Triomf en tragiek aan het IJsselmeer ONVERBIDDELIJK KNIJPT DE DIJKTANG ELBURG VAN ZIJN HUIDIG BESTAAN AF AH- medewerkster wordt televisie-omroepster TONIJN verovert Nederland Één dag verkoopster in een kruidenierswinkel „Ik heb geschreeuwd, toen mijn botter werd verkocht' Gelegenheid tot abonneren Op coupon Nr. 1 tan AH- klantenobligatic: ^ssr»s^J5Ss^ i Moeilijk, maar interessant L Sint Nicolaas geeft een voorproefje! Albert Heijn N.V. Zaandam Aller HOFLEVERANCIER Hamde SAHOo 1 °o°0'ÜM/flifflgf Nr. 17 -September 1056 slechts herinnering ann de tijd t.lblirg belang (Van onze speciale verslaggever) DEEDS bij de Afsluiting van de Zuiderree in 1932 rag men zich geplaatst tegenover het probleem van o.a. de visserij. Waar vroeger in het zoute water garnaal, ansjo vis, spiering, haring en bot werd gevangen, ontstond nu dood water, waarin deze vis het leven niet kon houden. En met het voortdurend zoeter worden van het water daalde ook een geest van neerslachtigheid over de bevol king van de vissersplaatsen langs de kust. Velen wend den zich af van het oude, van vader op zoon overgaande ambacht van schip, netten en frisse hoge wind en golven, die breken onder de boeg met scherp en bedrijvig geluid: zij zochten elders werk. Maar de zee, nu dan IJsselmeer geheten, herstelde zich: er kwam nu veel paling, en bijzonder lekkere paling, en er kwam snoekbaars. De snoekbaars, die de regering uitzet te, deed het niet goed aanvankelijk, maar ineens was de gedrongen, sterke vis er tóch en werd er weer verdiend. Er werd flink verdiend. Voedselschaarste en vergrote vraag naar paling en vis maakten de markt mooi. lie landaanu inst in de oude Zuiderzee, al sinds jaren IJssel meer geheten, een grootse prestatie, die juist de se na zomer met de afsluiting van de dijk rondom het gebied dat Oostelijk Flevoland sal gaan heten, tveer in een nieuwe triomfantelijke fase van i oor uitgang is gekomen, heeft ook haar schaduwzijden. Ook over F.lburg, het aan de Vetmee- kust gelegen eeuwenoude stadje, vallen deze schaduwen. Aller Hande te abonneren heb ben al reeds velen gebruik ge maakt. In de praktijk bleek nl.. dat niet iedereen het blad regel matig in de bus vond. Hoewel alles in het werk wordt gesteld om de bezorging zo accuraat en vlot mo gelijk te doen geschieden, zijn er toch altijd onvoorziene factoren in het spel, die moeilijk zyn te onder vangen. Derhalve stellen wij voor een ieder de gelegenheid open om zich op Aller Hande te abonneren. Slechts een briefkaart met vermel- i ding van naam, volledig adres en woonplaats, voorzien van 50 ct. aan extra postzegels voor admini stratiekosten en gericht aan Albert Heijn N.V., Zaandam, is voldoende om zich van toezending te ver- 1 zekeren. Da post bezorgt ze dan j aan huis. WÜ verzoeken u wel in verband met de postvoorschriften deze 50 ct. aan zegels aan de adreszijde van d* briefkaart t« plakken. Het schrikbeeld Oók In Elburg, aan de oostelijke zijde van het IJsselmeer gelegen, een eeuwenoud stadje van uiterst opmerkelijke bouw en zeer fraai gelegen in een prachtig groen land Ook in Elburg werkte de vis- afslag de hele dag Maar er hing een duistere v olk boven deze voorspoed: „de inpoldering". In alle gesprekken dook het woord „in poldering" op. Het was het schrikbeeld. Het betekende immers het ein de van de visserij. Het einde van die vloot pronte, vlugge botters (veertig tot vijftig stuks) en hun bemanningen: op elk schip twee man, vissers stammend uit oergeslachten van niets dan vissers. En de inpoldering ging voort In 1942 viel de Noordoostpolder droog. Toen kwam Oostelijk Fle voland aan de beurt: langzaam snoerde een vloot van bakken, baggermolens en schuiten de ge weldige zak water toe met de dijk. De dijk Elburg zag een werkhaven gra ven naast haar havenmonding. El burg zag in de nevelen van de zee. omkropen door de zwarte vormen der arbeidsschepen, die als doodgraverstorren in de weer waren, de dijklichamen, de dijk- uiteinden van links en rechts na deren. Er bleef echter een ope ning naar de „zee" Naar het eeu wenoude jachtgebied, het eeuwen oude erfdomein. Naar Oostelijk Flevoland en daarachter het IJs selmeer. Oostelijk Flevoland, zo als Elburg's eigen water" al steeds vaker werd aangeduid in de kranten. En rijker dan ooit schitter de en spartelde de vis eu de paling in de netten. De „pol der" schonk meer dan ooit te voren. Maar, als de open staande bekken van een tang, bleven de beide dijkuiteinden de havenmond en de haven dus bedreigen. Want eens zou den ze zich sluiten, zouden ze elkaar ontmoeten bij het fel le fluiten van stoomfluiten. Na maanden mierachtig-be- drljvig af- en aanstomen on der de pluimpjes blanke rook van talloze boten zou de dijk- tang dichtgaan. langzaam maar onverbiddelijk. Zwarte datum „Ik heb de datum met een zwarte slip tn mijn boekje aan gegeven", zegt de heer D. B a l (52), de eigenaar van de enige scheepswerf m Elburg. „Da. was op de tiende juli. En dat was toen meteen de genadeslag; we hadden het al lang verwacht Wij geloven hier trouwens dat het nog wel een maandje of twee later had kunnen gebeuren en daar hebben we nog wel ons best voor gedaan misschien een beetje te laat maar de inge nieurs hadden het zo nu een maal bepaald. En gebeuren moest het tóch; daar was toch niets aan te veranderen. En dat betekent, dat onze vlootnu nog zo'n twintig bot ters, langs de Veluwekust tot Harderwijk moet varen waar nog open water is en dan pas de „meer" op kan. Omdat onze vis „meer" zullen moeten verdwij nen. Daartoe wordt een vrijwilli ge afvloeiing naar andere be roepen gestimuleerd. En in dat woord ..verdwijnen" ligt veel menselijke tragiek verborgen: een ieder begrijpt, dat, ondanks de overheidsmaatregelen, toch tel kens individuele gevallen slacht offer worden of, in ieder geval, zich slachtoffer voelen. Het feit dat men bijvoorbeeld zijn mooie schip nu moet verko pen aan plezierzeilcrs (en dan voor een betrekkelijk lage prijs) doet veel pijn. Zoals het ook pijn doet als men het vrije leven van De di jk En dat bepaalt dan ook de ach teruitgang van het werk op zijn werf, een bedrijf dat al meer dan zee verwisselen moet voor een 250 jaar oud is en, zoals alles wat de visserij betreft, van va der op zoon is overgegaan. De heer Balk, een verweerde man, een gloeiende, koperblonde kuif. ander bestaan. Bittere berusting Al mag men hier toch ook nooit AGEETH DE WOLFF- SCHERPHUIS (medewerkster van „Aller Hande") UITVERKOREN IT7E ZIJ.\ er een beetje trots op, dat een van Aller- Hande's Iroutie medewerksters, de Zaandamse journaliste mevr. 4geeth de WolffScherphuis, 23, nog maar enkele weken getrouwd), uit honderd-en-vijf- lig sollicitanten werd uitver koren als televisie-omroepster bij de A.V.R.O. j Ageeth, zoals we haar familiair i noemen, vertelde ons, dat ze zelf geen ogenblik ernstig geloofd had voor dit bijzondere werk geschikt te zijn. Min of meer als grap had ze gesolliciteerd. Een collega van de krant tyad erop aangedrongen. Er zat minstens een gezellig ver haal in, had hij gezegd. En zo solliciteerde ze. Met de zelfde gezellige nonchalance, waarmee ze een paar dagen eer der een dag „verkoopster" was in een van de AH-winkels zie onderstaand verhaal voerde ze een sollicitatie-gesprek met A.V.R.O.'s Siebe van der Zee en Ger Lugtenberg. En die twee zagen zoveel charme en beschaving in deze tandarts dochter, dat ze haar twee dagen later voor een beeldtest naar Bussum riepen. xelf verbaasd ters met hun bemanning van twee driemaal in de week op. Zie verder pag. 2, 3e kolom onderin. die in de loop der jaren, ook heel vergeten hoe zwaar dat vrije vis wat kuünetten heeft uitgeworpen l sersleven was^ op de kleine bot en die inviel als de bemanning ters met h"~ 1 van een botter eens niet volledig mannetjes was, heeft aan zijn sleutelring de „meer oude gildepenning van het bedrijf met het jaartal 1764 hangen. Ja, eeuwenlang, heeft Elburg bij de gratie van de visvangst geleefd en bij de gratie van de zee, ook al randde die telkens met grote watervloeden de stad aan, het le ven behouden. En nu: nu ligt als een muur de dijk voor de haven opening. Zeker, de vloot vaart nog uit en de vangsten zijn nog heel goed. De verdiensten heel redelijk. Maar in plaats van Elburg ontvangen nu de vis- afslagen van Urk en andere gunstiger gelegen vissers plaatsen de gevangen vis. Want de afstand van zee naar thuishaven is te groot. De El- burgers brengen nu hun vangst in Lelystad, dat drie grote havens heeft, aan wal en vandaar wordt zij per auto naar de eigen stad vervoerd. Een lange tocht die de vis lang geen goed doet en de prijzen beïnvloedt. Groot verschil De heer H. aan 'i G o o r, de di recteur van de Gemeentelijke Visafslag, zoon van een visser en tot vlak vóór de oorlog zelf ook visser, kan de sluiting van de dijk met cijfers illustreren. „In zegt hij, heel goed jaar, ging er voor een miljoen gulden door onze afslag. En tachtig procent daarvan werd DE ENIGE SCHEEPSBOUWER van Elburg, de heer D. Balk, heeft nog een botter op de helling liggen Dieetvraag Mevrouw A. P.v. H. te Wage- nïïigen vraagt of er voor een di- eetpatiënt die geen bloem mag gebruiken bezwaren zijn om le verpastei, tomatensoep of gehakt uit blik te eten. Onze adviserende medicus is van mening dat hiertegen, in het algemeen geoordeeld, geen bezwaren bestaan. Hij wijst er echter nadrukkelijk op, dat in l et- te maken onder de booglampen, werd het met wat goudpoeder be stoven. En in deze lichte vermomming heeft Ageeth dan vervolgens de vlot uit het hoofd geleerde Neder landse tekst in het proefbeeld mogen brengen, wat Frans, Duits en Engels mogen lezen, en als verrassend nagerecht een vraaggesprek moeten improviseren met een jubilerende fabrikant van kattenbrood, die natuurlijk heel geen fabrikant en nog minder een jubilaris was Coupon no. 1 van de AH klan ten-obligatielening; 1955 is vanaf 1 juli 1956 inwissel baar bij alle AH-filialen en bij de kantoren van de Am sterdamse Bank. Op een volle coupon wordt 7 pet. rente uitbetaald, dat is 4 pet. vaste rente en 3 pet. winstaandeel in verband met de uitkering aan de aandeelhouders. Op een volle coupon wordt dus 3.50 uitbetaald. Van dit be drag moet 15 pet. dividend belasting voor de fiscus wor den afgetrokken. De coupons zijn afgestempeld op de datum, waarop het stuk werd afgegeven. Viel deze datum later dan 1 juli 1955 dan wordt een naar even redigheid verminderd bedrag uitgekeerd. Wanneer een huis vrouw bijvoorbeeld op 1 juli 1956 pas zeven maanden in het bezit is van haar klanten- obligatie, dan wordt 7/12de deel van het bedrag uitge keerd. Coupons van de nieuwe (twee de) AH-klanten-obligatie-le- ning kunnen op 1 juli 1957 ingewisseld worden. Deze tweede serie „vervalt" zoals dat in vaktermen heet namelijk voor het eerst een jaar later dan coupons van de eerste serie. Pas toen drong het goed Ageeth door, dat het menens De televisie-medewerker van krant, die Ageeth van het begin af aan al een ernstige candidate voor de functie had genoemd, begon nu ook pas recht plezier in het avon tuur te krijgen. Hij overlaadde haar met goede adviezen. Zo in de trant van: „Vooral je haar uit je gezicht kammen! Geen rood, zwart of éjfen wit dragen! Een blousje aantrekken met eèn tegen de hals opslaand kraagje! En dan, vanzelfsprekend zo natuurlijk mogelijk doen!"' Enfin, u kent re wel. al die vaderlijke vermaningen voor wie een zware examen-opgaaf te ver werken krijgen- Oranje lippen Zenuwachtiger dan een juffers hondje verscheen Ageeth de be wuste dag in de Irene-studio in Bussum. In minder dan geen tijd zat ze daarbij de kapper. Die deze kwesties de behandelende schilderde haar niet groen en geel, geneesheer het laatste woord zoals ze heeft, zodat Ciska mevrouw P. Op liet scherm nuinmoen Gezien het resultaat haar be- "oc noeming als opvolgster van mevr Mies Bouman is het examen tot verloop goed geweest. In de week ras. de Blikken stelten 1.11 L. lilillUUCI VC101.111 111 .,1 men m duiKroten NederlandsehuU-1 kunnen vasthouden, wanneer kamers het beeld van Ageeth voor op de bussen staan en de uitein- het eerst op het televisiescherm den in elk gaatje hebben uast- DE VISSERS voelen zich alleen thuis aan de haven. Waar ze over spreken? Natuurlijk over het weer en de visserij 'rwacht had op grond van verhalen van mensen-die-het- i wisten, maar mat-oranje. De lippen smaadt vooral dete t. raadple- kregel^ Mn ,e,.„ranje tint en de ;en. ogen werden met. wat paars aange- „Mijn jongens bedelen mij voortdurend om lege conserven blikken. Om er op te lopen! Zij houden er in de buurt hele wed strijden mee. Elk blikje krijgt twee gaatjes, aan weerszijden één. Hierdoor gaat een touwtje, kunnen zien. Wie haar gezien en gehoord hebben, zullen het met ons eens zijn, wanneer ie beweren, dat het een goede greep van de AVRO-televisiedienst is geweest. gebonden. Ik begrijp niet hoe zij het redden, maar zij vinden het een enige sport, 't Doet denken aan onze ouderwetse stelten." Dit schreef Mevr. J. A. 't H.-L. te Dordrecht. Misschien ook een idee voor uw kinderen. HET enthousiasme, waarmede de Nederlandse huisvrouw onze tonijnen-vangst op haar beurt binnenhaalde, deed ons besluiten, nogmaals een serie smakelijke recepten voor deze edele vissoort-met-kipsmaak te publiceren. Hoewel de tonijn tot nu toe in ons land schier onbekend was, ver overde hij toch in enkele weken stormenderhand de harten (en magen) van vele fijnproevers. Elk blikje bevat dan ook een kostelijke moot, botergare vis, die u reeds zo kunt gebruiken als belegging van de boterham of een toastje of als „vlees"-gerecht bij sla of tomaten. Met niet meer moeite dan het openen van zon platrond blikje kunt u dus al smullen van de voedzame en verfijnde inhoud, waarvan u voor al ook de sublieme olie niet mag versmaden, omdat deze voor de ge- gezondheid onmisbare „vetzuren" bevat. Kunt u er wat meer tyd aan be steden? Kies dan uit een van de H. aan *t Goor J947" heel verschil „een A1I-EIEREN blijven gestempeld Hoewel dezer dagen de ver plichting is opgeheven om de eieren te voorzien van een stem peltje. dat de gewichtsklasse door middel van een cijfer aanduidt, heeft Albert Heijn besloten de eieren te blijven stempelen. AH beoogt hiermee het de huisvrouw gemakkelijk te maken bij het bepalen van de klasse aangevoerd "door Èlburgers; dat «eren. welke zij wenst Het num- - - nier op het ei garandeert immers. betekende dus belangrijke in komsten. Vorig jaar, in 1955, dat men een ei van het gewenste gewicht koopt en voorkomt ten ting van de dijk 20.000.per weekEn nu? Nu zo ongeveer sers juist in de ..polder' achter tiende gedeelte daarvan de dijk, vissen, dus in dat deel waaraan ze dit jaar beginnen te pompen, moeten ze helemaal naar Lelystad waar nog het eni ge gat in de dijk zit: dat is alles bij elkaar dus zo'n 70 kilometer voordat ze in hun viswater zijn. Vroeger lag dat voor de haven". 2500, verschil! Vr OOR de toonbank kun wel een indruk vormen van zorg geweest van allerlei ringscommissies en de situatie is stempelde eieren minder vers I kom je er niet van te weten. nu zo dat van de 880 IJssel-1 moeten zijn dan ongestempelde, meervissers er zo'n 480 van de op een misverstand berust. was het minder maar toch ook enen male ieder misverstand. Met 't nog heel mooi: f 600.000.En in j stempelen van de eieren is zó wei- 1956 deden ive nog, tot de slui- I nig tijd gemoeid, dat het geen enke. Ie invloed uitoefent op de versheid. Het stempelen geschiedt nl. in een machine waarin de eieren tevens worden gesorteerd op ge- zeg maar. Een heel wicht en op deugdelijkheid ge schouwd. Het stempelen van de j eieren gaat dus in één moeite Uiteraard is dit aspect van de door met de andere behandelingen, inpoldering al sinds de jaren van welke het ei moet ondergaan vóór de Afsluitdijk een voortdurende het naar de consument gaat, zo- het werk, dat er in een winkel rege- dat de gedachte, als zouden ge- wordt verzet, het w-re eehte>r je er niet van te weten. Daar om verwisselden wi een dag onze tikmachine voor een witte jas en een plaatsje achter de toonbank van het Albert Heijn- fiiiaa! in de Kalverstraat te Amsterdam. Eigenlu met het idee van: .Dat lixen wij wel even". Maar dat viel tegen. Een winkeljuffrouw of een winkelbediende moet niet alleen weten hoeveel onsen er in een pond gaan. moet ook niet alleen nauwkeurig een pond kaas we ten af te mikken, zij of hij moet van alle markten thuis zijn. j Juffrouwwe gaan met de hele familie een week kampe- ren. wat moet ik meenemen?" Please Sir. j what's the best - Dutch cheese? j Is the coffee TSr\ very expen- fjrC j mijn dochtertje i is geslaagd en nu wil zij een feestje geven j - - JQ voor een stuk of twintig jon- Wiy gelui. Wat moet IV ik in huis ne- 'f men?" Juffrouw, FEN TROOSTELOOS BEELD: de haven van Elburg. De schepen liggen stil. Midden op de dag is er vaak waarvan is die limonade ge- leen mens le bekennen. maakt? Zitten er pitje« m die HET IS vreemd gesteld met het kruideniefsvak. Op de kleuter school en tijdens de eerste Jaren op de lagere school lijkt het vak van kruidenier, naast dat van conducteur, ijscoman en banketbakker, ideaal. Immers, bestaat er een opwindender spel dan krenten en rozijnen wegen en verkoopster of verkoper spelen, terwijl moeder ais klant fungeert? Pas op latere leeftijd lijkt het krentenwegen minder aantrek kelijk. Dan zijn het de zee, de lucht en verre landen, die trekken. Wanneer men echter de schoolopleiding heeft beëindigd en voor het kiezen van een vak komt te staan, zoekt men iets. dat „houvast" biedt. En dat doet het kruideniersvak. Zelfs in de moeilijkste tijden, wanneer de handel in de meeste takken van bedrijf stil ligt, wordt er in de kruideniersbranche nog omgezet. i- 1 svcuen nies u o ik uil Om het haar wat levendige) onderstaande recepten! U zult zeker succes mee hebben. U weet het. bij Albert Heijn kunt u met weinig kosten een waar konings maal aanrichten en de tonijn hoort daar nu voortaan ais levensmiddel ook bij. jam? Welke snoepjes delen het beste uit? Kookt die ri jst 1 droog? Wat voor wijn kan ik serveren bij kip?" En overal \.eten de winkelbe dienden raad en antwoord op. woordelijke baan, die hem echter veel voldoening kan schenken. Hij staat in voort durend contact met de klan ten, moet over mensenken nis beschikken en mag nooit ongedurig worden. Geen ge ringe taak ISiet bekrompen Goede stemming Aan het einde van die ene dag voelden wij ons al hele maal thuis in die kleine ge meenschap van mensen, die zo uitstekend op elkaar is ingespeeld en waarin een prettig aandoende collegia liteit heerst. Aan de goede stemming, die in iedere winkel moet heersen, is de filiaalchef voor een groot deel debet. Onze chef, de heer Somers, voelde zich meer een vader voor zijn personeel dan een baas. Met een lachje of een be moedigend klopje op de schouder loste hij de kleine moeilijkheden in een wip op. Een filiaalchef heeft een prachtige en een verant- De ervaring, die wij opdeden, klopte vrijwel met de uitslag van i het jeugd opinie-onderzoek over het kruideniersvak. Albert Heijn N.V. heeft nL een enquête 'loge- i steld onder MULO-, HBS- en MHS-leerlingen. In kruideniers- kringen verwachtte men niet veel enthousiasme van de jeugd voor het kruideniersvak, dat nogal eens in verband wordt ge bracht met bekrompenheid, krenterigheid en hokjesgeest. Niets echter bleek minder waar. Ruim driekwart van de onder vraagde jongelui achtte de functie van krUfidenier economisch ge zien belangrijk. Wij mogen dan ook wel verwachten, dat tn de toe komst steeds meer en meer bekwame krachten door het vak worden aangetrokken. Tonijn croquetten (8 stuks) I I blik Star-Kist tonijn; 3 dl melk; i theelepel kerry; 5 eet- 1 lepels bloem2\ eetlepel mar- garinepeper zout aroma; I paneermeel 1 ei; slaolie. 1 Smelt de margarine in een pan, doe er de kerry bij en laat deze even fruiten. Voeg nu al roerende eerst de bloem en daarna de melk i en de tonijn toe. Laat alles even doorkoken en maak dan de saus op smaak af met wat peper, zout en aroma. Giet deze op een bord en laat hem koud worden. Vorm er nu 8 croquetten van, rol deze door paneermeel, daarna door ei dat losgeklopt is met wat water en nu nog eens door paneermeel. Bak de croquetten in een ruime hoe- I veelheid slaolie goudbruin. Tonijn in schelpen. (4 pers.) 1 blik Star-Kist tonijn; 1 zakje tomatensoep; 4 dl melk: 1 eetlepel margarine; 4 eetlepels cornflakes. Meng de inhoud van het zakje tomatensoep aan met de melk. Breng dit al roerende aan de kook. voeg de margarine toe en laat de nu verkregen saus 3 minuten zacht jes doorkoken. Verdeel de tonijn over 4 schelpen, giet er wat toma tensaus overheen en bedek deze met wat cornflakes. Laat de schel pen in een oven goed warm worden. Tonijn schotel (4 personen) 1 blik Star-Kist tonijn; 2 eet- i lepels gesnipperde ui; aardap- pelpuree van 750 g aardappelen; 3 eetlepels Duyvis' Livomo; paneermeel margarine. Leg de tonijn in een vuurvaste schotel. Bak de ui in wat marga rine goudgeel. Leg deze op de to nijn en giet hierover de Livomo. Bedek alles met de aardappelpuree. Strooi er wat paneermeel over en leg er wat klontjes margarine op Zet de schotel in een oven en laat er een brum korstje op komen. Tonijn salade (4 personen) 1 blik Star-Kist tonijn; i blik doperwten: 2 hardgekookte eieren; uitjes augurken; l gekookte aardappel; Duyvis' Livomo; wat zeer fijn gesneden andijvie; peper zouf aroma. Snijd de aardappelen in blokjes, voeg hieraan toe de doperwtjes (goed uitgelekt), in stukjes ver deelde tonijn, 4 gehakte uitjes en augurken. Schep er voorzichtig 5 eetlepels Livomo door en voeg zo nodig wat peper, zout en aroma toe. Leg het slaatje op een platte schotel, schik er een randje andij vie omheen, giet er wat Livomo over en garneer met ei, uitjes en augurken. Prettig nieuws voor alle liefheb bers: Mbert Heijn's beroemde speculaas is er weer! Heerlijk ge kruide speculaas om zo of op de boterham van te genieten. En niet te vergeten de echte aman delspeculaas (met veel amande len), zoals u ze alleen in de AH-winkels kunt krijgen. Tast toe. want ook voor deze oud- vaderlandse tractatie noteert AH de bekende lage prijzen! AMANDEL- SPECULAAS 250 gram FIJNE GEKRUIDE SPECULAAS 250 gram BOTERHAM SPECULAAS 250 gram

Allerhande | 1956 | | pagina 1