Duizenden kilometers worst Niet veel, maar goed speelgoed Nogmaals: Nectar-tips „Dat ellendige gootsteenkastje" 89 ch L95 ELDERSE ROOKWORST (UIT OVERIJSSEL) NOG STEEDS EESTER-PRODUKT VAN OEROUD VAKMANSCHAP KINDERSPEL EVEN BELANGRIJK ALS BAAN VAN PA! Drs. Heieen de Ru (Apotheker): Houdt bleek- en schoonmaakmiddelen op veilige plaats Nonchalant Naast de jam Soda in strooppot Meer dan de helft Glas water Verse Rookworst wat is mooi Moselblümchen 1966 fles 0,72 liter OKTOBER 1967 ALLERHANDE A Duizenden kilometers worst worden jaarlijks door de N'eder- dse bevolking geconsumeerd. Wy zijn een worstetende natie. De „jag naar worst, en steeds méér worst (vooral des winters in de rinterpot en ook, in de vorm van knak- en cocktailworstjes voor -t minder zwaarwegende voedingsdoeleinden) maakt het, voor a grootbedrijf als Albert Heijn, noodzakelijk, de voortdurende „nvoer. die dan natuurlyk van constante hoge kwaliteit moet zijn, waarborgen. Dat streven resulteerde in een hechte samenwer- jur met een der oudste vleeswarenfabrieken in ons land, MEESTER Wijhe, die iedereen kent als de meester van de bekende recla- Lcampagne „MEER, MEEST, MEESTER!"; er ontstond een fusie «sen beide bedrijven, die tot doel heeft de produktie van een -oot deel van de vleeswaren, welke AH nodig heeft, by Meester centraliseren. Reeds een jaar werkt men nu samen en dat tot ders tevredenheid. Het is wel duidelijk dat, aan het begin van ,t herfst- en winterseizoen, de periode waarin we, als volk, weer l de nachtschuit gaan", met man en macht wordt gewerkt aan .t maken van worst in allerlei vorm, vooral echte rookworst en Lkworsten (ook in de vorm dan van cocktailsnoeperdjes) krijgen aandacht. Wij gingen daarom eens kijken in de grote fabrieks- «nplexen van Meester. Oni een indruk te geven van de farstbehoefte van de klanten Albert Heijn, is het wel even jjjyjig eens na te gaan (onge- icer), hoeveel kilometer worst wel gemaakt moet worden. !gt de Gelderse rookworsten ingaat (een specialiteit van jgester) komt dat neer op een id van 4000 kilometer per Wie zo'n worst eens wil Stoeten, kan dan zelf wel bere- enen hoeveel exemplaren het betreft. En wat de knak- orstjes aangaat: 2200 kilometer Bakjes en 1000 kilometer cock- flworstjes en nog wat andere (pen erbij, brengt het totaal, op vlak, op zo'n 3750 kilometer. (ie lust heeft, kan die afstan- op de landkaart nameten zien dat men er gemakkelijk aan het „andere einde yan wereld" kan komen. het varken begon het De vleesindustrie is nog be- tkkelijk jong. Het bleef, tot uitvinding van de blikcon- rroen en de koelinstallaties, let veel meer dan een slach- irij, die inzoutte (en dan spe- ml voor de scheepvaart) De eerste Meester in Wijhe dan ook een meester-kuiper vanwege zijn nimmer-lek- ende vaten, tot nauwe samen- erking kwam met zouterijen, raar het „huisgeslachte" vlees, opgekocht was door kooplui hammen, spek, bilvlees etc.) 14 erookt gezouten werd voor scheepvaart. Zoals spreekt (beurde dat alles zo dicht mo- elijk bij het gebied, waar het vee werd geteeld. Dat erklaart dat, in een der rijkste reegebeiden van ons land, de Isselstreek, ook veel inzoutings- P ila ter vleesf abri eken ontstonden. I umers de IJsselstreek is, van *dsher, dé streek van de vlees- irieken geweest: de school- oekjes maken dat wel heel idelijk. Vooral de varkensmes- p irij deed de worstfabrieken ont- fschoon het dus feitelijk altijd - Lig om Overijsselse varkens ten ia rerijssels vlees), sprak men ch steeds over „Gelderse worst" dat doet men nog! Waarom is raadsel; het doet echter wei- terzake. Misschien is een ver- iaring het feit dat de rook- orsten, vroeger opgehangen in schouw het mooist rookten de rook van eikenhout en jwkenhout, dat, zoals spreekt, in S lelderland veel aanwezig was is!). Maar dat is slechts een ;ing. Hoe het ook zij: zes joen varkens worden jaarlijks ons land geslacht en het vlees ji vele honderdduizenden (en lisschien meer) wordt verwerkt de duizenden kilometers worst Meester in Wijhe. Het Ne- erlandse landvarkenis de leverancier van worstevlees; dier wordt ook Gelders var genoemd. De worsten die evan gernaakt worden, worden als van oudsher met de hand opt en afgebonden en ver- ilgens, zoals dat eeuwenlang 91 jebeurde, gerookt in een rook- lengeling van beuken- en eiken- staat, zowel wat het vochtigheids gehalte, de temperatuur en de juiste samenstelling van het ge snipperde beuken- en eikenhout (want daarmee rookt men nog steedsaangaat, een ideaal toestand. Een ingewikkeld scha kelbord, door een vakman be diend, zorgt voor het feilloze ro ken en voor een constante, nim- mer-afwykende kwaliteit. Het is een lust voor het oog de rekken met rookworsten, die bleek en flets de ovens binnen gaan, glanzend en geurend te voorschijn te zien komen na hun rookkuur van enkele uren. Het spreekt dat deze ovens (Meester heeft een aantal nieuwe geïnstal leerd, die de continuproduktie nog bespoedigen), gebaseerd zyn op de nieuwste verworvenheden van techniek en voedingsweten schappen. Om maar enkele as pecten te noemen De kleintjes Een soortgelijke cyclus als de rookworsten doorlopen de kleine knakworsten en de cocktail worstjes; het zijn nog betrekke lijke nieuwelingen in ons land. In 1936 eerst is men ze hier be ginnen te maken (naar Duits voorbeeld, zoals bekend). Ze worden machinaal, in eemkunst- matig velletje gestoken in ein deloze „kralenkettingen" geregen en gaan dan, na machinaal ge bonden te zijn, in de oven, ver blijven daar enkele uren, gaan terug (maar nu mooi-bruin en glanzend) naar de ontvellings apparaten, waar him kunstmatige jasje weer wordt uitgetrokken en worden vervolgens in blik (of glas) verpakt. Met andere woor den: zowel de knak- als de cock- Albert Heijn legt de nadruk op vers! Meerdere keren per week worden de AH-filialen be voorraad met dozen vol verse rookworst, zo uit de fabriek. Het kan niet vers- tailworstjes, hebben geen vel letje en dat verklaart waarom men ze ook zo smakelijk „zo maar" uit het vuistje kan op eten. Ten slotte nog ditnatuurlijk maakt Meester (voor Albert Heijn, die nu dus zijn enige „klant" is) ook andere vleeswa ren dan rookworsten en knaks. Speciale afdelingen doen daar voor het werk. Overal heerst bedrijvigheid: inblikken, roken, koken en wat verder al niet. Dat verklaart het grote aantal personeelsleden van het bedrijf: 450 man tegen het eind van dit jaar en wel 550 man in 1968. Een groot deel daarvan zal dan be zig zijn met het vacuum ver pakken van de vleeswaren in „kleingewicht" voor de winkels van AH. Nu wordt dit nog vaak in de winkels of slagerijen de centraal verricht; in de toe komst zal men bij Meester al dat werk gecentraliseerd uitvoe ren voor alle winkels door het gehele land. U weet het: va cuum verpakte vleeswaren zijn geruime tijd houdbaar. Ze staan onder zeer strenge controle; ze mogen niet langer verkocht wor den dan aangegeven staat op de verpakking (soms in code, soms met een datum) en ze voldoen aan de hoogste eisen. Vast en zeker hebt u al eens een proef y genomen met die heerlijke vruchten- drank, die AH sinds - enkele maanden in zijn assortiment heeft opge nomen onder de veelbelovende naam NECTAR. Deze drank, verkrijgbaar in verschillende vruchtensmaken (abrikozen, perziken en peren) waarborgt een hoog vitamine-C gehalte en een verrukkelijke smaak. Eigenlijk volkomen voor de hand liggend, dat men deze drank niet alleen (gekoeld!) kan drinken om de dorst aan genaam te lessen, maar er zijn ook oneindig vele mogelijkhe den om met NECTAR heerlijke composities te bereiden. Kiest u zelf maar: Nectar-speciaal Vermeng een heel ei. een scheutje limonadesiroop of sui ker goed met nectar (smaak naar keuze). Een scheutje gedis tilleerd geeft aan het geheel nog een bizonder smaakje. U kunt bijvoorbeeld abrikozennectar met dry gin nemen of perziken met cognac. Heerlijk!! Jamaica-nectar U mixt gelijke delen nectar (smaak naar keuze), melk of room en rum goed door elkaar en serveer dit kostelijke nat (vooral koel) in hoge glazen. Neetar- vruclitensalade (4 personen) Giet 1/3 liter nectar in een grote schaal. Voeg hieraan een beetje vanillesuiker toe en het sap van een halve citroen als mede 450 gram kleingesneden vruchten. Alles goed door elkaar mengen en eventueel garneren met een toef slagroom. Nectar-koud dessert Giet nectar in een diep bord. Voeg hieraan stijf geklopt eiwit en kleine bitterkoekjes toe. Nectar- abrikozencrème Breng 1/8 liter water aan de kook. Los hierin zes blaadjes van te voren in koud water geweekte, witte gelatine op alsmede twee eetlepels suiker en de helft van een grote fles abrikozen-nectar. Laten afkoelen en in pudding schaaltjes of glazen gieten. Laat de crème op een koele plaats goed opstijven en garneer het ge heel eventueel met slagroom, Nectar vla-flip Vermeng 1/3 deel nectar (naar keuze), 1/3 deel yoghurt en 1/3 deel vanillevla met elkaar en geniet er van. „Bij mensen die vissen of filmen, vind je altijd wel diverse boekjes over hun hobby in de kast, maar bij welke ouder tref je een boekje over het spel aan? Ja, dr. Spock ligt er wel om te worden geraad pleegd voor het geval het kind bijvoorbeeld plotse ling rode vlekjes heeft ge kregen." Deze klacht, (want zo mogen we dit wel noemen,) komt van de heer A. Spoor, een fijn geaard man. die aanvankelijk perma nentmachines voor kapsalons maakte, maar pas zijn levensdoel vond in het verkopen van speel goed. Met de nuance, die geheel afleesbaar is in de naam van zijn zaak in de Amsterdamse Nes: Speel-goed. In dat streepje ligt zijn wereld. Een heel bijzondere wereld, want hij vindt het spel van het kind van evenveel importantie als de baan van pa. Het spel is geen „tijd-verdoen" maar een onmis baar element in de bewustwor ding van het kind. Tussen nul en zes jaar wordt de basis gelegd voor zijn hele verdere ontwikkeling. Eerst ont dekt het kind zichzelf en dan via zijn speelgoed de wereld, want speelgoed is het eerste waarmee het in aanraking komt en waar door het zich een beeld vormt van deze wereld. DIE RAMMELAAR nut Bet oude vakmanschap Het woord „vleesfabriek" «ekt wel eens associaties met ibezield, machinaal werk. Daar is echter in feite, in een dergelijk «drijf, geen sprake van. Het blijft een bedrijf dat veel vak- 4 üanschap vraagt. Dat begint al, we ons alleen maar bepalen de worsten, met het uitbenen jan de eindeloze reeks varkens, verwerkt moet worden en de slachthuizen worden aan- fevoerd: tientallen vaklieden Kaan, als vanouds, uit te benen. fc dan het worstmaken zelf: precies als vroeger, met kleine rerbeteringen in de details en Heine mechanische handigheid jes, als hulpmiddel. En het re- «pt? Dat is nog steeds het oer- Joude, vaderlandse recept' dat, wat «fe rookworst aangaat, merkwaar- lagerwijs alleen in ons land wordt llfcwaardeerd en verder nergens liter wereld ooit heeft willen „in- f-aan" (of het moest bij Neder landse emigranten zijn). Neder land eet vrijwel alleen de hele produktie aan rookworsten op en bet doet dat met smaak. En al veranderen de smaakeisen een *einig („minder vet en minder fout" zijn de eisen van deze tijd!) •n principe maakt men de worst tog net zo als vroeger: ze ko llen, bleek en pril aan grote >kken te hangen en die rekken aan dan in de rookovens. En ■6 lookovens nu zijn dan wel béél iets anders als wat vroeger *erd gebruikt Het zyn ingenieuze „kasten", *aarin op allerlei mechanische "ijzen, een volmaakt rookkli- *hat wordt bereikt. Daarin ont- Honderd en tachtig keer wordt er per dag in Nederland alarm geslagen: kind vergiftigd! En dan te weten dat het in negen van de tien gevallen hele maal niet nodig is; te weten, dat het allemaal met slordigheid en onachtzaam heid te maken heeft. „Het gootsteenkastje is een van de ellendigste dingen in elk huis", vertelt in Den Haag drs. Heieen de Ru. Mejuffrouw De Ru apotheker weet waar ze over praat. Sinds zeven jaar trekt ze aan de touwtjes van de documentatie van de Koninklijke Neder landse Maatschappij ter bevordering der Fharmacie. Dertig kinderen sterven er elk jaar in ons land door vergiftiging. De rest wordt gered, soms op het nip pertje. „Het moet toch duidelijk zijn dat kin deren alles grijpen, van alles eten en alles proeven", zegt drs. De Ru. „Als ze twee en drie jaar oud zijn helemaal. Ze kunnen in Nederland zonder moeite overal bij, want er wordt op een gewel dig nonchalante manier in de huizen met van alles omgesprongen". En dan komt dat gootsteenkastje. Wat staat er sinds mensenheugnis in De ammonia naast de wasbenzine, het bleek- water en de terpentine, het zoutzuur, de waspoeder en het schuurmiddel. „En be wezen is. dat kinderen niet gehinderd worden door stank of vieze smaak", zegt mejuffrouw De Ru. In drie en een half jaar zijn 403 geval len van vergiftiging onderzocht. Wat bleek Dat de vergiftiging in 398 geval len volkomen overbodig was. Slechts vijf keer was er sprake van een fout of vergissing. De „kruipers" van twee en drie zijn ook geweldig in het bestijgen van stoe len, in het aanschuiven van een tafeltje of een poef en het klauteren naar „ho gerop". „Het zijn ook de kinderen die de ge neesmiddelen te pakken krijgen", ver telt mejuffrouw De Ru. „Want hoe gaat dat Iemand in het gezin moet elke dag zijn pilletjes innemen. Men zet ze in het dressoir, naast de jam en de muisjes. Dan gebeuren de ongelukken, speciaal op momenten van onachtzaamheid: bij een verhuizing, wanneer er iemand ziek is, tijdens het bezoek of de grote schoon maak. De moeder is even weg, aan de telefoon bijvoorbeeld, en hupde kin deren slikken de pilletjes of de slaap tabletten of het snoepjes zijn". Nog iets heerlijks voor kleuters is het bezoek van oma. „In oma's tas zit dik wijls een heel ritueel van geneemidde- len", zegt drs. De Ru. „Pilletjes in mooie kleurtjes. Houdt ze alsjeblieft ver van kinderen weg. Ook zou ik 't beter lin den als volwassenen geen medicijnen zouden slikken waar die kleine kinde ren by zijn. Medicijnkastjes moeten ze ook niet bij kunnen. Goed, ik heb dus zelf geen kinderen, maar ik krijg neefjes op bezoek en dat zal met elke onge trouwde oom en tante zo gaan. Maar mijn medicijnkastje gaat op slot als de neefjes komen en in de keuken kunnen ze niet bij ammonia of iets anders". De Nederlandse apothekers hebben be gin dit jaar het feest van hun 125-jarig bestaan gevierd en dat was de aanlei ding voor die apothekers om te zeggen: In honderden keukens graaien elke dag honderden kinderhanden naar ge vaarlijke flessen, dozen en bussen. Tegen de tweehonderd keer is er alarm: kind vergiftigd. Ze moeten de kans niet krygen erbij te komen, zeggen de des kundigen. „Naar boven, op planken of ergens anders heen, met die flessen", zegt apotheker drs. De Ru, „maar niet in dat gootsteenkastje." Eigenlijk is het onze taak niet, maar we willen iets gaan doen tegen al die ver- giftigingsgevallen. Een soort front vor men. Stop geen motorolie in een melkfles, zeggen de apothekers en geen soda in een strooppot. Geen plantenmest in een koektrommel, geen wasbenzine in een „En men zou de kindermedicijnen niet „lekker" moeten maken", vindt apothe ker De Ru. „Men moet de kinderen geen medicijn geven met de zin: Nu krijg je iets lekkers. „Asperientjes en zo zijn geen snoepjes". Schoonmaakmiddelen op de grond naast het toilet vindt apotheker De Ru een gruwel. „Ik ken een geval van iemand waar een po stond met bleekwater erin. Het kind van drie jaar ontdekte dat, even slurpen, hup, leeg po. Daartoe moet een kind gewoon de kans niet krij gen", zegt ze. Een kort geleden ingesteld onderzoek heeft aangetoond, dat in 57 procent van de vergiftigingsgevallen het beruchte gootsteen kastje de oorzaak was. „Er zou met de bouw van keukens rekening mee moeten worden gehou den". vindt drs. De Ru. „Men zou iets van een veiligheidsslot moeten vinden. Je hebt toch ook van die beveiligers voor stopcontacten, zodat er geen vin gertjes of ijzerdraadjes door de kinderen ingestopt kunnen worden. Ik zit niet in de bouwwereld, maar men moest iets vinden, het is dringend". Een vraagje, mejuffrouw De Ru. Nu heeft een kind tóch ergens die ammonia of die terpentine te pakken gekregen. Wat is dan het eerste dat men doen moet „Niet in paniek een dokter probe ren te bereiken", is het besliste ant woord. „Die is bovendien niet aUijd een, twee, drie ten tonele. Laat het kind direct een glas water drinken, stop dan een vinger in z'n keel en laat het overgeven. Bel pas daarna een dokter of ga met het kind direct naar een ziekenhuis. Maar niet anders om, want een heleboel mensen verlie- zijn juist daardoor kostbare minuten." al lawaai. Hij is goedkoop ja, maar eigenlijk niet fijn. Die eer ste kennismaking met de wereld is dan eigenlijk al niet erg ge slaagd. Zo loopt het gesprek vanzelf uit op „paedagogisch verant woord" speelgoed. De heer Spoor vindt dit eigenlijk maar een kwalijke benaming. Je moet er een bepaald gevoel voor hebben, je moet je proberen in te leven in het spel van het kind. De in stelling. de houding van de ouder is belangrijk. Hij moet achter zijn keus staan. Het kind voelt dit drommels goed aan. Het speelgoed moet goed zijn. Goed van materiaal, goed van vorm. en het moet vee! speel- mogelijkheden bieden. Het kind sappige, echte Gelderse 250 GRAM Het begint al bij de rammelaar. Een rammelaar van plastic voelt kil aan en maakt meestal nog- Een mooi stuk speelgoed is deze gave gladde autobus. Een échte bus want hij ziet er zwaar en massief uit en hij heeft ook gewicht, het gewicht van een blok hout. Indien de bus van het (veel lichtere) plastic zou zijn ge maakt, dan had die massieve indruk bij het oppakken geen realiteit gekregen! en albert heijn Speelgoedblokken die geïn spireerd zijn op de vormge ving in de huidige architec tuur. Een studie-ontwerp van de student A. J. C. van Gooi van de Eindhovense Academie. WEEK- AANBIEDINGEN geldig van 28 september tm. 4 oktober Groningcrkoek 600 gram zwaar JH? 88 Rozebotteljam,nieuwe oogst! huishoud 1 pot JS7" 95 Korstloze Kaas, blank of gekruid 453 gram 1.29 Theeworstje per stuk 150 gram JE 65 AH-Cakemeel pak 500 gram ff 49 Bitterkoekjes 200 gram 59 Kokosmakronen pak 6 stuks 79 Rozijnen Cakebrood heel brood UXf 98 albert heijn dient er ook de juiste leeftijd voor te hebben. Overhaast de ontwikkeling van het kind niet, kies het speelgoed dat geschikt is voor zijn leeftijd, anders pakt het alleen maar negatief uit. Mooi speelgoed schoonheid is iets dat we niet zelf bedacht hebben. Het is iets wezenlijks, substantieels, overpeinst de heer Spoor, en dit ervaar je onbewust ook als kind dat door zijn speel goed grotere binding moet krij gen met iets dat mooi is. Waarom koos de heer Spoor zo vaak hout als het materiaal voor zijn speelgoed? Hout is le vend materiaal, natuurlijk en or ganisch gegroeid en prettig voel baar. Fijn materiaal voor het kind dat tegenwoordig opgroeit tussen steen en beton en zodoen de weinig contact heeft met de natuur. PLASTIC JA, MAAR.. Geen plastic? Ja, waarom niet, maar. omdat het zich zo gemak kelijk laat vormen, bestaat het gevaar, dat de fabrikanten er alles van maken. Zo lang men van de mogelijkheden van het materiaal uitgaat, is het goed. Neem bijvoorbeeld de Legobouw dozen of de Plasticant-construc- tiedozen. Vooral Engeland maakt goed plastic speelgoed. Goed van vorm, goed van kwaliteit. Maar het ge beurde al meer dan eens, dat de Nederlandse importeur zo'n stuk speelgoed naar Hongkong op stuurde, waar het dan werd na gemaakt, van inferieure kwali teit en dan wel voor een derde van de prijs! Het doodvonnis van het goede product was daarmee geveld. Behalve de juiste keuze van het speelgoed moet de ouder ook de goede omstandigheden voor het spelende kind scheppen, d.w.z. als hij het belang van het spel er kent, moet hij het kind ook de speelplaats ervoor geven: dc huiskamer waar de familie woont. En aan het kind overlaten, wat hij met zijn speelgoed doet! Van professor Bladergroen is het volgende onderscheid: speel goed dat de ouder kiest, dat wat het kind kiest en de dingen waar mee het kind speelt! NIET SCHAMEN Het ligt dus niet zo eenvoudig voor de ouder, die zijn kind het juiste speelgoed wil geven! Hij behoeft zich in elk geval niet te schamen, als hij de voorlichting zoekt, die iedereen voor zijn hobby zo vanzelfsprekend acht. We leven nu eenmaal in een ge compliceerde wereld, waardoor op alle terreinen voorlichting on ontbeerlijk geworden is. Om u op weg te helpen: professor Blader groen schreef het boekje: „Speel goed met speelgoed" (Ui tg. Stockum, Den Haag). Een heel goed boekje is ook „Het kind en zijn bouwwerk" van dr. G. Kitz (uitg. Helmond). Gun deze lec tuur een plaatsje in uw boeken kast en haal het er af en toe ook eens uit! 'stlMürotf)'9, Frisse, iets zoete Moezel wijn. Koel serveren! Vooral heerlijk bij visge rechten. Ook ideaal voor ge zellige avondjes. albert heijn HEINTJE.-B0E/6V0 HEINTJE- VROUJK HEINTJE- VRIENDJE VhNDEJEUGD HEINTJE Albert Heijns Vrolijk - elke 14 dagen Jeugdblad Voor 12 cent bij AH-Margarine

Allerhande | 1967 | | pagina 13