AHWTSIN
Brand bij de buren
<VHa peper en jout
2
AH-FLITSEN
Personeelsorgaan van Albert Heijn N.V. Zaandam
lie jaargang - No. 12 November 1954
Verantwoordelijk eindredacteur
J. Ph. Iipma, personeelschef fabrieken
Redactie: G. J. van Hulzen, in- en externe betrekkingen
..an dit nummer werkten mee:
M. Barrette Muziek
J. Ph. Bartelson Personeelfonds
J. Boon Oost en West
C. J. de Bruyn Oost en West
Th. A. van Duimen Jachtverhaal
H. Eijben Brand bij de buren
P. J. Goudriaan Tafeltennis
A. v. d. Hazel Bridge
W. v. Maltha Illustratie
H. A. van Petten Toneel
H. A. van Urk Opening Hilversum
J. Visser Jachtverhaal
Druk: Ramshorst, Wormerveer.
Cliché's: Zaanl. Cliché Industrie.
Om zeven uur s morgens kwamen
de brandweren van Westzaan,
Koog zaandijk en wormerveer ons
»eiaieiKen.
üok de Jan van der Heijden uit
Amsteidam werd opgeroepen,
uocn uaar deze pas om kwart over
negen arn veerde, behoefde hij
geen dienst te doen.
wm ongeveer acnt uur kwamen
ne omwonenden klagen, dat zij
geen water meer uit nun kraan
iviegen. Het bleek dat on^e spuit
v^e nele waterleiding in de omtrek
eeg pompte.
v»ij zijn toen verhuisd naar
Zwaarciemaker, ongeveer 200
zat» meter verder,
voor ons verdeeistuk hadden wij
tien slangen liggen, en er achter
nog noordat wij steeds aan de
oostmuur van de brandende pa.r-
nuizen bleven, wisten we niet pre-
_-.es wat er aan de andere aan ten
gebeurde.
allereerst werden wij vastgehou
den bij de bescherming van het
graanpakhuis, en later ook nog
.jij de kachelsmederij van Kuyk,
aie begon te branden, door inge
waaid vliegvuur.
Vliegvuur.
hoorden loeien, hadden we al
lemaal trillende knieën.
Dat al die belendende huizen
gespaard bleven, is een groot
wonder, en dat is voor het
grootste gedeelte te danken
aan de bekwame leiding van
de staf.
Aan onze kant merkten we aan
het feller worden van de vlam
men en aan het trillen van de
grond, dat er een andere muur
omlaag kwam. Dit was de zuid
muur, welke in z'n volle lengte,
zonder te breken, omging.
De kolenloodsen van Fa. Wilson
kwamen onder het puin te liggen,
en een dag later had het verder
kruipende vuur de grote voorraad
briketten en anthraciet bereikt.
Van deze scherpe kolenrook heb
ben we dagenlang veel hinder ge
had.
Toen de schrik hiervan iets gezakt
was, kregen zij die aan de Noord
kant werkten, het hard te ver
duren.
Zaan brandde.
Eén van de deuren aan deze
kant brandde door, en de bran-
tje de zwakste zijde in onze
aanval.
Om half elf konden de wagens uit
de buitengemeenten inrukken en
werd het voor ons iets rustiger.
Die Vrijdag hebben we tot des
avonds 9 uur gestaan, enkelen
zelfs tot 12 uur en toen werden
er ploegen ingedeeld. Tot Maan
dag kon er nog geen rekening mee
gehouden worden, of je overdag
vrij was of niet.
Het werd nu voor 5 spuiten een
ploegendienst van 6 uur per dag.
Pas Woensdag werden er nog drie
kringen naar huis gestuurd, en
werd ds blussing voortgezet door
2 kringen, welke elk steeds met
6 of 8 man werkten. Dit duurde
tot Zaterdag, dus ruim een week
later, en toen werden de ploegen
ingekrompen tot 5 man.
D.nsdag 26 October begon de slo
ping van de nog steeds brandende
ruïne. De sloper huurde twee
spuiten van de gemeente, plus een
motordrijver, en dat duurt nu nog
steeds voort. Het ziet er naar uit,
dat dit nog zeker een week zal
duren
Een spannende reportage van Henk Eyben
Vrijdag 15 October ging om tien over half zes 's morgens het
brandalarm over. Ik zal eerst eens even vertellen wat er dan
gebeurt. Bij de eerste tik van die bel stappen we, nog slapend,
uit het bed, op het koude zeil. Bij de eerste stap zijn we dan
wakker. De eerste greep is dan: dikke sokken aan trekken.
Vrouwlief staat dan al klaar met je uaiformbroek, zodat je er
zo in kunt springen. Onderwijl dat je die broek op de gewenste
hoogte h.jst, komt dezelfde vrouw al met je dikke jekker aan
rennen. Deze trek je dus los aan.
Helm op je hoofd, en dan op de
fiets weg. Onderweg wordt de
jekker vastgemaakt en de lucht
afgespeurd naar eventuele vlam
men of rode gloed. In de meeste
gevallen zonder succes.
Hij de brandweergarage aangeko
men z.e je dan op t bord staan
waar de bianü is. Meestal ver
loopt er tussen het alarm en het
moment van aankomst bij de ga-
rage 4 a 5 minuten, zodat ik al-
Lijd achter de spuit aan moet.
Deze keer ging het echter erg
nug, omdat .k op de Eernardbrug
de orand.ucht al rook.
aoen ik d.j het brandende veem
aankwam, du.dde er op het eerste
ge_icht niets op een zo catastro
fale brand.
V/e zageu en roken niets anders
dan een vieze rook, maar daar
hel nog halfdonker was, konden
we niet zien dat die rook uit alle
ramen vandaan kwam. Het bleek
echter dat de brand was begonnen
in de Czaar Peter, terwijl de mel
ding opgaf pakhuis Nederland.
Commandant Kalus riep direct al
het Zaandams materiaal op, hij
zag wel in dat hier niets meer te
redden was, en dat onze taak ei
genlijk niets anders was dan de
belendingen te redden.
Met zuurstofmasker.
Toen ik om kwart voor zes naai
binnen moest, met een zuurstof
masker op, zag ik wel dat het
hier voorlopig niet afgelopen was
Via een trap bei eikten we de eer
ste verdiep.ng van de Czaar Peter
Uit een grote stapel balen bulk.e
de rook. We zetten onze straa
h erop, doch we ..agen geen vuur
uit al d.e ba'en die daar opg:-
stape d lagen 5: r.i rook. Dit /a
e.kel.jlc een angstig gezicht,
.oen we daa. een kwartiertje
werkten, viel er een luik uit d:
\loer, ge. olgd door een paar ba
len. Deze balen kwamen van de
achterkant van de stapel, waar
op wij zaten te spuiten. Door het
uitvallen van dat luik kwam er
daarsch.jnlijk meer zuurstof naar
boven, want plotseling was de
trapopening waar we in stonden
he.emaal door het vuur ingesloten
Daar we hier niets meer konden
uitrichten, wilden we onze slang
naar buiten brengen. Dit was on
geveer 20 25 meter. In een dich
te rook als hier, zet je dan aan
elke kant van de slang een been,
en zo voel je vanzelf de weg naar
buiten. Vanzelfsprekend heb je
absoluut niets aan een lamp.
Toen we nu de slang naar buiten
wilden volgen, kwamen we steeds
weer bij de straalpijp uit.
Hoe dit mogelijk was zagen we,
toen het feller begon te branden.
In het licht van het vuur zagen
we, dat de gevallen balen precies
op onze slang lagen, en deze in
een grote boog hadden geslagen.
Toen we dit wisten zijn we over
die balen gekropen om zo te trach
ten naar boven te komen.
Laag over de grond
ïn die tussentijd was onze zuur-
stofvoorraad echter uitgeput, zo
dat we onze maskers af moester,
doen, en laag over de grond naa.
Duiten moesten kruipen.
Nadat onze maskers weer ware:
gevuld, werd ik alleen ingezet ii.
een tunnel tussen de Czaar Pete
en het gespaard gebleven „Zaan
dam", waarin grote zakken mei.
graan stonden.
Na een kwartier kreeg ik hier een
prachtig schouwspel. De vloer van de
eerste verdieping was doorgebrand,
en door een groot gat stroomde een
grote straal brandende cacaoschroot
in de richting van de tunnel waar
ik stond.
Deze straal heeft hier ongeveer een
week gestaan, en de eerste twee
dagen ononderbroken gewerkt, later
met tussenpozen. Ook op de eerste
verdieping, waar twee dergelijke tun
nels boven een haventje waren ge
bouwd, werd een straal in elke tun
nel gezet.
Deze stralen hebben er veel toe bijge
dragen. dat pakhuis Zaandam nog
bestaat.
Dat vliegvuur was erg ge
vaarlijk, want grote kluiten
brandende cacaoschroot wer
den honderden meters ver
door de lucht gevoerd. De po
litie, die om 6 uur afgelost
moest worden, ging niet naar
naar huis, maar patrouilleer
de door de straten, om toe te
zien, dat de ramen gesloten
bleven, ook al voor de rond
vliegende vonken. De brand
werd inmiddels steeds hevi
ger, en gevaarlijker.
Voor de zekerheid werd nog een
halve mobiele colonne van de B.B.
6 mensen van het Rode Kruis en
een dokter, opgeroepen, omdat
nog lang niet vaststond of de
brand zich verder zou uitbreiden,
of dat er ongelukken zouden ge-
Deuren.
Om ongeveer acht uur was de
brand op z'n hoogtepunt. D.t
duurde tot een uur of half elf.
Toen kon men eindelijk zien, dat
de millioenen liters water, welke
er uit de 40 stralen waren gespo-
.en, toch nog iets hadden bereikt
jm 8 uur was daar echter nog
ïiets van te bespeuren. Toen wer-
Jen er vijf be-endende woningen,
.eel ordelijk en onder politietoe
zicht, leeggehaald.
_)it was geen voorbarige maat
regel, want toen om ongeveer 8.15
aur een gedeelte van de Oostmuur
aaar beneden kwam, was het aan
Je overkant van de Oostzijde, dus
nog ongeveer 15 a 20 meter ver
ier, niet uit te houden van de
hitte.
Zorgelijk schudden wij het
hoofd.
Als brandweer hebben alle
manschappen heel wat bran
den gezien, en menigmaal
zorgelijk hun hoofd geschud
als het mis dreigde te lopen,
maar bij deze brand zyn we
stuk voor stuk minstens een
keer gewoon bang geweest!
Toen we die muur zagen ko
men, en die vlammen, die ze
ker 10 meter hoog waren,
Brand bij de buren! Eigen opnamen gemaakt vanaf ons kaaspakhuis.
Links onder de brandende cacaoboter die de Zaan bedekt.
dende cacaoboter stroomde de De sloper denkt in Maart van het
volgende jaar gereed te zijn met
het weghalen van het puin, en de
nu nog steeds brandende voorra
den.
Zaan op. Dit was een fantas
tisch gezicht, maar toch wel zo
gevaarlijk, dat de aan de over
kant liggende schepen door de
waterpolitie werden wegge
stuurd. Dat de mensen die hier
met hun babyspuiten op dek-
schepen het niet lekker hadden
is te begrijpen.
Gelukkig wisten zij het daar te
Hieruit blijkt wel zeer duidelijk
waartoe een ogenschijnlijk on
beduidende nalatigheid kan lei
den. Voor een ieder ligt in deze
brand dus de waarschuwing,
dat die ene lamp, die niet werd
houden anders was, ondanks al uitgedraaid> die branddeur die
het werk aan de (Jostkant, het r
vuur toch het graanpakhuis in- °Pen bleef staan' en met tc vel"
gekomen. Die Noordkant was, geten dat ene sigarettenpeukje,
door het tussenliggende haven- fataal kan zijn*
De mop van 1954
„Wat is er?"
„Audrey is weer weg!"
Wat denkt zo n ouwe
snoeper wel!
Zeker een vrouwtjesspook.
dragen.
Zouden zij het zo leuk
vinden als hun fiets
„wegraakte"?
KOFFIE
DAN BOFFIE!
Een zeer verwaande
drop-toffee
Bestelde nooit zomaar
'n kop koffie.
Maar zei netjes en fijn:
't Moet van AH zijn.
U weet wel, zo op en top
Boffic
WEET U:
dat het dak bij een even
tuele brand geen bel
védère is
dat de dakspanten in zo'n
geval weieens zouden
kunnen bezwijken;
dat U bij het telefoneren
nooit moet vergeten,
dat U een naam draagt
dat er vluggerds zijn, die
de sleutel van de fict-
senstalling met deszelfs
plank rustig in het slot
laten zitten?
Er ontbreekt 'n panorama
plaatje. chef!
I
