grote probleem was
inderdaad de samenwo
nenden van het pakje
harmonie te doen leven.
Het is gelukt. Dat men er ander
half jaar voor nodig heeft gehad
behoeft niet te verwonderen. Ver
der was een voorwaarde dat de
Cake Mix „te betalen" moest
zijn en ook dat de cake snel
en vooral gemakkei ij k te
maken moest zjjn.
Al die problemen werden samen
werkend opgelost. De verpakkings
mensen van het bedrijf bogen zich
erover, het laboratorium en
proefbakker concentreerden zich
erop, de fabriek zocht naar midde
len de verpakking van het meel
achtige mengsel dat met zo soepel
„liep" als andere meelsoorten en
bakpoeders, gemakkelijk te laten
verlopen en zo kwam, voor één
dier duizenden produkten die AH
in de winkel heeft, een geweldig
apparaat in werking,
Meest gewilde smaak
Afgezien van het produkt-zelf
waren er zijdelingse problemen.
Bijvoorbeeld. Hoe moet het meng
sel heten? Wat is de juiste smaak?
Wat is de meest gewilde smaak?
Er werd proefgebakken en door
deskundige proevers (uit het be
drijf samengestelde jury's) ge
proefd. De ontwerpers van de ver
pakking kwamen erbij. Welke
kleuren? Welke tekst moet er op
het pakje? Van alle afdelingen
kwamen de experts en deden hun
duit in het zakje.
En nu, na al dat werk achter de
schermen, liggen in de AH-winkels
de vrolijke geel-blauwe pakjes, en
de huisvrouw neemt ze (in steeds
groter hoeveelheid) mee in haar
zelfbedieningsmandje of haar bood
schappentas en maar heel weinigen
weten welk een schat aan vak
kennis, ervaring, wetenschappelijke
onderzoekingen en culinaire intuï
tie elk pakje bevat.
Op die manier komt een pro
dukt tot stand. In dit geval het
voor ons land geheel nieuwe
produkt Cake Mix. waarmee
de huisvrouw (en ieder' ander!)
zonder kans op misluk
ken, alt ij d een schoonheid van
een cake kan bakken. Zonder
lam armpje van het kloppen,
zonder ingewikkeld inkopen van
allerlei ingrediënten, zonder veel
vuile pannen en potten en zon
der tijdverlies. Want in een wip
is de cake klaar!
DIT
Doe het
meteen,
want de
Bij aankoop
van
een doos
sy
(inh. 1 kg 225 stuks)
a 1.19 per doos
«KM1
•;um
filiaal van
Albert Heijn
terecht
extraatje
in elk
TVASI betekent rijst, goreng be
tekent gebakken. Een eerste
vereiste is dus dat u de beschik
king heeft over een p*n goede,
droge rijst, dus Siam-rijst.
Dat houdt dus in dat u rijst
heeft gekookt in de verhouding
van een kopje rijst op twee kop
jes water en dat u er een weinig
zout aan toegevoegd heeft.
In de keuken heeft u verder
klaar staan, voor laat ons zeg
gen een pond rijst: een ons fijn
gesneden ham, een ons of ander
half fijn gesneden vleesresten.
twee eetlepels bijzonder fijn ge
hakte uien (en als het wat meer
is hindert het ook niet!), een thee
lepel Sambal Oelek (voor de ge
routineerde rijsttafelaars ook al
weer iets meer!), één a twee teen
tjes knoflook, fijn gesneden. En
verder nog een uitje of wat, ge
woon gesneden om apart te frui
ten.
En dan wat olie waarin u be
gint de twee eetlepels zeer fijn
gehakte ui en de knoflook heel
licht bruin te fruiten. Daarna
gaat er de Sambal Oelek bij en
een beetje zout. Dit laat u dan
een minuut of vijf doorfruiten
waarna er de ham en het vlees
bijgevoegd worden en zo mogelijk
wat vleesjus en anders wat boter
en ;en beetje water. (Van dat
laatste maar erg weinig!).
Ook ham en vlees nog zo'n mi
nuut of vijf mee laten doen onder
voortdurend roeren opdat alles
niet tè bruin wordt. Dan gaat de
rijst erbij, blijven roeren geduren
de een minuut of -tien, in die tijd
in een andere pan de andere ui
en fruiten die apart op een schaal
tje op tafel komen.
CISKA VERHEUL
EEN bezoek aan Schiphol, kort na het middaguur, wan
neer vliegtuigen achter elkaar opstijgen en landen, is
telkens weer een belevenis. Ook het kleurige schouwspel
van de beschilderde vliegtuigrompen en staarten is een
attraktie op zichzelf en in de Schipholrestaurants
voorwerp van levendige discussie!
De nieuwe serie lucifersmer
ken van Albert Heijn gaat ons
uit dc moeilijkheden helpen wat
deze discussies betreft. Van
vijftig luchtvaartmaatschappijen,
uit alle delen der wereld, zijn de
emblemen op de doosjes afge
drukt.
Nimmer tevoren is een
dergelijke verzameling in
Nederland te koop geweest.
Natuurlijk zijn er tal van
luchtvaartmaatschappijen, zoals de
K.L.M., die boekjes of doosjes luci
fers met eigen emblemen aan pas
sagiers en relaties uitreiken. Die
zijn echter niet te koop en over het
algemeen niet zo kleurrijk uit
gevoerd.
Vaste klanten
Ten minste veertien van de op
de AH-lucifersdoosjes afgebeelde
emblemen kunnen we geregeld op
Schiphol zien. In de eerste plaats
de K L M. Op het ogenblik vliegt
de KLM met twee verschillende
staartbeschilderingen: de rood-wit-
blauwe staart met het KLM-
embleem (dat gaat verdwijnen) en
het opvallende streepmotief met in
een witte cirkel de letters KLM in
het rood en daarboven de kroon
Dit laatste motief valt beter op.
hetgeen op drukke vliegvelden,
waar toestellen van zoveel maat
schappijen naast elkaar staan, van
belang is.
Vogel hoofdmotief
Meestal vormt een vogel of vleu
gel het hoofdmotief in de emble
men, met daarin verwerkt de naam
ran de maatschappij, de kleuren
ran de vlag of een voor dat land
karakteristieke afbeelding.
Zoals bij de Suid-Afri
kaanse Lug diens geregeld
op Schiphol), met een gevleugel
de Springbok als wapen. East
African Airways zocht het
in een halve vleugel met een
springende leeuw en West
African Airways in een
galopperende, gevleugelde olifant.
Sprekend voor het eigen land is
ook de kangoeroe van Trans
Australia Airlines, op
een k'aartondergrond. Deze maat
schappij vliegt niet op Neder
land, maar geregelde bezoekers
van Schiphol hebben het embleem
toch wel gezien, nl. afgebeeld op
de door Fokker voor TAA ge
bouwde Friendships.
De SAS (Scandinavian
Airlines System», tien jaar
geleden samengesmolten uit de
Deense, Noorse en Zweedse maat
schappijen, voert een wapen, waar
in de drie landen gelijkelijk zijn
vertegenwoordigd: een goudkleu
rige vleugel met in het midden
dc gekroonde vlaggen van de drie
landen.
De gebochelde
Linneu Gomes is de man die
na de tweede wereldoorlog de
REAL stichtte, thans de groot
ste maatschappij In Latijns-
Amerika. Zijn mascotte was eer
gebochelde nar en zo sieren a
z(jn 11!) vliegtuigen deze merk
waardige figuur.
De Westduitse Lufthansa
handhaafde de slanke, zwarte
vogel op gele ondergrond, die vóór
de oorlog de vliegtuigen van de
Deutsche Lufthansa sierde. Opmer
kelijk is dat de luchtvaartmaat
schappij in Oost-Duitsland, die zich
thans Deutsche Lufthansa
noemt, vrijwel hetzelfde embleem
voert.
De El Al van de jonge staat
Israël koos de zespuntige David
ster. met een blauwe vleugel, als
wapen. Trans Canada Air
lines koos de Maple Leaf als ken
merk.
Oorlogsembleem
Heel apart is ten slotte het ken
teken van The Flying Tiger
Line, een grote Amerikaanse
onderneming, die zich specialiseert
in vrachtvervoer tussen de Ver
enigde Staten en het Verre Oosten.
Een vliegtuigneus in de vorm van
een haaiekop herinnert aan de ge
vreesde vliegende tijgers uit de
laatste wereldoorlog, onder aanvoe
ring van de Amerikaanse generaal
Claire L. Chennault. Na 1945 zoch
ten generaal Chennault (inmiddels
overleden) en zijn vliegers het in
de burgerluchtvaart, waarbij zij de
haaiekop als embleem voor hun
„Vliegende Tijger Lijn" kozen.
In de AH winkels zijn nu ook
verkrijgbaar heerlijke, vers ge
brand e, ongezouten gepelde pinda's
in zakjes van 200 gram. Het zijn
dezelfde pinda's die u ook in dop.
dus ongepeld kunt kopen, echter
iets kleiner van formaat en fijner
van smaak.
Wij weten het. sommigen onder
ons vinden dit pellen wel een leuke
bezigheid. Moeder echter heeft wel
eens bezwaar omdat dit pellen
nogal wat stof veroorzaakt en de
vliesjes overal heen stuiven. Dit
pellen of doppen, zoals u het noe
men wilt, heeft Albert Heijn voor
u gedaan.
Machinaal, dus vlug en goed
maar vooral erg voordelig. Dit
zult u beamen, wanneer wij u
vertellen, dat zo'n zakje van 200
gram heerlijke, vers gebrande, ge
pelde pinda's, de inhoud bevat van
ruim 300 gram ongepelde pinda's
en de prijs per zakje slechts 49 ct.
bedraagt, Wij zijn er zeker van.
dat het u net als ons zal vergaan,
nl u zult het zakje wel zo leeg
willen eten, Dit is echter niet zo
eenvoudig, want 200 gram gepelde
pinda's is heel veel. „„r,„TrT
CISKA VERHEUL
een speciale lekkernij
voor de liefhebbers
Vj/AT IS eigenlijk rolpens?
Rolpens wordt gemaakt van
rundvlees (lapjes), spek,
nootmuskaat, zout, ge
stampte kruidnagelen
en peper. Het vlees wordt niet
te fijn gemalen, met de blokjes
spek en de kruiden gedurende
een nacht weggezet en de vol
gende dag in zakjes gedaan, die
van „pens" zijn gemaakt.
„Pens" is de huid van een koeie-
maag die zeer goed zowel van
binnen als van buiten is schoon
gespoeld. Met een grove naald en
garen worden er dus zakjes van
genaaid, die met bovenstaande in
grediënten worden gevuld. Daarna
worden deze zakjes dichtgenaaid,
even hier en daar ingeprikt om
barsten te voorkomen, waarna de
Dens twee uur in ruim kokend
water wordt gekookt. In het kook
water zout en wat kruidnagelen
Af laten koelen in een vergiet en
een Keulse pot bewaren in een
kwart van het kooknat, vermengd
met drie-kwart azijn Hierop wordt
voor betere conservering een laagje
vet gegoten.
Daar het veel werk is om rol
pens te maken, gaat men uit van
grote hoeveelheden: 4 kg. runder
lapjes, 4 ons spek, een half ons
zout, 4 nootmuskaten, 70 gram ge
malen kruidnagelen, 20 gram vers
gemalen peper en de benodigde
pensen.
Erg bewerkelijk! Maar stel u ge
rust, het kan heel wat eenvoudiger,
nu rolpens kant en klaar in blik
verkrijgbaar is: smakelijk en van
een bijzonder goede kwaliteit! Rol
pens dient in dikke plakken ge
sneden te worden, waarna ze aan
beide kanten fraai bruin gebakken
wordt. In een andere pan staan te
gelijkertijd forse schijven appel
(van klokhuis ontdaan) eveneens
heerlijk bruin te bakken. Op iedere
schjjf rolpens legt men een schijf
appel en verder geeft men er dan
nog rode kool bij en vers gekookte
aardappelen.
Als men geen tijd heeft om
rolpens en appelschijven te bak
ken, snijde men de rolpens in
plakken, de appelen eveneens
en men legt de rolpens en de
appelen laag om laag in een
vuurvast schoteltje, waarna men
er wat bouillon bij giet en het
schoteltje gedurende ongeveer
een half uur in de oven laat
stoven. Iets minder smakelijk,
maar zeer eenvoudig want men
heeft er geen omkijken naar!
Een hapje rauwkost
EïAT rauwe hapje betekent nl.
gezondheid, met lepels, im
mers op die manier krijgt u de
zo broodnodige vitaminen binnen.
Eet
eens v
eldsla
U koopt veldsla per gewicht,
wast ze goed en laat ze uitlek
ken. U maakt een slasausje van
wat olie en citroensap, een snuif
je peper, een lepeltje mosterd,
een vleugje zout en een zeer
fijn gesnipperd uitje. U neemt
een gekookt bietje, maakt het
schoon en snippert het eveneens,
waarna het met de veldsla
(droog uitgeknepen) door de sla
saus wordt geroerd U garneert
deze sla met partjes hard
kookt ei. Fleurig en bijzonder
smakelijk!
Zuurkoolsla
De zuurkool (u rekent ruun
een half ons per persoon), dient
u wel even af te spoelen, waar
na u ze uitknijpt en zeer fijn
snijdt Ook hier komt weer een
bietje aan te pas, schoongemaakt
en klein g sneden en een beetje
kropsla. Verder mayonaise, op
geluisterd door wat mosterd, p"-
per en een fijn gehakt uitje De
slablaadjes wast u, droogt ze en
plukt ze in kleine stukjes en dan
roert u alle groenten met de
mayonaise en eventueel nog een
scheutje citroensap luchtig door
elkaar. Voor de liefhebbers een
delicatesse.
Geraspte wortel
Worteltjes van steeltje en bo-
ventopje ontdoen. Vooral niet
krabben, maar goed wassen en
eventuele ongerechtigheden weg
snijden. Daarna de worteltjes
raspen op een grove rasp. Ser
veren met wat citroensap en fijn
gehakte peterselie. Pittig en fleu
rig, ontzaglijk gezond door de
zeer bijzondere vitaminen.
T^EN uitgave van de Neder-
landse Bond van Poeliers en
Wildhandelaren in Den Haag is
„De poelier" een perio
diekje dat zich, zoals spreekt,
richt op het bereiden en ver
orberen van kip, van wild,
kortom van alles wat in de win
kel van de poelier (en tegen
woordig ook elders) te koop is.
Afgezien van een prijsvraag be
vat het orgaantje, dat er sma
kelijk uitziet en gedistingeerd
van uiterlijk is, een aantal vro
lijk getinte stukjes van bekende
publicisten. Wij noemen Ir. E d
mond Nicolas, C. J. Kelk
en Harriet Freezer.
Geen luxe meer
De redactie schrijft:
„Het eten van wild en gevo
gelte wordt in Nederland ten
onrechte nog altijd als een soort
van luxe beschouwd. Wanneer
de huisvrouw onverwachts een
braadkuiken op tafel brengt, is
de heer des huizes geneigd uit te
roepen. „Zeg, er is toch geen
feest vandaag?" en ijlings gaat
hij in zijn geheugen na of het
toevallig geen tien of vijf en
twintig jaar geleden is dat hij
moeder (toen nog meisje) ge
vraagd heeft.
Eet-revolutie
Dat het buitenland bijv. het
produkt van de Nederlandse
pluimveehouder, de kip, beter
weet te waarderen wordt ver
volgens naar voren gebracht.
Dat hierin stellig een verande
ring is gekomen die snel
een soor* eetrevolutie zal
den (nu kip bijv. in tal van an
dere winkels dan die van de
poeliers te verkrijgen is) zal
geen verwondering wekken; bo
vendien is de prijs van kip niet
bijster hoog.
Recepten
Over de wijn bij wild schrijft
C. J. Kelk. Inderdaad: er hoort
wijn bij gevogelte en ander soort
gelijk gebraad en wie Kelks
stukje leest loopt het water in
de mond. Dat is trouwens ook
liet geval bij het lezen van de
mooie recepten die men in het
boekje vindt, Ook aan de kip
wordt in dit opzicht smullerige
aandacht besteed.
Het adres van de Bond
Daendelsstr, 23, Den Haag.
TO K0CKABSIRR4
lAÜBHIfiB -MCXASS
S i ït! 0 SS CHS
t-i
lüNbwAiïSM**)sss;
ALS iemand een goede tien jaar geleden eens had ge
ïnformeerd naar het aantal verzamelaars van luci
fersmerken in ons land, dan zou zijn gebleken dat zelfs
de bekendste filumenisten niet meer dan twintig of
dertig collega's" kenden. Waren het toen dus ten hoogste
enige honderden, thans zijn er vele duizenden, die deze
plezierige liefhebberij beoefenen.
Tóch was er al eerder, om
streeks de eeuwwisseling, een
grote belangstelling, in het bij
zonder bij de jeugd. Toen waren
de etiketten het bekijken ook
waard; naast allerlei dieren en
voorwerpen, die als „merk" dien
den, stonden er ook bekende ge
bouwen, monumenten en be
roemdheden op afgebeeld.
Tot de tegenwoordig zeer ge
zochte exemplaren uit die tijd
behoren vooral de zogenaamde
„koninginnetjes", merken met
afbeeldingen van H.M. Konin
gin Wilhelmina, en Koningin
Emma en vele vorsten uit ons
Koninklijk Huis. Ook Paul Kru-
ger, die destijds hier te lande
zo'n grote populariteit genoot,
is op verschillende etiketten ver
eeuwigd.
minder en het gevolg was dat in
de periode tussen de beide wereld
oorlogen het aantal merken betrek
kelijk klein bleef, terwijl de etiket
ten zeer eenvoudig werden gehou
den. Voeg hierbij nog de uitvinding
van de lucifersboekjes, die zelfs in
de Verenigde Staten in korte tijd
de gewone doosjes vrijwel geheel
verdrongen en het zal niemand ver
bazen dat in Europa slechts weini
gen tot het verzamelen van luci
fersmerken overgingen.
Oosters
In het toenmalige Nederlands-
Indië lag de zaak anders Japan
heeft daar, en in geheel Azië. steeds
tegen de Zweedse en Oostenrijkse
'later Tsjechische) fabrieken moe
ten concurreren. Daarbij kwam
tevens de Oosterse mentaliteit, zo
;eheel verschillend van de Euro
pese, een rol spelen. Veel langer
dan hier bleef een doosje lucifers
een luxe artikel, zodat bij aankoop
wel degelijk op kwaliteit werd ge
let. Toch gaf een kleurrijk etiket,
met een aantrekkelijke afbeelding,
meestal de doorslag.
Gebruiksartikel
In de loop der jaren werden de
lucifers steeds meer tot huishoude
lijk gebruiksartikel. De „salonluci
fers" verdwenen en daarmee tevens
de mooie etiketten.
Door de vorming van de Zweedse
trust en de staatsmonopolies in vele
landen werd ook de concurrentie
Uzet de witte bonen enige uren in warm water te weken, u giet
het water af en kookt ze met ruim water, licht gezouten, tot
ze gaar zijn. Dan haalt n met een schuimspaan een deel van de
bonen uit het kooknat en het andere deel laat u erin. De bedoeling
is dat u daar de volgende dag een geurige soep van gaat maken.
De bonen die u eruit heeft ge
haald, laat u afkoelen. In die tijd
tijd maakt u een heerlijke pikante
slasaus door wat mayonaise te
nemen, er wat mosterd bij te voe
gen. wat vers gemalen peper, een
gesnipperd sjalotje of uitje, een
scheut citroensap en zonodig nog
wat zout Voorts voegt u er bij:
paprikapoeder, een snippertje thijm
en een beetje tomatenpurée uit een
blikje. Persoonlijk houd ik van
„het" teentje knoflook om er de
slakom mee m te wrijven, maar dat
is helemaal een kwestie van eigen
inzicht en beslist geen noodzaak.
Witte bonen en de zeer pikante
mayonnaise worden nu voorzichtig
met elkander vermengd en het ge
heel wordt met wat plukjes veld
sla gegarneerd
U kunt er saucijzen bij geven en
gekookte aardappelen.
CISKA VERHEUL
Exportetiketten
Koning Edward en konin
gin Alexandra op een
voor Export bestemd
merk (1906)
Waarschuwing tegen wat
er gebeurt als kinderen
met lucifers spelen. Tsje
chisch merk (1919)
Vliegende schotels op een
Joegoslavisch exportmerk
(1958)
Mijnwerker met lamp op
merk uit het Saargebied
(1947)
Twee uitzonderlijke vogels
op Australisch merk (1948)
Een van de vele merken
uit India met godheid uit
de Hindoemythologie.
Grotere keus
Overal ter wereld wordt reclame
op lucifersdoosjes en boekjes ge
maakt. Zo krijgen de verzamelaars
een steeds grotere keus, komen er
meer en meer interessante etiket
ten en neemt ook het aantal
verzamelaars toe!
Pionieren
Zo zien wjj dan ook dat de
exportetiketten van de Euro
pese fabrieken heel wat inte
ressanter waren dan de voor
„eigen land" bestemde. Vooral
tussen 1900 en 1914 verschenen
de fraaie exemplaren, in vele
kleuren, soms gevernist, met
afbeeldingen van mooie meisjes
(ook toen dus pin-ups!), auto's,
vliegtuigen, mythologie, alle
mogelijke dieren, draken, te
veel om op te noemen.
Propaganda
Na 1950 werden overal de etiket
ten weer wat fleuriger. Zowel in
Duitsland en Japan als aan ge
allieerde zyde werden gedurende
de oorlog doosjes en boekjes luci-
-ters uitgegeven met allerlei propa-
gandaleuzen. Sinds 1945 gebeurt dit
in de landen achter het ijzeren gor
dijn nog steeds, zelfs in toenemende
mate. Naast politieke onderwerpen
treft men evenals in het westen
series aan over veilig verkeer,
bosbrandbestrijdmg. museumbe-
zoek, sport en zo meer.
In tegenstelling tot postzegels, die
van den beginne af officieel wer
den uitgegeven, zodat alle, met de
nodige gegevens bekend zijn en
catalogi konden worden samen
gesteld, valt er op het gebied van
de lucifersmerken nog veel te pio
nieren.
Voor een filatelist blijft
een Mauritius een voor al
tijd onbereikbare droom om
van de vele dure uitgaven
maar te zwijgen. Zelfs een
beginnend filumenist kan
echter dikwijls al zeldzaam
heden bezitten, waar meer
gevorderden jaloers op zijn.
CATALOGUS
Met de groeiende belangstel
ling worden in vele landen
pogingen gedaan tot het samen
stellen van catalogi. Ook in ons
land is er de nodige activiteit: De
Studiegroep lucifersmerken van
de Nederlandse Vereniging „De
Verzamelaar" heeft al heel
wat interessante bijzonderheden
gepubliceerd, terwijl op de vele
beurzen, die de vereniging iedere
maand in alle delen van het land
organiseert, lucifersmerken een
belangrijke rol spelen.
4|Rl\W
MINNESOTA
