JESSE JAMES 11a THE CUP ,Geen zondag ten westen van Newton5 Kleuren symboliek Een echte jongen Avondale tea van Twinings of Londen 5 HET WARE WILDE WESTEN LEGENDE EN WERKELIJKHEID BOEKENGEK Van soldaat tot bandiet VOEDZAAM EN TOCH FRIS Rubberpootjes Eei eens rundvlees in gezelschap van pittige perziken ;fOBER 1967 ALLERHANDE Y rjN krijgt met de film wel eens de indruk dat alleen cowboys en vage beerachtige figuren de West bevolkten. Die indruk «"rijpelijk: enkele tientallen jaren immers was de veehandel der belangrijkste bronnen van inkomsten. Daarbij kwam dat grote hoeden droeg; ook als men geen cowboy was. Die '!e hoeden zijn deels geïnspireerd op de hoofddeksels van de fcgöbieden, Mexico, en ook op die van de Indiaans-Mexicaanse Kners van de gebieden, waarin men in het zuidwesten terecht I Wie echter even nadenkt, herinnert zich, zonder twijfel (ook Kjv. de t.v.-serie „Rawhide") soldatesk-aangeklede figuren, die |rol spelen. Zij dragen dan altijd die kleine, typisch-gevormde j Jvan de Amerikaanse legers uit die tijd. Weinig bekend is het dagboek van de Amsterdammer Jacob Bicker Raije; h(j verzamelde allerlei notities over stad en land in de periode van 17321772. Zijn dagboek, dat een schat van interessante gegevens bevat over de bewuste periode en goed inzicht verleent in gebruiken, zeden, moraal, wettelijke en an dere voorschriften, werd uitgegeven door II. J. Paris te Amster dam: het is nog in de handel. Hij beschrijft talloze voorvallen. Hier een merkwaardig gebeuren: „Alweer een aardbeving, liet was op 1 november mooi. doodstil weer toen het plotseling be gon. Het water werd woelig en er was op een moment zoveel beweging dat de oorlogsschepen in het Admiraliteitsdok met groot geweld tegen elkaar sloegen. Hetzelfde gebeurde met een aantal zware beurtschepen in de Singel. De kronen van de Zuiderkerk, In de Roemeense kerk op de Jodenbreestraat en in de kerk op de Jodenhoek, zwaaiden heen en weer. Dit verschijn sel werd ook waargenomen in Den Haag. Zeeland en zelfs in Engeland" (1775). HET HUIS in de plaats St.-Joseph, waarin Jesse James door een familielid, dat belust was op de grote beloning die uitgeloofd was aan degene die hem zou doden, werd neergeknald. Hij was toen 34 jaar oud en vader van twee kinderen. De dag na de moord werd deze tekening vervaardigd; van wijd en zijd kwamen belangstellenden kijken naar de pllats van het gebeurde. (1882) VJOOK ZIJ WAREN ballingen: *7 i waren zij slachtoffers van de 1 schrikkelijke burgeroorlog, die ijl 28611865 woedde tussen de jrdelijke staten en een aantal jelijke staten, die zich wilden jaken uit de unie. Produkten een wrede, allesverwoestende log. waarin zij reeds als jongen _t-eild raakten, wisten sommigen niet meer op te werken tot '"normaal bestaan en dwaalden naar het westen, waar immers mocht". van die verdoolden was de u icbte Jesse James, wiens ™- onsterfelijkheid heeft gekre- JESSE JAMES, in zijn jonge jaren >s felle, onverbiddelijke guerrilla van j xuidelijke troepen in de Burger- gilog (1861-1865); hij was toen j J Hition en kon gemakkelijk voor j meisje doorgaan, zoals hij dan i»k deed. als beruchte boef en een der eddorstigste Wild-West-figuren. Talloze latere verhalen zijn ge leerd op zijn avonturen. Vooral a dood werd onderwerp van on bare films en romans. harles Quant r ill, die 1 de bloeddorstigste figuur van Amerikaanse geschiedenis rdt genoemd, was de leer ster van de jonge Jesse James al voor zijn zestiende, deel maakte van de grootste guerril- bende van de burgeroorlog. Hij 5 een slanke, knappe jongen, dbloedig en moedig en bepaald ensgevaarlijk. Hij en zijn broer, later deelde in zijn „roem en [erfelijkheid", Frank J a - 8 s, waren Zbons van een soort diker, die door de week zijn l bewerkte en 's zondags pre- hield tot de leden van de sek- Ifschoon de naam van de ge- Kders James menig jongshart Ier doet kloppen en hij dan vaak vergeleken wordt met soort nobele Robin Hood die t harde wapenen), onrecht reed, toch dient verklaard te irden en dat hij niet anders dan een koelbloedige moor- naar en een dief. Van enige belheid is geen sprake. Ook rdeelde hij niet gul zijn buit arme weduwen en verarm- ijsaards, zoals vele verhalen vertellen. Dingus James, zoals hij werd noemd door zijn maats, leerde vroeg te doden. Dat gebeurde in in de oorlog. Op een avond 1863 kwam een jongs vrouw in i vrolijke jurk en met een ihtige muts met roze banden n bij een verdacht hwsdat ilele kilometers buiten de stad dependence lag, naast de weg ir Kansas City. 'YIP-YIP-YAW' Zij tikte met haar rijzweep op deur en vroeg of zij Madame :-i spreken. Zij vertelde toen dat zoals wel meer meisjes in de art, van goede familie was, maar ^gelopen was, omdat het thuis te streng was en dat zij nu wat plezier in het leven zocht. Het was het bekende, gewone verhaal dat vrijwel elke jongere vrouw in het Wilde Westea vertelde en dat ook nog in films etc. doorklinkt. Het is wel duidelijk, dat jonge vrouwen die, in die tijd. vrijwillig het westen opzochten, bepaald niet tot de beste soort behoorden! Zij had nu gehoord dat er, in dit huis, soldaten waren en daar zij toch ook zo graag eens met een van die helden uit de oorlog zou willen praten, verzocht zij Mada me te proberen, een klein, gezellig feestje te organiseren met de he ren die zij kende; het liefst wat officieren. Madame zei dat zij precies begreep waar het om ging en dat zij alles in orde zou brengen voor de volgende avond.... De volgende avond kwam Din gus James, zich stipt aan de af spraak houdend (maar nu niet als meisje verkleed!) met een troep van Quantrills zuidelijke guerrilla soldaten, naar het huis en ze dron gen binnen onder het slaken van die beroemde kreet Yip - Yip - Y a w, die nu nog doorklinkt in talloze verhalen en films. En die, in de komende jaren dat Dingus een terreur uitoefende, doorechode in talloze spoorwegstations die hij overviel. Tot de dag dat hij stierf, 34 jaar, zes maanden en 28 dagen oud. zoals op zijn grafsteen werd geschreven. Dat zou in 1882 zijn. Maar eerst moest nog een leven vol geweld geleefd worden. De twaalf noordelijke officieren die in het overvallen huis waren, en diie benieuwd wachtten op de liefe lijke jonge bezoekster, over wie Madame had gesproken, werden al len gedood. Dingus was toen nog maar net zestien jaar oud; dat maakte zijn verkleedpartij tot meisje mogelijk. Ondanks het feit, dat hij zijn hele leven aan ontsto ken ogen leed, kon hij, vooral toen, met zijn smalle handen en fijne gezichtsvorm, nog goed voor een meisje doorgaan Later dat jaar, na aan vreselijke moordpartijen te hebben meege daan op noordelijke soldaten en nadat zijn leermeester Quantrill was gesneuveld na een leven vol dood, roof en wat verder al niet, vormde hij een eigen commando van guerrillastrijders en vocht en plunderde hele staten door; hij kwam daarbij bijna aan zijn einde door een kogel die, in Lexington, toen hij met een witte vlag binnen reed om zich over te geven, op hem werd afgevuurd. De kogel drong zijn rechterlong binnen. Hij overleefde de verwonding, vooral door de goede zorgen van zijn nichtje Zerelda Mimms, die latei- zijn vrouw zou worden. Maar hij had de smaak van bloed geproefd en kon er niet meer buiten. BANKEN. TREINEN een trein aanvielen (uitsluitend om te roven) dan deden zij dat (zo zei men), omdat het een noor delijke trein zou - zijn geweest. Voorts sprak men hun daden goed door te zeggen, dat zij wel gedwon gen waren tot zulke daden van geweld door de noordelijken, die alles wat eens in het zuidelijke leger had gevochten, meedogenloos vervolgden. Over een bedrag van 10.000 dollar was! uitgeloofd voor wie Jesse zou van-1 I gen „dood of levend". Met zijn; broer reed hij daarna naar het i huis waar Jesse met vrouw en kin deren woonde en schoot hem, kort I na achten des morgens, neer toen Jesse op een stoel stond om een schilderijtje, dat scheef hing, recht te hangen. Het schot doodde Jesse onmiddellijk. De kranten maakten veel ophef van zijn dood. Op de grafsteen die werd opgericht op zijn graf (op het erf van de boer derij waar hij was gestorven) stond „Jesse W. James; stierf 3 april 1882. In de leeftijd van 34 jaar, zes maanden, 28 dagen. Werd vermoord door een lafaard wiens naam niet waard is hier genoemd te worden". Hoeveel banken en treinen hij heeft beroofd, is niet bekend; in de zestien jaar die hem restten nadat de oorlog beëindigd was, Hnlrhli'werd de waarheid steeds onduide-l achterkant binnen. over\ allen gepleegd en daarbij lijker. Daarvan maakten de gebroe- Maar een medisch Zoals in elk politiek bestemd voor de kranten ijdelheid gesproken! Pas in 1876 kwam er werkelijk een kentering in de situatie: de publieke opinie sloeg om. Dat was niet het werk van Pinkerton en zijn „detectives", maar het gevolg van een soort rijpingsproces. De emmer was vol. Het gebeurde tijdens de overval - van een bank in Northfield in Min-1 de. Men wilde niet zien dat hij nesota. Bij de kreet 'Yip yip yaw, niet anders was geweest dan een eschil,| naar binnen!' drongen ze aan dedoortrapte, wrede, meedogenloze massamoordenaar. Dat bleek wel een medisch student. Dat was het einde van de bloed dorstigste moordenaar in de histo rie van het Wilde Westen, wiens schoten nog dagelijks in tiendui zenden bioscopen over heel de we reld knallen en in miljoenen huiskamers, waar t.v.-toestellen zijn, echoën Hij werd een legen- I ders James gebruik. Overal kon-'Wheeler, «loeg alarm en de bevol- den zij. vanwege hun politieke ali- king snelde toe en begon te vuren. een buit van 200.000 dollar be haald, een voor die tijd enorm be- "f bi- schuilplaats vinden en dat'Whêeler schoot vanaf de eerste maats de „uitvinders zijn ge- zeker bij hun familieleden. Zij. die verdieping een der overvallers weest van zowel de bankroven als [Qch besiisf pUre misdadigers wa- dood uit het zadel: de ijzerhande- de tremroven. ren kregen, op die manier, eenlaar Chad well stelde een andèr bui- na» ie nip» inkt A1 pprrfpr had soort helden-aureool en niets paste ten gevecht en zo geducht drongen den schurken het °oed^ idee ge-1 2e slechter (al kwam het goed van de burgers op met geweren, brok- aen schurken tiet ..„oeae wee ge i paS) zQlang het duurde tenminste) ken £teen en revolvers. dat na een gevecht van een half uur. de ben de moest terugtrekken. Drie van zijn mannen werden Een appelschotel met sour- cream. U hebt er acht grote ap pelen voor nodig die u schilt en in schijfjes snijdt. Roer 1 kop havermout, een halve theelepel kaneel, een snuifje zout en 200 gram donkerbruine basterdsuiker door el kaar en bedek met dit mengsel de schij ven appel die u in een beboterde vuur vaste schaal hebt ge legd. Leg er klontjes boter bo venop en bak dit toetje geduren de zo'n minuut of 40 in een war me oven. U dient het op en geeft de sour-cream er apart bij. Koud of warm te genieten, geef het dus de eerste dag warm en, éls er iets overblijft, dan kunt u het de volgende dag koud op dienen. Maar of er wat overblijft zal zeer de vraag zijn! De Cup. de beker die als prijs geldt voor de Cup-Tie Final, is de derde sinds deze competitie in het seizoen 1871-72 begon. De eerste Cup, die 25 pond kostte werd, in 1895. uit de etalage van een winkel in Birmingham ge stolen; men gelooft dat deze nog steeds in het bezit is van een fa milie in die stad (een merkwaar dig bezit!). De tweede werd, in 1911, aan Lord Kinnaird uitge reikt; vijf maal had hij de cup winners medaille gewonnen. Het record voor elkaar opvolgende Cup-tie overwinningen houden de Blackburn Rovers die, tussen december 1882 en december 1886, achter elkaar 24 keer wonnen. Portsmouth verloor elke Cup- tie, waarin het uitkwam van januari 1912 tot december 1923. In 1923, tijdens de eerste Final die in Wembley zou worden ge speeld, drongen meer dan 150.000 mensen door vernielde hekken het stadion binnen, waarin op zijn hoogst 93000 toeschouwers een plaats konden vinden. Twee spelers in de Army Cup Final werden in 1948 door de bliksem gedood; men meent dat de fluit van de scheidsrechter de bliksem aantrok. Sheffield United suppor ters beweren dat hun meest- succesvolle keeper was de dikke Bill Foulkes, die plm. 140 kilo woog. Er wordt van hem verteld, dat hij eens. toen het hele elftal met de reserves en de trainers een rondje liepen, alle vijftien (Engelse) ontbijten opat. In 1913, toen het zeker leek dat Sunder land de Cup zou winnen, werd door een van de bestuursleden een fles bier bezorgd die spe ciaal versierd was met feestelijke linten; er stond op het bijgaande kaartje „Niet openen voordat Sunderland .de Cup heeft ge wonnen". De club werd in de finale verslagen en de fles ging niet eerder open dan in 1937! had, dat eens te proberen. Dingus James en zijn broer Frank echter vervolmaakten de kunst. En hoe veel moorden heeft hij gepleegd; hoeveel mensen hij heeft gedood is onbekend. Het waren er heel wat meer dan op naam staan van die andere „held" Billy the Kid Hoe is het ooit mogelijk geweest dat een bende zo lang (16 jaar!) ongestraft heeft kunnen opereren? Daar zijn verklaringen voor. In die dagen namelijk woedde in Missouri, toen het gebied van de Middle Border genoemd, een hevi ge politieke strijd tussen voormali ge aanhangers van het Zuiden en van het Noorden. Daarin speelden de James-broeders hun rol; als zij Dat duurde tot 1874. toen het koele verstand het won en men. van hogerhand, besliste dat men hier te doen had met misdadigers en dat men er. tot welke partij men ooit behoord mocht hebben gezamenlijk tegenop moest treden. DETECTIVE JESSE JAMES, de bloeddorstigs»® man van de Amerikaanse geschiedenis en Wild-West-held, als keurig heer ge fotografeerd in de dagen van zijn grootste macht, toen hij een soort politiek vrijgeleide had. WEG, KRAS! MEVROUW Schoen uit Haarlem deed onlangs een merkwaardige ontdekking. Met een mes had ze per ongeluk een kras gemaakt in haar mahonie eettafel. Omdat er toevallig een Potje mayonaise op tafel stond, smeerde ze wat hiervan in de kras. Ze wilde het meteen weer afvegen, maar om onduidelijke redenen bleef de mayonaise en kele uurtjes op de tafel liggen. Toen ze deze later van tafel veegde en het blad met wat was inwreef, bleek de kras totaal verdwenen te zijn. Ik heb deze tip niet voor u geprobeerd. Ik vind het name lijk iets te ver gaan om voor deze rubriek nu eens opzettelijk een kras in mijn tafel te ma ken. maar wie met hetzelfde Probleem zit als mevrouw Schoen zou het natuurlijk best eens kunnen proberen. HET WILDE WESTEN blijft een onuitputtelijke bron vor men voor romans, films en t.v.-stories. De werkelijkheid wordt in zulke verhalen ech ter nogal verfraaid; de cow boys zijn helden die feilloos kunnen schieten en de schur ken zijn roetzwarte slecht aards; van normale menselij ke genuanceerdheid is meest al weinig sprake. STRAF ONTLOPEN Zoals wel duidelijk is: de mens van het Wilde Westen was een doodgewone mens met al zijn zwakheden, slechtheden en ook goede zijden. Ook hij was een mengsel van talloze eigenschappen. Nu moet men wel beseffen dat het Wilde Westen, waar tus sen de jaren 1845 en 1885 de misdaad welig tierde en waar vrijwel geen gezagshandhaving bestond, het oord was waarheen, uit alle andere Amerikaanse ge bieden, een ,,keür" van bandie ten, oplichters, vogelvrijver- klaarden, avonturiers, spelers, prfostituées, kontom misdadigers van alle slag, een heenkomen had gezocht. Daar immers kon den zij ongedwongen hun gang gaan en daar ook konden zij straffen, die elders wachtten, ontlopen. NATUUR WERKT MEE Dat het woeste landschap met de vele schuilplaatsen die de natuur bood, meewerkte aan deze trek naar de West, behoeft s(ond uit ie Colt die men w^estehj^e°deel van 52 W T contingent, was in de macht van '-'ln otcsel-) de misdaad. In de nationale ar- chieven van de V.S. bevinden tf begrijpen tot welk zich de duidelijke bewijzen van een willekeur en wreedheid het feit dat dit gebied, nog in dit aanleiding werd! In 1880 ren althans) liefst 5000 opspo ringsbevelen aan in het Zuid westen (1877) en smeekten het Congres in Washington toch op te willen treden tegen Mexico, dat Amerikaanse bandieten be schermde tegen de eigen ge zagsdragers. BLIKKEN SHERIFF Het in talloze films veel ge toonde beeld, waarin bepaalde goede schutters, vrijwel tegen hun zin, door de wanhopige be volking van een „stad" gedwon. gen werden het gezag in han den te nemen (ze moesten dan de befaamde ,,tin badge", de blikken sheriffster gaan dra gen), is een waar beeld. Zo hevig zat men verlegen om een bepaald gezag dat men elk middel te baat nam om aan de chaos en de wetteloosheid, die woedden en die, op den duur, ondraaglijk waren en elke op bouw tot een normale samen leving onmogelijk maakten, een einde te maken. WET IN EICEN HAND Het is bekend dat Dodge City in de dagen van haar ontstaan, in de vorige eeuw, wettelijke bijstand kon krij gen uit de Noordelijker gele gen vestiging Hays City, die liefst 160 kilometer verwij derd was! Het gevolg was (zo beschrijven tijdgenoten dat dan ook) dat men genood zaakt was zelf de wet in han den te nemen en die wet be- 1877, geheel in handen was van misdadigers van allerlei soort. Noordelijk Texas en Kansas (waar'immers zoveel filmverha len spelen) waren de meest woeste gebieden in dit opzicht. In één jaar tijds plakten de au toriteiten (voorzover ze er wa- was de misdadigheid in het Westen zo groot dat men rus tig zei„Er is geen zondag ten westen van Newton en geen god ten westen van Pueblo". Dit tekende de situa tie wel heel duidelijk! Men had -bovendien waargeno men hoe de welvaart van de jonge staat geremd werd door de trein- overvallen: het bleek dat men in het Oosten, afgeschrikt door deze overvallen, geen lust meer had in contacten met Missouri en ook de immigratie staakte. Men schakelde toen de merk waardige misdaadbestrijder, Wil liam A. Pinkerton in, de stichter van het beroemde Pinker ton Agency, een man die de misdaad op wetenschappelijke wij- gize ging bestrijden met kaartsyste men en uitgebreide signalementen van verdachten etc. Hij werd, met .zijn „detectives," de schrik van de schurken in het Wilde Westen en rekende verscheidene bendeleden in. Maar een aantal van zijn man nen sneuvelde in de strijd tegen de misdaad. Er werd 10.000 dol lar ter beschikking gesteld voor de organisatie, die de misdaad zou gaan bestrijden; het was duide- dat men eindelijk van het geweld afwilde. In de winter van 1875 overviel Pinkerton met een groep inwoners de boerderij van de ouders van Jesse en zijn broer; er werd een bom naar binnen gegooid Jesses moeder verloor er een arm door en zijn stiefbroer het leven; verder had de overval geen succes. Dit maakte „the boys" zoals de broers werden genoemd, weer heel populair: „Zie je nu wel dat ze gemeen vervolgd worden", was de algemene opinie, die zo dikwijls de zijde kiest van wie de zwakste lijkt. Hoe het ook zij: de gebroe ders James en hun gezellen, de gebroeders Younger (ook een no- toor stel schurken) hadden vrij spel in het gebied waar zij toen verbleven, Clay County. dat 15.000 inwoners had. Geen „detecti ve" van Pinkerton durfde er bin nen te komen. Ondertussen woedden Jesse en zijn kornuiten door het land en overvielen treinen, postkoetsen en banken. Jesse werkte meestal met slechts een kleine groep; elke man kende hij nauwkeurig. Het wa#en alle goede ruiters en ze kenden de juiste manier om een stad te over vallen. IJDELHEID MAN die Jesse James doodde: d, een neef van de broers. uit het feit dat zijn broer Frank, die zichzelf aan kwam geven na de dood van Jesse, vrijgesproken werd door een machteloos gerecht voor de dubbele moord op een treinconducteur en een passagier, begaan tijdens een der laatste over vallen. Over voorgaande moorden werd niet eens gesproken. Hij werd met gejuich begroet toen hij de rechtszaal verliet. Na, als bezienswaardigheid te hebben gefungeerd bij een Wild-West show, werd hij employé van een renbaan en stierf in 1915, 72 jaar oud. Ongestraft voor zijn aandeel in de ergste moordepisode van het Westen. En de sluipmoordenaar Ford? TONEELSPELER zwaar gewond en werden gevan gen genomen; twee maanden later zat een ander drietal, voor le venslang veroordeeld, in de gevan genis van Stillwater. De zaken had den een keer genomen. LAATSTE JAREN Ook hier kenmerkten twee ty pische misdadigerstrekken de ge broeders James: ze waren ij del en wreed. Een mensenleven had geen betekenis; moorden was de ge woonste zaak van de wereld. Toen ze de stad St.-Genviève hadden overvallen en de bank hadden be roofd, sloeg het paard van Jesse, dat te zwaar beladen werd, op hol. Een passerende Duits-Amerikaanse boer werd gedwongen, op de punt van een revolver, het paard te van gen. 'Ich pack der horse,' zei de man in moeilijk Engels, 'und was kann Ich dan exspect?' (Wat ge ven jullie me als ik het paard vang?) 'Your life, je leven, boy,' zei Jesse in hetzelfde gebroken En gels, 'Wass exspect you anders?' (Wat had je anders verwacht?). Tijdens een treinoverval (het was de 'Iron Mountains Railroads Little Rock Express') rukte Jesse een eerste klas-rijtuig open- Daar in gaf een der inzittenden hem toen zijn zilveren horloge. Jesse gooide het hem minachtend terug, het was niet waardevol genoeg. 'Je zit in de verkeerde klas, kerel; d'eruit naar waar je hoort.' Twee zuidelijke reizigers kregen hun horloge terug met de opmer king: 'We vallen eigen mensen niet lastig; er zitten genoeg Yan kees (noordelijken) in de trein om de zaak te steunen.' Men ziet hieruit dat Jesse en zijn kameraden nog steeds de reeds lang voorbije oorlog bleven doorvoeren. Dat was althans hun diefstal. Toen de trein beroofd was en weer op gang kwam, reed Jesse nog even met de locomotief mee en wierp een briefje in de cabine van de machinist; het bevatte het bericht van de overval en was Jesse en Frank waren ontkomen aan een groots- opgezette drijfjacht waaraan duizend man deelnamen; ze hielden zich enige tijd gedekt. In de herfst van 1879 echter verschenen zij opnieuw in Missou ri en overvielen een trein en maak ten 35.000 dollar buit. In 1881 'na men' zij «en postkoets, een bank en twee treinen: Jesse doodde hier bij» twee man en broertje Frank (vier jaar ouder dan Jesse) dood de een reiziger en een conducteur. A De autoriteiten zwoeren ze te zullen krijgen! Het einde was na bij. In begin september 1881 hiel den zij hun laatste trein op; daarna gingen zij uit elkaar- De boog van de kameraadschap van de broers (die elkaar trouwens ook al wel eens met revolverschoten te lijf waren gegaan) was te lang gespan nen geweest. Dat was ook het ge val met de bendeleden. Men leek te voorvoelen dat de zaak einde lijk wel eens verkeerd kon aflo pen; de kruik was zolang te water geweest, dat zij nu wel moest bre ken. Jesse ging te paard in de rich ting van Missouri. Hij was verge zeld van een bendelid Miller; hij schoot deze onderweg dood! Ande re bendeleden ging het niet beter: Wood Hite, een van Jesses man nen, begon, ondermijnd door een leven van moorden, aan vervol gingswaanzin te lijden en knalde, verblind door waanideeën, eerst een neger neer die naar hem keek, zoals hij zei en werd;, toen hij hetzelfde meende waar te nemen bij twee van zijn bendevrienden en opnieuw naar zijn colt greep, neergeschoten. Een ander bendelid, getuige van dit tafereeltje, trok er tussenuit en schreef later zijn memoires over de mooie dagen in het Wilde Westen; zijn naam was Jim Cum- mings. Een vierde man die aanwe zig was, was Bob Ford. Hij zou het einde van Jesse James' leven betekenen. OVERLOPEN Deze Bob Ford bendelid van Jesse en Frank, was naar de gou verneur van de staat toe gegaan (een zekere Crittenden) en had gevraagd of het waar was dat er Deze haalde het jaar 1892. maar op weinig-glorieuze wijze. Hij, die een neef van de broers James was en die Jesse lafhartig neerschoot (want dat was het!), leefde zijn verdere leven onder de schaduw van zijn daad. Hij en zijn broer ontvingen de uitgeloofde 10.000 dol lar, maar hij werd vrijwel meteen aangeklaagd voor de moord op de ongelukkige schurk Wood Hite; hij werd schuldig geoordeeld. Maar de gouverneur hielp de verklikker cn wist hem vrij te krijgen. Hij trok daarna rusteloos rond; overal echter ontving men hem met minachting en afschuw. Hij snoefde graag op zijn daad. Vervolgens ging hij optreden op het toneel. Hij speelde de hoofdrol in de een-ader „The Outlaws of Missouri", de vogelvrijen van Mis souri, waarin hij zijn moord avond -aan-avond herhaalde voor de zaal. Het publiek jouwde hem meestal uit. Hij trouwde met een meisje van de planken, trad op in Barnum en Baily's grote circus (weer in de ról van moordenaar) en hij dronk hevig. Hij begon een kroeg in Las Vegas en trok vervol gens naar de zilverstad Creede in Colorado, waar hij een saloon opende en voortging op zijn daad te pochen. Tijdens een ruzie met een kamergenoot, werd hij neer geschoten en stierf. Dat was elf jaar nadat hij Jesse James had gedood. Hij was ternauwernood dertig jaar oud.... Zijn moordenaar kreeg twintig jaar gevangenisstraf. Tenslotte: hoezeer de legende van Jesse James de Amerikanen van zijn tijd in haar greep kreeg, bewijst wel het feit dat, na zijn dood, verscheidene warhoofden zich voor hem uitgaven. Tot in 1948 toe hield bijv. de toen 101 - jarige Dalton vol dat hij Jesse James was. En dat ondanks het feit, dat hij een gave vinger had op de plaats waar Jesse eens slechts een stompje had beze ten Kleuren hebben, in de cultuur van de mensheid, altijd een gro te rol gespeeld. De symbolische betekenis wisselt nogal eens met het volk dat ze toepast; zij zijn voorts vaak een uitdrukking van de tijd. waarin ze vertoond wor den. Rood is altijd een belangrij ke. voorname kleur geweest. Zo wel kerkelijke als wereldlijke vorsten tooiden zich ermee; dat begon al bij de Romeinse hoog- waardigen (en eerder). In de vijftiende eeuw gingen ook de artsen in rood gekleed. Bij op standen in latere eeuwen, was een der eisen van de rebellen dat ook zij rood zouden mogen dragen. Geel is, in vele nuancen, altijd een geliefde kleur voor kleding geweest. De kleur heeft soms een andere betekenis; in de mode uit de tijd dat Bourgondië de toon aangaf, was geel de kleur van de bedienden en de pages. In Oost-Azië echter was het de kleur van de heersende klasse; het volk mocht de kleur niet dra gen. Bij ons geldt geel als de kleur van de afgunst. Blauw is van oudsher, de kleur van de trouw en de standvastigheid. Het was voorts ook de kleur, die men het eerst wasecht kon toepassen. Daarom werd vooral de werkkle ding in die kleur geverfd. Zo is dat eigenlijk nog. Groen: bete kent hoop maar ook onrijpheid, groenheid. De voorname lieden en de rijken in de middeleeuwen, droegen deze kleur graag en dan in combinatie met een andere helle kleur. Sombere, gedekte tinten waren bestemd voor het volk. In de 13e en 14e eeuw was de toepassing van kleuren zo hevig dat het te vergelijken is met ons huidige beat-straat- beeld. Zwart: overal de kleur van de rouw. Aan het Engelse hof is trouwens de kleur lila of illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliu violet de rouwkleur; vaak is het ook wit rin klederdrachten). In de 17e eeuw waren Nederlandse en vooral Spaanse invloeden oor zaak van voorliefde voor donkere kalme kleuren. Zwart domineer de. Zwart is nu zowel rouwkleur als gala-kleur (voor feestelijke uren). Wit: de onschuld, de rein heid. Het witte bruidskleed met krans en sluier (al sinds onge veer 200 jaar in gebruik). In de 18e eeuw werd het wit als bruidskleur in adellijke kringen in Duitsland ingevoerd om van- daaruit heel Europa te verove ren. De boerse bruidskleding bleef kleurig. EEN DER GROOTSTE verzame laars van boeken was Karei van Hulthem, een Belgische notabele figuur die leefde van 1764 tot 1832. Toen hij stierf, om vatte de verzameling gedrukte werken en handschriften die hij had en waarmee hij op zijn negen de was begonnen, liefst 64000 exemplaren. Men heeft ontdekt dat, tussen de jaren 1820 en 1830, de huis knecht van Van Hulthem ongeveer driehonderd keer van Gent naar Brussel is gereisd om boeken te laten binden. In die tien jaar werd voor 70.000 oude goudfran- ken ingebonden! Voor een kleine 300.000 franken heeft de Belgische'staat in 1836, de enorme boekenschat gekocht; deze is nu ondergebracht in de Koninklijke Bibliotheek. Hij werd van boekenliefhebber ten slotte iboekengek; zijn huis was geheel gevuld met boe ken. Hij had ternauwernood plaats om te eten- Er mocht niet gestookt worden uit angst voor brand of rook. In bed dekte hij zich toe met perkamenten folianten. Vier uur voor zijn dood kocht hij zijn laatste boek: een verhandeling over de morele en politieke toestand in Europa. DE N V. Rubberfabrieken in Heveadorp aan de Rijn hebben ons gemeld dat zij erin geslaagd zijn een rubber- handschoen te ontwikkelen die voldoet aan alle door de huisvrouw te stellen eisen. De handschoen heet „Hevealine" en ze wordt gebracht in twee pasteltinten, t.w. roze en zacht groen en dan in drie maten: small: 7Va; medium: 8 en large 8Mt; ze zijn verpakt in een lustig doosje. Het gaat bij deze Hevealines om de voering, een textielbe- vlokking die het aan- en uit trekken van de handschoenen vergemakkelijkt- Voorts wordt gewezen op de sterke elastische boord die uitscheu ren voorkomt. Wie, teneinde de eigen poot jes te beschermen, rubberpoot jes wil hebben om mee te wer ken, doet er goed aan eens aan Hevealine te denken. Met de innerlijke textielbevlokking, ja. Het beeld van vandaag: lange, strenggelijnde jas met militante accenten, voorzien van de mo dieuze Danton-kraagsluiting met verborgen rits, gedragen op ofwel bijpassende rok ofwel an ders gekleurde. Dit fraaie model is tan RODIERhet heet JWaestroen het komt in liefst negen kleuren. Erg chic! Of het nu een runderrollade be treft of een prachtige rosbief, dan wel een malse biefstuk of een boterzachte ossehaas, alle rundvlees smaakt voortreffelijk met perziken op de volgfende ma nier klaargemaakt Neem een blik van die prach tige Californische perziken en laat ze uitlekken (het sap is een heerlijk drankje voor de kinde ren). Bij de apotheker fl j hebt u van tevoren x J een zakje met wat „cremortart" gehaald f- en u hebt gezorgd f A voor een potje met ge- raspte mierikwortel. U droogt de perzikhelften met een doekje heel zorgvuldig en daarna klopt u een eiwit zéér stijf met een snuifje van die „cremortart". Vervolgens roert u daar voorzichtig een kwart kop mayonaise door. In de holte van iedere halve perzik legt u een half theelepeltje van de pittige mierikwortel. Daarop deponeert u een royale hoeveelheid van het eiwit-mengsel. Zet de aldus ge vulde perzikhelften op een met boter besmeerd bakblik en bak ze in de oven gedurende tien mi nuten bij een temperatuur van 400° (heet). Serveer het rundvlees omringd met de perziken, verder met aardappelen in de schil gekookt en de vleesjus apart EXCLUSIEVE AH-T1IEE UIT ENGELAND Amerika komt dit najaar met eeu pop die, in tegenstelling met de geslachtsloze zoeterds van voorheen, duidelijk zichtbaar van het man nelijke gedacht is. Het is een produkt van Creative Playthings, een dochteronderne ming van Columbia Broadcasting System (waar die zich al niet mee bezighoudt). In de V.S. meent men dat de ze „Little Brother" een succes zal worden en waarom ook niet? Men gaat ervan uit, dat de natuur nimmer aan stootgevend kan zjjn en meent, dat dit kleine broertje een gezonde stap voorwaarts is op de weg naar een betere seksuele opvoeding. De psychologen zeggen „Natuurlijk is er geen gevaar dat de kinderen geschokt wordenzy vinden zoiets heel nor maal. En dat is het immer? ook! Kinderen z\jn heel wat onbedor- vener dan volwassenen Er is in tie AH-filialen een nieuwe aanwinst op thee- gebied bijgekomen: de Avondale tea. een pakje van 113 gram (Engels quarter pound) van de vermaarde theefir ma „Twinings of London'', die al op een eeuwenlange thee-ervaring kan terugblikken sinds het jaar 1706. Het is een krachtige-aromatische theesoort („vol van af schenk" zoals kenners dat noemen). Een Engelse me lange van India- en Ceylon-theesoorten. De blaadjes zijn fijn van structuur wat het aroma zeer ten goede komt. De prijs van deze bijzondere kwaliteit is opvallend laag, namelijk slechts 1.25 per pakje.

Allerhande | 1967 | | pagina 7