m
ft
4444
44 44 44 444
44 44 4444 444
Een ontmoeting
en met
Cacaomijten
met Thermometermannetjes
S
DE ARGUS-OGEN
van het „lab" spieden
OVERAL en ALTIJD
HET ALVEOGRAFINNETJE
en het ZUUROOG
1900
li
1910
1920
1930
1940
1950
1955
10
ALLER HANDE
Kwaliteit
ÉÉN",
cacaomijten rillen van schrik
als z\j horen dat zij naar het
laboratorium moeten, want, dat be
tekent, hun onherroepelijke einde.
En hoe klein ze zich ook hou
den, die toch al zo kleine krab-
achtige wezentjes, die met het blote
oog niet waar te nemen zijn, zo
dra de lenzen van de machtige
microscoop zich op hen richten,
dijen zij uit tot verschrikkelijke
voorwereldlijke gedrochten die
met schokkerige haast, als pantser
wagens, voortkruipen in het woeste
maanlandschap dat een door schim
mel en mijt aangetaste cacaoboon
blijkt te zijn.
Het betrappen van zo'n cacao-
mijt is een van de talloze werk
zaamheden die het laboratorium
van Albert Heijn heeft; als zij
betrapt wordt in haar steelse
onzichtbaarheid, gaat de partij
waarin zij werd aangetroffen
onherroepelijk retour aan de af
zender want men riskeert geen
aantasting van de voorraden op
de reusachtige voorraadzolders;
alles wat daar ligt is immers
de grondstof voor kwaliteitspro
ducten en het begrip kwaliteit
is zulk een kostbaar goed dat
men er met bijzondere waak
zaamheid over moet hoeden.
Dat geldt niet alleen voor de
cacao. Het geldt voor alle grond
stoffen. Ook de zeker 20 soor
ten bloem, de zeg-maar 12 soor
ten vet en de ongeveer 15 soor
ten suiker de grondstoffen
die in de grootste hoeveelheden
worden verwerkt bij Albert
Heijn worden in het labora
torium met Argusogen en -len
zen bekeken en op allerlei ma
nieren beproefd.
Voor alles op kwaliteit, dan
op eigenaardigheid, specifieke
geschiktheid voor bepaalde pro
ductie en geen leverancier zal
«r in slagen een andere soort
dan werd ingekocht te leveren.
Duizenden analyses
Het „lab" met zijn uitge
breide staf analytische ex
perts controleert onophoude
lijk alle binnenkomende
grondstoffen. Wie nu weet
welk een enorme hoeveel
heid producten Albert Heijn
2'J de
analysten
van het labo
ratorium,
waken over de
onberispelijke
kwaliteit van
Albert Heijn's producten.
Een lachje voor de foto
graaf het kan er even
van af. Straks wacht weer
de ernstdie een verant
woordelijk beroep oplegt.
r
door
te
verhandelt
produceert
begrepen
(ca. 1500)
(ca. 800), zal
dat het labora
torium voortdurend in de
weer moet zijn met zijn
apparatuur, zijn talloze
branders en flessen, retor
ten, reageerbuizen en haar
dunne naalden die langs
curvetrommels trillen: dui
zenden en duizenden ana
lyses zijn het resultaat.
En bij dat controleren van
de binnenkomende grondstoffen
die aan de allerhoogste
eisen moeten voldoen,
blijft het niet. Ook het zgn.
h a 1 f-f a b r i k a a t wordt met
wetenschappelijk oog bespied.
Want gedurende het fabri-
catieproces van een der talloze
producten van Albert Heijn
houdt men vanuit het labora
torium voortdurend een oog in
het zeil.
Immers elk product wordt ge
fabriceerd aan de hand van een,
ook alweer door het labora
torium samengesteld fabricatie-
schema, een grote kaart, waar
op nauwkeurig aangegeven staat
hoe er gewerkt moet worden
en tijdens elke willekeurige faze
van het productieproces kan
men nu controleren hoe de za
ken staan.
Strenge, wijzende
HIER treden dan ook de
Thermometermanne
tjes op. Zij zijn, bij wijze van
spreken „de buitendienst" van
het laboratorium. De hele dag
dwalen zij rond en controleren
aan de hand van het fabricatie-
schema de thermometers. En er
zijn heel wat thermometers in
de fabrieken en opslagplaatsen
van Albert Heijn.
Aan de biscuitovens, de koek-
ovens, de ovens van de beroem
de Zaanse koeken, de beschuit
ovens, de deegkneders, de si
roopketels, de caramelketels,
overal trillen de wijzers en hef
fen de rode thermometerkolom
metjes de strenge vinger tot een
totaal van ruim 190, die alle
vitaal belangrijk zijn.
Behalve deze Thermometer
mannetjes wandelt de Kwali
teitscontroleur door de
grote fabrieken, opslagplaatsen
en voorraadkamers. Zijn titel
geeft zijn functie al aan. Hij
bekijkt het eindproduct zoals
het verpakt en verzorgd wordt
bij de expeditie om maar iets
te noemen. Hij werkt nauw sa
men met het laboratorium, waar
ook het eindproduct opnieuw
wordt bekeken.
Dat is de nacontröle van het
voltooide product en met de
meest ingenieuze apparaten
wordt het getoetst.
W etenschappelijk
recepl
WIJ spraken daarjuist over
het fabricatieschema. Eigen
lijk is dat dus een wetenschap
pelijk reeept-met-werkaanduï-
dingen. Ook dit wordt samen
gesteld door het laboratorium
dat nl. ook een soort super-, of
proefkeuken is.
Als men een nieuw koekje
wil gaan fabriceren begint het
laboratorium in samenwerking
met de afdelingschef van de
bewuste productieafdeling, in
dit geval de koekjesbakkerij
dus, te zoeken naar de meest
geschikte bloemsoort, de ge
wenste vorm, het siermotief dat
er op komt te staan en natuur
lijk de smaak, etc.
Zo experimenteert men op
een klein „koekjesmachientje"
een miniatuuroventje dus,
vindt tenslotte een nieuw pro
duct uit. Na keuring door de
proefcommissie legt men alle
receptverhoudingen vast, be
paalt alle bakvoorschriften en
het fabricatieschema is gereed.
De bakkers, de siroopma
kers, de koffiebr anders, de
zuurtjesmakers, de bonbon
makers en verder al die an
deren die de 800 eigen pro
ducten van Albert Heijn ver
vaardigen behoeven niet an
ders te doen dan nauwkeurig
de voorschriften van hun fa
bricatieschema te volgen en
IS NUMMER
zegt de directie vaa
A.H. en daarvan gaat men dan
ook altijd onverander-
Ik uit. Maar de „smaak" is
óók iets heel
belangrijks. De
kwaliteit kan
men door voort
durende waak
zaamheid van
o.a. het labo
ratorium feil
loos handhaven,
maar hoe komt
men precies te
weten welke
smaak het beste
zal voldoen bij
de millioenen-
clientèle?
Eenvoudig
proeven! En wie moet proe
ven? Wel: een commissie van
doorsnee-Nederlanders. Bij A.H
heeft men een dagelijkse proef
commissie samengesteld waar
onder meer zitting in hebben
een inkoper, een meisje van het
kantoor, een boekhouder en een
cantinehoudster.
Pas als iedereen die
proeft het lekker vindt, zon
der één „maaltje", zet men
door en dan krijgt de klant
ook inderdaad iets dat lekker
is. Voor het echter zover i«
moet men dikwijls heel wat
werk verzetten. Er zijn koekjes
b.v. die ruim 100 proefnemingen
gevergd hebben.
En wat het verslagjaar be
treft; de proefcommissie werd
302 keer bijeengeroepen ter con»
tröle van de dagelijkse produc
tie. Er werden 28 verschillende
nieuwe producten per week ge
proefd en 297 nieuwe soorten
jams, limonades, koekjes etc
konden in dat jaar de toets der
critiek dorstaan.
hun product zal volmaakt zijn.
En dus geheel voldoen aan de
hoogste eisen die men stellen
kan ten aanzien van kwaliteit,
smaak en voedingswaarde (en
de prijs niet te vergeten!)
En het zal derhalve een waar
AH-product zijn!!
EEN HALVE EEUW
ALBERT HEIJN
Elk huisje stelt 50 liliulen voor. Elk figuurtje 260 medewerkers.
van het Laboratorium vin
den voor een groot deel plaats
met dusdanig ingenieuze machi
nes dat het er wel lijkt op de
robot-werkplaats van een pro
fessor uit een beeldroman.
Neem nu eens die machine
die haarfijn op een scherm
vaststelt de brosheid van een
beschuitje, een biscuit je en een
Zaanse koek; de elasticiteit van
een ontbijtkoek en de stevigheid
van een pud
ding, alle ge
gevens die van
het grootste
belang zijn; im
mers geen pro
duct met de
merknaam „Al-
bert Heijn" of
het voldoet aan
de hoogste kwa
liteitseisen.
Aan die ma
chine nu zit een
driftig knippe
rend lichtje dat
nerveus begint te knipogen als
het een verhoogde hardheid in
het baksel vaststelt. Het hele
vernuftige proces draait om drie
vlijmscherpe mesjes die gesta
dig snijdend in het baksel, zodra
zij de weerstand van hardheid
ontmoeten, dat dóórgeven aan
de wijzer die het aantekent.
De zo ontstane lijn vertelt alles
over de brosheid en de bak
kers kunnen er hun conclusies
uit trekken ten voordele van
de klant. Zodat dus uw tanden
zo prettig als maar mogelijk
is door het baksel heen zullen
gaan.
Op een dergelijke manier
onderzoekt men de elasticiteit
van ontbijtkoek. En inplaats
van mesjes gebruikt men bij
het meten van de vastheid van
pudding etc. een ander klein
apparaatje op deze machine. In
December 1954 was die machine
op de kop af 2 jaar en 5 maan
den aan het werk.
werk.
HOE MEET MEN de
juiste dikte van een siroop?
Met weer een ander slim ma
chientje dat met een lange
stalen vinger waaraan een
schijf is bevestigd, door de
vloeistof tast en alles wat het
daarin ontdekt door middel
van haar electronische brein
weergeeft
HEEL NEDERLAND
kent ons „Ballonnen-
meisje". Men zou haar even
goed het „Alveografin-
netje" kunnen noemen. Want
zij staat aan de zogenaamde
„Alveograaf", een uitermate
scherpzinnig samengestelde ap
paratuur welke de rekbaarheid
van deeg meet.
Want even
min als alle
hout timmer
hout is, is elke
bloemsoort ge
schikt voor allei
soorten baksel.
Beschuit vraagt
andere bloem
dan biscuit en
koek eist weer i
een andere
bloemsoort.
Met de al
veograaf kan
men xn een ougwenk vaststellen
welk meel het best geschikt is
voor bepaalde baksels. Vroeger
waren er wel bakkers, die de
„hardheid" met de hand, op het
gevoel, vaststelden. Men maakte
toen nog wel eens een fout. Het
Alveografinnetje" doet het met
haar Alveo feilloos. Zij blaast
een plakje met water gebonden
bloemdeeg op tot een ballon
netje en een ijverige stift geeft
in een curve, een dun rood
lijntje, weer wat er gebeurt.
Tot het ballonnetje knapt.
Het ene ballonnetje knapt eer
der dan het andere, de ene
bloemsoort heeft andere eigen
schappen dan de andere.
Zo wordt de beste en meest
geschikte bloemsoort gebruikt
voor elk baksel. Zo ook be
reikt „Albert Heijn" het hoog
ste kwaliteitspeil.
WISX u dat uw smaak
in Januari minder op zuur ge
steld is in uw
snoeperijen dan
b.v. in Augus
tus? De erva
ring heeft dat
geleerd en bij
het samenstel
len van een t
recept voor
zuurtjes, vruch
tenkoekjes etc.
houdt men er
natuurlijk re
kening mee.
Op het labo
ratorium staat
een machine die door middel
van een helder, oprecht, elec-
trisch oog vertelt hoe zuur iets
wel smaakt en tegelijkertijd
hoeveel zuur ergens in is ge
gaan. Met dit „zuuroog" bepaalt
men haarfijn de juiste smaak.
Hoe vaak dit zuuroog geknip
oogd heeft in 1954 heeft nie
mand opgetekend.
